Iran zaostrza kary za „niewłaściwy” ubiór. Co będzie grozić za łamanie przepisów?

Dwa lata po protestach przeciwko przepisom dotyczącym ubioru kobiet, Iran wprowadza nową ustawę w tej sprawie. Za „niewłaściwy” ubiór będzie grozić grzywna, więzienie a nawet kara śmierci. Przepisy przewidują również użycie sztucznej inteligencji do monitorowania przestrzegania tych zasad.

Publikacja: 13.12.2024 13:19

Nowa ustawa wprowadza w Iranie surowsze sankcje za łamanie zasad dotyczących noszenia hidżabu oraz n

Iran - kobieta na ulicy

Nowa ustawa wprowadza w Iranie surowsze sankcje za łamanie zasad dotyczących noszenia hidżabu oraz niewłaściwego ubioru zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

Foto: PAP/EPA

13 grudnia 2024 roku w Iranie zaczyna obowiązywać „Ustawa o wspieraniu rodziny poprzez promowanie kultury czystości i hidżabu”. Poinformował o tym przewodniczący irańskiego parlamentu, Mohammad Ghalibaf. Przepisy wprowadzają surowe sankcje wobec kobiet i dziewcząt, których ubiór zostanie uznany za „niewłaściwy”. W katalogu kar znalazły się wysokie grzywny, kary więzienia, chłosta, a w skrajnych przypadkach może być zastosowana kara śmierci.

Ustawa została uchwalona przez parlament 20 września 2023 roku, natomiast we wrześniu tego roku zaaprobowała ją Rada Strażników. 13 grudnia 2024 roku ustawa zostanie oficjalnie przekazana prezydentowi Masudowi Pezeszkianowi, który będzie miał pięć dni na jej podpisanie. Wielu zwolenników prezydenta sprzeciwia się wprowadzeniu nowego prawa, które wyraźnie koliduje z obietnicą sprzed kilku miesięcy, złożoną wyborcom podczas kampanii prezydenckiej. Prezydent Iranu nie ma jednak rzeczywistej władzy pozwalającej na wetowanie ustaw i jest zobowiązany do zatwierdzania wszystkich decyzji parlamentu. Nawet jeśli głowa państwa odmówi podpisania ustawy, przewodniczący parlamentu i tak ogłosi jej wprowadzenie. Prezydent może natomiast opóźnić podpisanie ustawy.

Iran zaostrza kary za naruszenie zasad ubioru

Ustawa wprowadza surowsze sankcje za łamanie zasad dotyczących noszenia hidżabu oraz niewłaściwego ubioru zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Kobiet będzie dotyczył zakaz noszenia obcisłych ubrań oraz odzieży odsłaniającej ciało poniżej szyi, powyżej kostek i przedramion. Mężczyznom nie wolno odsłaniać ciała poniżej klatki piersiowej, powyżej kolan ani ramion.

„Nieodpowiedni” strój dla kobiet i dziewcząt jest w art. 48 zdefiniowany jako taki, który „przyczynia się lub zachęca do popełnienia grzechu przez innych”. Kobiety, których ubiór zostanie uznany za zgodny z tą definicją, mogą zostać ukarane grzywną począwszy od równowartości około 160 dolarów za pierwsze przewinienie, a maksymalnie do 4 000 dol. za czwarte. W przypadku kolejnych wykroczeń, kara może wzrosnąć do równowartości 8 000 dol., a także grozi im kara więzienia do pięciu lat, dwuletni zakaz podróży oraz dwuletni zakaz korzystania z mediów społecznościowych. Natomiast art. 37 ustawy przewiduje, że „propagowanie lub szerzenie nagości, nieprzyzwoitości, obnażania się lub nieodpowiedniego ubioru”, we współpracy z zagranicznymi podmiotami, w tym mediami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, może prowadzić do kary pozbawienia wolności do 10 lat oraz grzywny sięgającej 12 000 dol. Z tego artykułu wynika też, że jeśli takie działania będą stanowiły „szerzenie zepsucia na ziemi” (Mofsed-e-filarz), mogą być ukarane śmiercią na mocy artykułu 286 Kodeksu Karnego Islamskiego.

Kobiety i dziewczęta, które nie będą w stanie uregulować nałożonych grzywien, zostaną pozbawione prawa do odzyskania zajętych pojazdów, rejestracji nowych, uzyskania lub przedłużenia prawa jazdy, odnowienia paszportu oraz opuszczenia kraju. Dodatkowo ich majątek może zostać skonfiskowany. Ustawa zakazuje również importu oraz sprzedaży odzieży, rzeźb, lalek, manekinów, obrazów, książek i magazynów, które mogą być uznane za propagujące nagość, nieprzyzwoitość oraz niewłaściwy ubiór. Zgodnie z art. 59 osoby, podejmujące działania w celu egzekwowania obowiązku noszenia hidżabu, posiadają pełną bezkarność. Ponadto art. 60 stanowi, że każdy, kto będzie utrudniać aresztowanie kobiet, które łamią zasady dotyczące zakrywania ciała, może zostać ukarany grzywną lub karą więzienia. Właściciele firm, którzy pozwolą na obecność kobiet ubranych w sposób „nieodpowiedni” na terenie, na którym prowadzą działalność, mogą zostać ukarani grzywnami i pozbawieniem wolności, o czym stanowi art. 40 ustawy.

