Nepal z pierwszą w historii kobietą premierem. Kim jest Sushila Karki i jaki ma plan działania?

Protesty w Nepalu wybuchły po krótkotrwałym zakazie działania ponad 20 serwisów społecznościowych, w tym Facebooka, X i YouTube. Gniew młodych wobec korupcji i nepotyzmu przerodził się w zamieszki – demonstranci podpalali domy polityków i siedziby państwowe. Ponieważ większość uczestników miała od 13 do 28 lat, protesty nazwano protestami pokolenia Z. Fala demonstracji pochłonęła co najmniej 72 ofiary, a setki osób zostało rannych. Teraz w mediach społecznościowych pojawiają się już doniesienia o akcjach sprzątania ulic i odbudowie zniszczeń po protestach.

– Sytuacja publiczna jest już bezpieczna, a życie codzienne powoli wraca do normy – sklepy są otwarte, podobnie szkoły i miejsca pracy. Policja pozostaje w gotowości” – mówi Akankshya Rijal, pochodząca ze stolicy Nepalu, Katmandu, obecnie mieszkająca w Stanach Zjednoczonych.

Czytaj więcej

Polityka

Nepal: 25 ofiar „protestu pokolenia Zet”. Protestujący wskazują „swoją” premier

Do 25 wzrosła liczba ofiar śmiertelnych protestów w Nepalu, gdzie - po próbie blokady mediów społ...

Po rezygnacji premiera KP Sharma Oliego, Sushila Karki objęła tymczasowo urząd premiera. Jej zadaniem jest przywrócenie porządku oraz dopilnowanie, by kraj był gotowy na marcowe wybory w 2026 roku.

„Nie objęłam tego stanowiska, ponieważ o nie zabiegałam, lecz dlatego, że pojawiły się głosy z ulic, domagające się, aby Sushili Karki powierzono tę odpowiedzialność”, powiedziała Karki podczas swojego pierwszego publicznego wystąpienia w niedzielę. „Jesteśmy tu tylko na sześć miesięcy, aby wypełnić powierzone nam zadania i przekazać odpowiedzialność nadchodzącemu rządowi oraz ministrom”, dodała.

Nepal w kryzysie. Jak doszło do nominacji Sushili Karki na premiera?

Choć bezpośrednim zapalnikiem protestów był zakaz działania mediów społecznościowych, prawdziwe przyczyny demonstracji sięgały znacznie głębiej. Tysiące młodych ludzi wyszło na ulice w proteście przeciw powszechnej korupcji i ubóstwu – według Indeksu Percepcji Korupcji Transparency International z 2024 roku Nepal otrzymał zaledwie 34 punkty na 100, przy czym 0 oznacza kraj wysoce skorumpowany, a 100 państwo o minimalnym poziomie korupcji. W tygodniach poprzedzających zakazy w mediach społecznościowych pojawiła się kampania „nepo kids”, obnażająca luksusowe życie dzieci polityków oraz liczne zarzuty korupcyjne wobec elit rządzących.

– Wszyscy od dawna dobrze wiedzieliśmy, jak poważnym problemem jest korupcja w naszym kraju. Wielu próbowało z nią walczyć, ale nikomu się to nie udało. – mówi Akankshya Rijal. – Tym razem sytuacja wymknęła się spod kontroli, gdy dzieci skorumpowanych polityków zaczęły afiszować się swoim luksusowym stylem życia, jakby to były pieniądze zarobione ciężką pracą. Właśnie wtedy rozpoczęła się rewolucja Pokolenia Z. Ludzie zaczęli piętnować te nepo kids w mediach społecznościowych i otwarcie mówić o korupcji – dodaje.

W odpowiedzi na nastroje społeczne premier Sushila Karki w niedzielę podkreśliła: „Teraz musimy skupić się na zwalczaniu korupcji, wprowadzeniu dobrych rządów i równości ekonomicznej”.

Zaufanie do polityków w Nepalu jest niskie – od 2008 roku władzę sprawowało już 14 rządów reprezentujących trzy główne partie. Żaden nie zdołał dokończyć pełnej, pięcioletniej kadencji.

– Sushila Karki to najlepszy wybór w obecnej sytuacji. – mówi Akankshya Rijal. – Od zawsze znana jest z tego, że walczy ze złem i nie boi się stawać po stronie prawdy. I właśnie tego najbardziej potrzebujemy teraz. – podkreśla.

Grupa Hami Nepal, organizator protestów, przeprowadziła głosowanie na Discordzie, aby wybrać tymczasowego premiera kraju. Platforma była jednym z ponad 20 serwisów społecznościowych zablokowanych przez rząd. W głosowaniu wzięło udział około 10 000 Nepalczyków. Tym sposobem Sushila Karki została pierwszą na świecie osobą wybraną na premiera przez Discord – debata prowadzona na platformie uznawana jest za przełom w transparentności decyzji politycznych, które dotąd w znacznej mierze zapadały za zamkniętymi drzwiami.

„Uczyliśmy się w trakcie procesu” – powiedziała Al Jazeerze 25-letnia absolwentka prawa i uczestniczka protestów, Regina Basnet, która brała udział w debacie na Discordzie. „Wielu z nas nie wiedziało, co oznacza rozwiązanie parlamentu czy powołanie rządu tymczasowego. Zadawaliśmy pytania, otrzymywaliśmy odpowiedzi od ekspertów i staraliśmy się wspólnie wszystko zrozumieć.”

Po długiej dyskusji uczestnicy zdecydowali, że premierem zostanie Karki.

Sushili Karki. Kim jest nowa premier Nepalu?

Sushila Karki urodziła się w czerwcu 1952 roku we wschodnim Nepalu, w mieście Biratnagar, około 400 km na południe od stolicy kraju, Katmandu.

W 1972 roku Karki ukończyła studia licencjackie na Uniwersytecie Tribhuvan w Nepalu. Następnie wyjechała do Indii. Tam zdobyła tytuł magistra nauk politycznych na Banaras Hindu University. Po powrocie do kraju postanowiła zgłębić tajniki prawa i ponownie podjęła naukę na Uniwersytecie Tribhuvan. Ukończyła studia w 1978 roku. Od tego czasu Karki praktykowała prawo, a przez trzy lata pracowała także jako nauczycielka w Dharan.

Czytaj więcej

Ludzie

Japonia: pierwsza kobieta na stanowisku prezesa linii lotniczych

Mitsuko Tottori została pierwszą kobietą na stanowisku prezesa Japońskich Linii Lotniczych (JAL)....