Edyta Demby-Siwek: Preferuję model partnerskiego zarządzania

Kiedy pojawiła się informacja, że od nowego roku obejmie pani funkcję wicedyrektora Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) podkreślała pani, że po raz pierwszy będzie pełniła ją kobieta. Dlaczego właśnie na ten aspekt zwróciła pani uwagę?

Przede wszystkim dlatego, że przez całe 30-letnie istnienie tej instytucji żadna kobieta nie pełniła funkcji jej szefa ani wiceszefa. Chciałabym, żeby to się zmieniło. Bardzo ważne jest, żeby kobiety nie bały się startować w konkursach na kierownicze stanowiska, choć oczywiście najważniejszym wyznacznikiem powinno być merytoryczne przygotowanie do ich sprawowania. Sam fakt bycia kobietą nie sprawia, że to zawsze ona powinna wygrać w rywalizacji z mężczyzną. Jednak to w nas wciąż tkwi przekonanie, że nawet jeśli okażemy się lepsze i wygramy, to nie udźwigniemy ogromu obowiązków zawodowych i domowych.

Te obawy naprawdę dziś nadal przekładają się na decyzje zawodowe?

Warto przyjrzeć się choćby tegorocznemu konkursowi na stanowisko dyrektora wykonawczego EUIPO, w którego ścisłej trójce znaleźli się sami mężczyźni. A trzeba pamiętać, że pula kandydatów mogących ubiegać się o takie stanowiska jest ograniczona. Aby ubiegać się o funkcję, którą teraz obejmuję, trzeba było bowiem wykazać się 15-letnim doświadczeniem w pracy zawodowej, w tym pięcioletnim na stanowisku kierowniczym. Wierzę, że jedynym kryterium, które zdecydowało o wybraniu mojej kandydatury był fakt, że dziedziną własności intelektualnej zajmuję się od prawie 25 lat, a w samym urzędzie pracuję ponad dwie dekady. Dlatego mam nadzieję, że moja historia zachęci inne kobiety do działania.

A zatem przez pięć lat na stanowisku szefowej Urzędu Patentowego RP przekonała się pani, że to "męski świat"?

Tak, choć w środkowo-wschodniej części Europy jest całkiem sporo kobiet kierujących pracą wielu krajowych urzędów. W statystykach wypadamy więc lepiej niż kraje „starej” Unii. Nie wiem, czy to pozostałość po czasach PRL, kiedy w społeczeństwie wybrzmiewało hasło „kobiety na traktory”. Nigdy nie czułyśmy barier i zawsze byłyśmy przyzwyczajone do pracy, którą traktowałyśmy jako coś oczywistego. Jednak z przeprowadzonych przez UE badań wynika, że w ubiegłym roku ani jedna osoba z naszej części Europy nie objęła żadnego wysokiego stanowiska unijnego. Moją pierwszą reakcją było więc zdziwienie, że tak duży kraj jak Polska nie ma żadnego takiego reprezentanta. I to niezależnie od płci. Tą kwestią powinniśmy zająć się, jeśli chcemy zadbać też o równowagę płci. Mamy jeszcze dużo do zrobienia.

Czytaj więcej

WAŻNA (S)PRAWA

Adwokatka Joanna Affre: Dla szefa nie ma nic gorszego niż poczucie samotności decyzyjnej

Na aplikację adwokacką dostałam się dopiero za trzecim podejściem. We współczesnym świecie nie mówimy o niepowodzeniach. Tymczasem to one są trampoliną do sukcesów – mówi Joanna Affre, adwokatka, liderka kancelarii Affre i Wspólnicy, dwukrotnie nagrodzonej w Rankingu Kancelarii Prawniczych "Rzeczpospolitej".

To niestety również problem „wewnętrzny”, chociaż Polska będzie musiała poddać się unijnemu prawu, narzucającemu np. parytety w spółkach Skarbu Państwa.

Zdecydowanie. Myślę, że i tak zrobiliśmy już krok w dobrą stronę, powołując ministra do spraw równości, który ma zadbać nie tylko o przyjęcie konkretnej ustawy, ale też podejmować różne działania przeciwdziałające wykluczeniu. To od jego aktywności uzależnione zostanie, jak będziemy postrzegani przez innych. Będzie to również miało wpływ czy zasada równości w radach nadzorczych, administracji rządowej i samorządowej oraz polityce prorodzinnej i edukacji będzie respektowana, czy też nie. Dobrym przykładem może być dla nas choćby Szwecja i inne kraje skandynawskie, gdzie równość gwarantują przepisy prawa, a proces obsadzania zarówno kobiet, jak i mężczyzn na wysokich stanowiskach, jest dla społeczeństwa transparentny.

Do ich pełnienia nie każdy się nadaje, również z typowo logistycznych powodów, takich jak na przykład konieczność przeprowadzki. W pani przypadku: do Alicante, wraz z całą rodziną. Co okazało się dla pani dotąd największym wyzwaniem?

Oczywiście, że logistyka, bo przeprowadzka z mężem, synami i psem to duże wyzwanie. Na szczęście EUIPO to przyjazne miejsce pracy, które zapewnia dostęp do europejskiej szkoły dla dzieci zatrudnionych pracowników. Mimo że nasze serca pozostaną w Polsce, cieszymy się przeprowadzką. Dla mnie będzie to świetne doświadczenie zawodowe, dla nich – wyzwanie językowe i edukacyjne. A w chwilach, w których pojawia się niepewność sprawdzam, jaka pogoda jest obecnie w Alicante – i od razu robi mi się lepiej.