Rusza obowiązkowy pobór kobiet do wojska w Danii. Jak inne kraje regulują tę kwestię?

Pod koniec marca 2025 roku Dania ogłosiła wprowadzenie obowiązkowego poboru do wojska dla kobiet – począwszy od 2026 roku. Reforma wejdzie w życie dwa lata wcześniej niż pierwotnie zakładano.

Nowy rozdział w duńskiej armii – obowiązkowy pobór kobiet do wojska

Zgodnie z nowymi przepisami, jeżeli liczba ochotników nie będzie wystarczająca, młode kobiety, które po 1 lipca 2025 roku ukończą 18 rok życia, mogą zostać powołane do wojska przez system losowania. System rekrutacji do wojska w Danii opiera się na zasadzie dobrowolności, jednak w przypadku niedoboru ochotników, stosowane jest losowanie wśród osób z danego rocznika. Według danych duńskich sił zbrojnych w 2023 roku w Danii służbę wojskową odbywało 4 717 poborowych, z czego 25,1 proc. stanowiły kobiety, które zgłosiły się jako ochotnicy.

Dodatkowo zgodnie z zapowiedzianymi zmianami, od przyszłego roku okres obowiązkowej służby wojskowej zostanie wydłużony z dotychczasowych 4 miesięcy do 11 miesięcy, a zasady te będą dotyczyć także kobiet, które od 2026 roku będą zobowiązane odbywać służbę, jeśli przejdą pozytywnie wymagane kwalifikacje.

Czytaj więcej

Biznes

Małgorzata Kobylarczyk na czele zbrojeniowego giganta. "Płeć nie jest najważniejsza"

Kierownictwo MBDA powołało Małgorzatę Kobylarczyk na stanowisko dyrektora generalnego MBDA Polska...

Wprowadzenie tych zmian wiąże się nie tylko z modyfikacją przepisów, ale także z koniecznością dostosowania infrastruktury wojskowej. Minister obrony zapowiedział szereg zmian, w tym dostosowanie mundurów oraz modyfikację sanitariatów i innych przestrzeni wojskowych, aby spełniały one wymagania i potrzeby kobiet w służbie wojskowej.

W jakich krajach Europy służba wojskowa jest obowiązkowa dla kobiet?

Dania nie jest pierwszym krajem w regionie, który zdecydował się na wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej dla kobiet. Norwegia wprowadziła powszechny pobór obejmujący także kobiety, już w 2015 roku, a w 2021 roku kobiety stanowiły 34,5 proc. poborowych w norweskich siłach zbrojnych. Z kolei w Szwecji służba wojskowa została zniesiona w 2010 roku, a następnie wznowiona siedem lat później. Objęła wtedy zarówno mężczyzn, jak i kobiety powyżej 18 roku życia. Kobiety stanowią około 23 proc. wojska szwedzkiego. Na Litwie również pojawiają się głosy sugerujące możliwość wprowadzenia obowiązkowego poboru kobiet od 2028 roku. Tego typu rozwiązania nie są jednak powszechne w Europie.

Zmiany na świecie i statystyki

W Ukrainie obecnie nie obowiązuje przymusowa służba wojskowa dla kobiet, jednak ich udział w armii z roku na rok rośnie. Według danych ukraińskiego Ministerstwa Obrony, obecnie w szeregach wojska służy około 68 tysięcy kobiet oraz stanowią one już 21 proc. wszystkich osób zgłaszających się do ukraińskich centrów rekrutacyjnych. Choć statystyki te świadczą o rosnącym zainteresowaniu służbą wśród kobiet, to wciąż mowa o niewielkim odsetku w porównaniu do ogólnej liczby żołnierzy.

W wielu krajach, takich jak Hiszpania, Francja, Polska, Australia, Grecja, Turcja, Czechy, Portugalia, Boliwia, Japonia, Korea Południowa czy Niemcy, służba wojskowa dla kobiet nie jest obowiązkowa. W Polsce, podobnie jak w tych państwach, armia pozostaje otwarta dla kobiet, które dobrowolnie decydują się na karierę w mundurze. W szeregach polskiej armii znajduje się obecnie 17 334 zawodowo służących kobiet.

Czytaj więcej

Biznes i prawo

Jak wygląda sytuacja kobiet w wojsku na świecie? Wnioski z raportu ONZ

Wnioski z raportu ONZ „Towards Equal Opportunity for Women in Defence”: powolny, lecz stały marsz...

W 2022 roku kobiety stanowiły średnio 12,7 proc. personelu wojskowego w państwach członkowskich oraz partnerskich NATO. Jednak niektóre armie mają wyższy udział kobiet w służbie wojskowej – przykładem są Stany Zjednoczone. Tam w 2023 roku odsetek kobiet w służbie czynnej wyniósł około 17,7 proc. Kobiety zaczęły pełnić służbę w jednostkach bojowych USA w 1993 roku, jednak dopiero w 2016 roku wszystkie stanowiska wojskowe, bez wyjątku, zostały otwarte dla kobiet, co pozwoliło im uzyskać dostęp do około 10 proc. wcześniej niedostępnych stanowisk w armii.

Warto przyjrzeć się także wymaganiom, jakie stawiane są przed kandydatami i kandydatkami, którzy chcą wstąpić w szeregi armii. To właśnie te kryteria często kształtują realny dostęp do służby wojskowej. Jako przykład znowu można podać Stany Zjednoczone – w 2022 roku armia wprowadziła nowy test sprawności fizycznej, zastępując poprzedni, stosowany przez ponad 40 lat. Wcześniej system ocen pozostawał niezmienny bez względu na płeć i wiek kandydatów, a aż 44 proc. kobiet nie zaliczało testu. W efekcie wprowadzono nowy system punktacji, który uwzględnia zarówno wiek, jak i płeć żołnierza, kładąc większy nacisk na ocenę jego indywidualnych predyspozycji.