Matki adwokatki wciąż bez ochrony antydyskryminacyjnej

Czy kobiety na urlopach macierzyńskich są właściwie chronione? Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego zwraca uwagę na szerszy problem – braku odpowiednich gwarancji dla adwokatek w czasie ciąży i wczesnego macierzyństwa.

Publikacja: 03.09.2023 15:06

Dyskryminacja ze względu na macierzyństwo jest formą dyskryminacji z powodu płci.

Dyskryminacja ze względu na macierzyństwo jest formą dyskryminacji z powodu płci.

Foto: Adobe Stock

PTPA to organizacja prawników i prawniczek działająca na rzecz zasady równości, praw człowieka i przeciwdziałania dyskryminacji. Organizacja ta przedstawiła opinię „amicus curiae” w sprawie adwokatki, z którą rozwiązano współpracę w czasie urlopu po urodzeniu dziecka. Zdaniem PTPA był to przykład nierównego traktowania ze względu na macierzyństwo. Towarzystwo zwraca uwagę na szerszy problem – braku odpowiednich gwarancji dla adwokatek w czasie ciąży i wczesnego macierzyństwa.

– Jako adwokatki, z uwagi na konieczność zachowania całkowitej niezależności, mamy zakaz wykonywania zawodu w formie umowy o pracę – mówi adw. Daria Skrzypczak-Kozikowska, współautorka wspomnianej opinii oraz przewodnicząca zespołu ds. kobiet w NRA. – Mam nadzieję, że sprawa okaże się precedensowa i jej rozstrzygnięcie pozwoli rozpocząć szerszą dyskusję na temat form współpracy z adwokatkami, które w okresie ciąży i wczesnego macierzyństwa często spotykają się z brakiem stabilności zarówno co do współpracy, jak i świadczeń związanych z macierzyństwem – dodaje.

Czytaj więcej

Młode matki adwokatki bez wsparcia

Czym jest dyskryminacja ze względu na macierzyństwo?

W opinii „amicus curiae” PTPA wskazało, powołując się na orzecznictwo TSUE oraz sądów polskich, że dyskryminacja ze względu na macierzyństwo jest formą dyskryminacji z powodu płci oraz że o nierównym traktowaniu w zatrudnieniu można mówić także przy umowach cywilnoprawnych.

Czy jednak właściwym kryterium dyskryminacji nie jest tu forma zatrudnienia?

– Przepisy wyłączające zatrudnienie pracownicze adwokatek są dyskryminujące w zakresie, w którym wyłączają korzystanie z uprawnień macierzyńskich – wskazuje z kolei radca prawny Sławomir Paruch. – Skoro uprawnienia osób wykonujących oba zawody są takie same, a radczynie mogą być zatrudnione w ramach umów pracowniczych w takich samych okolicznościach, to wyłączenie uprawnień rodzicielskich adwokatek stanowi wyraz ich nierównego potraktowania przez prawo. Przed sądami stoi nie lada wyzwanie, a jeszcze większe przed ustawodawcą – podkreśla.

W tym zadaniu może ustawodawcy pomóc sama palestra, która przygotowuje projekt przepisów wprowadzających „adwokacką umowę o współpracy”. Przyznawałaby ona adwokatkom ochronę taką jak na etacie oraz obejmowała je pełnymi składkami, przy braku podporządkowania służbowego „pracodawcy”. Niestety, ze względu na zbliżające się wybory projekt trafi do parlamentu zapewne dopiero w kolejnej kadencji.

Jak zabezpieczyć matki w korporacjach?

Na razie jedyną formą zabezpieczenia adwokatek po urodzeniu dziecka są „dobre praktyki” ustalone w danych korporacjach. Zwykle ustalone zasady współpracy przewidują trzymiesięczny odpłatny urlop „macierzyński” z możliwością dalszych ośmiu miesięcy nieodpłatnego.

– Nie tylko korporacje, ale i mniejsze kancelarie często przyjmują niepisane zasady, aby otoczyć ochroną adwokatki w okresie macierzyństwa – mówi Dorota Kulińska, dyrektor Instytutu Legislacji NRA. – Mają świadomość specyfiki pracy w tym zawodzie i starają się taką ochronę tworzyć. Gorzej moim zdaniem jest w podmiotach innych niż kancelarie, gdzie adwokaci pracują na umowę zlecenia.

Jednak takie niepisane zasady nie zawsze działają.

– W korporacji, której dotyczy sprawa, też one istniały i były jasno określone, a mimo to w krótkim czasie po urodzeniu dziecka rozwiązano współpracę z adwokatką – mówi Daria Skrzypczak-Kozikowska .

PTPA to organizacja prawników i prawniczek działająca na rzecz zasady równości, praw człowieka i przeciwdziałania dyskryminacji. Organizacja ta przedstawiła opinię „amicus curiae” w sprawie adwokatki, z którą rozwiązano współpracę w czasie urlopu po urodzeniu dziecka. Zdaniem PTPA był to przykład nierównego traktowania ze względu na macierzyństwo. Towarzystwo zwraca uwagę na szerszy problem – braku odpowiednich gwarancji dla adwokatek w czasie ciąży i wczesnego macierzyństwa.

Pozostało 86% artykułu
Prawo
Dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Czy ojcowie korzystają z nowych przywilejów?
Prawo
Mec. Zofia Matyja: Kobiety w biznesie, wbrew stereotypom, nie muszą zachowywać się jak mężczyźni
Prawo
Potwierdzono wyciek wrażliwych danych księżnej Kate. Co będzie się działo w sprawie?
Prawo
Co wolno na balkonie, a za co można dostać mandat lub pozew?
Prawo
Prawnicze liderki: trzeba walczyć ze schematami płci. I z własnymi oporami