„Mnie płacą w prestiżach” – język nauczycieli pod lupą językoznawczyni

Dlaczego niektóre stwierdzenia nauczycieli przetrwały lata i są przekazywane z pokolenia na pokolenie - wyjaśnia prof. Anna Wileczek, językoznawczyni z Uniwersytetu im. Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Publikacja: 23.01.2024 10:35

prof. Anna Wileczek: Zmiana w pojmowaniu edukacji nie jako transmisji wiedzy, ale partnerskiej relac

nauczycielka

prof. Anna Wileczek: Zmiana w pojmowaniu edukacji nie jako transmisji wiedzy, ale partnerskiej relacji o charakterze komunikacyjnym powoduje, że nauczyciele często nie identyfikują się z sarkastycznymi ripostami, które przytaczają ich uczniowie.

Foto: Adobe Stock

Co to znaczy „mówić po nauczycielsku”?

W potocznym rozumieniu zwrot ten określa specyfikę stylu komunikacyjnego nauczycieli, która wynika z głównie z charakteru relacji edukacyjnych w szkołach i instytucjach. To osobliwość kontaktu z uczniami generuje powiedzenia, określane często jako: „śmieszne teksty nauczycieli”, „kultowe teksty nauczycieli”, „najlepsze teksty nauczycieli”. Są zamieszczane na portalach społecznościowych z okazji tzw. Dnia Nauczyciela lub bez okazji, bo utkwiły nam – byłym uczniom - w pamięci niczym „skrzydlate słowa”. Dodatkowo są popularyzowane przez memy, wirale, a nawet na Youtube w formie „piosenek z tekstów nauczycieli”. To specyficzny dyskurs lekcyjny pozwala wytwarzać te teksty, ale też rozumieć je w określony sposób - zwykle niedosłowny, za to wywołujący uśmiech. Pamiętamy więc je ze szkoły jako efekty nauczycielskich ripost lub rozgrywek komunikacyjnych, jako próby „zgaszenia” niesfornych uczniów lub efekty różnorakich oddziaływań retorycznych. To szkolna pragmatyka produkuje „nieśmiertelne” frazy w stylu: „Wyciągamy karteczki”, „A teraz siadamy osobno”; „Nie obchodzi mnie, kto zaczął”; „Mam wam podzielić ocenę na pół?”; „Jesteście najgorszą klasą w szkole” i – jak moja ulubiona – „Wstań i zobacz, jak siedzisz”. Powiedzenia te są zwykle bardzo ekspresywne, przyciągają uwagę ze względu na komizm słowny lub sytuacyjny i wymykają się rutynie lekcji. Nie są sztampowe i kostyczne.

Pozostało jeszcze 87% artykułu

Tylko 69 zł za pół roku czytania.

O tym, jak szybko zmienia się świat. Czy będzie pokój na Ukrainie. Co się dzieje w kraju przed wyborami. Teraz szczególnie warto wiedzieć więcej. Wyjaśniamy, tłumaczymy, inspirujemy.

POLKA NA OBCZYŹNIE
Polka w Luksemburgu: Tutaj uważa się, że supermarkety to sklepy gorszego sortu
PODCAST "POWIEDZ TO KOBIECIE"
Gabriela Muskała: Jako aktorka nigdy nie czekałam na telefon
Wywiad
Naukowczyni wskrzesza ptaka dodo. „Boję się, że lęk przed technologiami uniemożliwi nam prace”
Wywiad
Aktorka Joanna Sydor zmieniła zawód: Niezależność czyni człowieka szczęśliwym
Materiał Promocyjny
O przyszłości klimatu z ekspertami i biznesem. Przed nami Forum Ekologiczne
POLKA NA OBCZYŹNIE
Polka w Arktyce: Gdy pojawią się problemy zdrowotne, trzeba lecieć do innego kraju