Czytaj więcej

Studentka w Iranie celowo złamała zasady dotyczące stroju kobiet. Co chciała osiągnąć?

Sztuczna inteligencja będzie kontrolować ubiór w Iranie

Ustawa reguluje także zachowania w przestrzeni cyfrowej. Nowe przepisy wprowadzą kary finansowe oraz ograniczenia dotyczące działalności w Internecie, nakładając na platformy społecznościowe obowiązek ścisłego nadzoru i usuwania treści, które władze uznają za nieodpowiednie. Influencerzy oraz osoby publiczne również będą podlegały karom za promowanie niewłaściwego ubioru czy szydzenie z przepisów dotyczących hidżabu. Sankcje mogą obejmować grzywny, sięgające nawet 5 proc. ich majątku oraz zakazy opuszczania miejsca pobytu.

Dodatkowo nowe prawo przewiduje wykorzystanie sztucznej inteligencji oraz kamer, zarządzanych przez resorty wywiadu i obrony, w celu identyfikowania osób łamiących przepisy. Irańska policja zobowiązana jest także do rozwoju systemów nadzoru, które połączą te technologie, by skuteczniej ścigać sprawców wykroczeń. Obywatelom zaleca się również zgłaszanie wykroczeń za pomocą publicznego systemu raportowania.

Przepisy dotyczące ubioru w Iranie. Jak się kształtowały?

W 1979 roku w Iranie wprowadzono ustawę nakazującą kobietom noszenie hidżabu. Natomiast w 2005 roku powołano patrole policji moralności, które miały egzekwować przestrzeganie przepisów dotyczących ubioru.

13 września 2022 roku Jina Mahsa Amini, 22-letnia irańska Kurdyjka, została aresztowana przez policję w Teheranie za rzekome złamanie surowych irańskich przepisów dotyczących zasłaniania twarzy. Trzy dni później zmarła w szpitalu w Teheranie, w wyniku brutalnego traktowania podczas aresztu. To tragiczne wydarzenie stało się iskrą, która roznieciła falę protestów i dała początek ruchowi „Kobieta, Życie, Wolność”.

Czytaj więcej

Studentka w Iranie celowo złamała zasady dotyczące stroju kobiet. Co chciała osiągnąć?

W odpowiedzi na te wydarzenia, w maju 2023 roku, były prezydent Iranu, Ebrahim Raisi, przedstawił wstępny projekt ustawy, mającej na celu zaostrzenie przepisów dotyczących „niewłaściwego” ubioru, jako reakcję na powszechne protesty przeciwko obowiązkowi noszenia hidżabu.

W zeszłym miesiącu media społecznościowe obiegły nagrania ukazujące młodą studentkę, która zdjęła ubranie na terenie uniwersytetu w Teheranie, rzekomo w geście protestu przeciwko obowiązującym przepisom. Została później przewieziona do szpitala psychiatrycznego w stolicy. Po zdarzeniu władze ogłosiły zamiar utworzenia specjalnych klinik, których celem ma być leczenie kobiet łamiących prawo.

Źródła:
https://www.amnesty.org
https://www.ft.com

13 grudnia 2024 roku w Iranie zaczyna obowiązywać „Ustawa o wspieraniu rodziny poprzez promowanie kultury czystości i hidżabu”. Poinformował o tym przewodniczący irańskiego parlamentu, Mohammad Ghalibaf. Przepisy wprowadzają surowe sankcje wobec kobiet i dziewcząt, których ubiór zostanie uznany za „niewłaściwy”. W katalogu kar znalazły się wysokie grzywny, kary więzienia, chłosta, a w skrajnych przypadkach może być zastosowana kara śmierci.

Ustawa została uchwalona przez parlament 20 września 2023 roku, natomiast we wrześniu tego roku zaaprobowała ją Rada Strażników. 13 grudnia 2024 roku ustawa zostanie oficjalnie przekazana prezydentowi Masudowi Pezeszkianowi, który będzie miał pięć dni na jej podpisanie. Wielu zwolenników prezydenta sprzeciwia się wprowadzeniu nowego prawa, które wyraźnie koliduje z obietnicą sprzed kilku miesięcy, złożoną wyborcom podczas kampanii prezydenckiej. Prezydent Iranu nie ma jednak rzeczywistej władzy pozwalającej na wetowanie ustaw i jest zobowiązany do zatwierdzania wszystkich decyzji parlamentu. Nawet jeśli głowa państwa odmówi podpisania ustawy, przewodniczący parlamentu i tak ogłosi jej wprowadzenie. Prezydent może natomiast opóźnić podpisanie ustawy.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo
Granice w małżeństwie: jakie zachowania można uznać za zdradę? Prawnik wyjaśnia
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Prawo
Kiedy pracodawca może powierzyć pracownikowi dodatkowe obowiązki bez podwyżki?
WAŻNA (S)PRAWA
Adwokatka Joanna Affre: Dla szefa nie ma nic gorszego niż poczucie samotności decyzyjnej
Prawo
Stwierdzenie nieważności małżeństwa to nie to samo co rozwód. Adwokat kościelny wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo
Jak przygotować się do wizyty w sądzie? Porady prawniczki