Mózg „zjada” sam siebie podczas ekstremalnego wysiłku. Nowe wyniki badań

Podczas intensywnych ćwiczeń fizycznych mózg może zacząć „zjadać” własną „tkankę tłuszczową”, czyli mielinę – wynika z pilotażowego badania przeprowadzonego przez hiszpańskich naukowców. Wyniki ukazały się w „Nature Metabolism”.

Publikacja: 28.03.2025 12:02

W badaniach okazało się, że w ciągu 24 do 48 godzin po maratonie u biegaczy zaobserwowano oznaki utr

W badaniach okazało się, że w ciągu 24 do 48 godzin po maratonie u biegaczy zaobserwowano oznaki utraty znacznej ilości osłonki mielinowej w obszarach mózgu odpowiadających za funkcje motoryczne i koordynację, a także za integrację sensoryczną i emocjonalną.

Foto: Adobe Stock

Badacze analizowali zmiany w poziomie mieliny w mózgach maratończyków. Mielina to substancja tworząca osłonkę wokół aksonów (część neuronów), która odpowiada przede wszystkim za szybkość przewodzenia impulsów nerwowych. Zbudowana jest w około 40 proc. z wody. Ok. 70-80 proc. suchej masy mieliny tworzą lipidy (głównie cholesterol). Ok. 20-30 proc. to białka. 

Badanie mózgu maratończyków

Naukowcy założyli, że mielina jest rezerwuarem energii dla mózgu podczas niedoborów glukozy. Postawili też tezę, że lipidy mieliny mogą przyczyniać się do aktywności mózgu, podobnie jak tłuszcz w organizmie, który zasila mięśnie. Żeby sprawdzić te hipotezy, przeanalizowali poziom mieliny w mózgach osób mających za sobą ekstremalnie duży wysiłek fizyczny – czyli w mózgach osób, które przebiegły maraton. Badania za pomocą rezonansu magnetycznego (MRI) przeprowadzono na 10 osobach (8 mężczyznach i 2 kobietach). Biegaczy przebadano przed startem, a potem badania powtórzono po maratonie: kolejno 24-48 godzin po biegu, dwa tygodnie i dwa miesiące.

Poziom mieliny mierzono, analizując poziom frakcji wodnej mieliny (MWF). To nieinwazyjny, zastępczy biomarker obrazowania mieliny. „MWF mierzy pule cząsteczek wody w blaszkach mieliny jako wskaźnik, wiernie odzwierciedlając histologiczne barwienie mieliny i ma wysoką czułość wykrywania subtelnych zmian w zawartości mieliny”, wyjaśniają badacze.

Czytaj więcej

Nowe badanie pokazało, jak naprawdę menstruacja wpływa na zdolności intelektualne kobiet

Zanikanie i regeneracja mieliny

W badaniach okazało się, że w ciągu 24 do 48 godzin po maratonie u biegaczy zaobserwowano oznaki utraty znacznej ilości osłonki mielinowej w obszarach mózgu odpowiadających za funkcje motoryczne i koordynację, a także za integrację sensoryczną i emocjonalną. „Zaobserwowaliśmy spójne i istotne redukcje MWF (…) w 12 obszarach istoty białej. Ponadto MWF było niższe w kilku obszarach istoty szarej. Jednak niższa zawartość mieliny w istocie szarej ogranicza rozdzielczość monitorowania MWF, a te zmiany są niepewne”, informują hiszpańscy naukowcy. Dwa tygodnie po zdarzeniu poziom mieliny (oznaczony za pomocą MWF) zaczął się odbudowywać. Do normy powrócił po dwóch miesiącach.

Osłonki mielinowe jak magazyn energii?

Zdaniem hiszpańskich badaczy redukcja mieliny w wyniku wymagających ćwiczeń fizycznych oraz powrót normalnego poziomu (który nastąpił, gdy organizmy biegaczy się zregenerowały) sugeruje, że na mielinę możemy patrzeć jak na „magazyn energii gotowy do użycia, gdy powszechne składniki odżywcze mózgu są w niedoborze”. Naukowcy nazwali ten proces „metaboliczną plastycznością mieliny”. Podkreślają, że ich badanie ma ograniczenia, m.in. związane z niewielką liczbą uczestników. Niemniej uzyskane przez nich wyniki są na tyle ważne, że uzasadniają przeprowadzenie dodatkowych badań.

Źródła:
https://www.nature.com/
https://www.sciencealert.com/

Badacze analizowali zmiany w poziomie mieliny w mózgach maratończyków. Mielina to substancja tworząca osłonkę wokół aksonów (część neuronów), która odpowiada przede wszystkim za szybkość przewodzenia impulsów nerwowych. Zbudowana jest w około 40 proc. z wody. Ok. 70-80 proc. suchej masy mieliny tworzą lipidy (głównie cholesterol). Ok. 20-30 proc. to białka. 

Badanie mózgu maratończyków

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Kosmos
Rozpoczęły się cięcia w NASA. Agencja zamyka biura i zwalnia naukowców
Panel Transformacji Energetycznej
Czas na szeroką debatę o transformacji energetycznej
Nauka
Dlaczego mózgi kobiet wolniej się starzeją? Naukowcy wskazali potencjalną przyczynę
Kosmos
Pierwszy taki sygnał z kosmosu, dociera do Ziemi co dwie godziny. Odkryto jego źródło
Nauka
Kobieta jednak nie poleci na Księżyc w 2027 roku? NASA zmieniła komunikaty
Materiał Promocyjny
Rozwój duchowy i innowacyjne praktyki biznesowe: unikalna droga marki SYLVIA
Nauka
Zbadano sekret długowieczności „superstulatki”. Jak udało jej się dożyć 117 lat?
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście