Polka na obczyźnie: Ewa Gajos o codzienności, rynku pracy i nierównej walce z pająkami w Australii

G'Day Ewo! Czy tak powinnam się z tobą przywitać?

Ewa Gajos: Mówimy sobie "G'Day, how are ya?" i wszyscy są uśmiechnięci. To dobry początek dnia.

Najbardziej lubię Australijczyków za powiedzenie "no worries", oznaczające "nie martw się". Mam wrażenie, że to nie tylko słowa, ale i styl życia.

To jest bardzo charakterystyczne. Pracuję w korporacji, jestem dyrektorem marketingu. Moje życie na co dzień nie różni się więc specjalnie od tego w Polsce. Pracuję osiem, czasami więcej godzin dziennie. Dzieci chodzą do szkoły i trzeba je tam zawozić, a potem odbierać i przewozić z punktu A do punktu B. Jednak różnica polega na tym, że zupełnie inaczej przebywa się w otoczeniu ludzi, którzy mają pozytywne nastawienie. Czuje się je tutaj na każdym kroku. Czasami wchodzisz do jakiegoś sklepu w Polsce i myślisz: "o, jak tu miło", a w Australii... wszędzie jest miło. To było dla mnie bardzo zaskakujące tuż po przyjeździe. Każdy, kogo spotykasz na swojej ścieżce, kiwa głową i mówi: "hello". Nie znasz człowieka, ale jeśli tylko nawiążesz z nim kontakt wzrokowy, będzie do ciebie pozytywnie nastawiony. Przynajmniej tak jest w mojej dzielnicy w Sydney. Mieszkamy około 45 minut drogi, stojąc w większym korku, od Sydney Opera House. Każdy weekend tutaj przypomina wakacje. To miasto jest pełne przyrody, o którą się dba i nie pozwala się jej zamieniać na osiedla. Większość zabudowań stanowią domy. To zmienia kontekst życia.

Przeprowadziłaś się do Australii w 2014 roku, skąd decyzja o wyborze akurat tego kraju?

Mój partner jest Polakiem, ale mieszka tutaj od prawie dwudziestu lat. Przeprowadził się za pracą do Australii i poczuł, że to jego miejsce na ziemi. Nie planował już nigdy wrócić do Polski, ale jednak tam się poznaliśmy. Powiedział mi bardzo wyraźnie na pierwszej randce, że to jest miejsce jego tymczasowego pobytu. Przyjechał wtedy do kraju z powodów rodzinnych, planował spędzić tu nie więcej niż rok. Moje doświadczenie życiowe podpowiadało mi, że trzeba w życiu podejmować decyzje w zgodzie zesobą, a nie poświęcać się dla kogoś. Więc po pierwszej randce musiałam rozważyć, czy jeśli wyjdzie mi z tym chłopakiem, będę gotowa przeprowadzić się do Australii. Pomyślałam, że choć nie byłam tam nigdy, to przecież pracę znajdę, bo po angielsku mówię, jest trochę daleko, ale w zasadzie czemu nie? Spędziliśmy razem w Polsce więcej czasu, niż zakładany rok, bo urodziło nam się dziecko. Mój partner był już bardzo zmęczony tym, że w maju chodzimy nad Wisłę, jest ciepło i przyjemnie, a potem przychodzi jesień i nie bardzo jest co ze sobą zrobić, nie ma wielu możliwości do uprawiania sportów na świeżym powietrzu, które oboje uwielbiamy. Zimą jeździliśmy na narty, ale przygnębiały go dni, kiedy w Warszawie było szaro i ciemno, a w dodatku wszędzie błoto zamiast śniegu. Wspomina, że zaczął tęsknić za Australią już wtedy, kiedy w kraju nastał październik, ale jakoś wytrzymał jeszcze dwa i pół roku. Teraz sama go rozumiem.

Łatwo było ci wyjechać?

Kiedy nasz syn miał siedem miesięcy, dostałam wizę, która pozwalała mi tutaj pracować. Było to ważne, bo chciałam móc od razu odnaleźć się na miejscu. Spakowaliśmy się i przeprowadziliśmy. Polubiłam Australię już w pierwszym tygodniu, kiedy poszłam do sklepu, a ludzie dookoła byli uśmiechnięci.

Jak się odnalazłaś na rynku pracy?

O ile Australijczycy są radośni, tolerancyjni i otwarci, o tyle rynek pracy dla osób, które się tu przeprowadzają, jest trudny. Stanowi duże wyzwanie. Trzeba mieć bardzo dużo samozaparcia, żeby się na nim dobrze zaprezentować. Pod tym względem Australijczycy są podobni do Amerykanów -nie bardzo doceniają europejskie doświadczenie. Dla nich wszystko, co australijskie jest najważniejsze. Było to dla mnie szokiem, że w kilku procesach rekrutacyjnych przegrałam, bo powiedziano mi, że mój konkurent ma przewagę w postaci doświadczenia na australijskim rynku. Pracowałam na kilku rynkach w Europie i wiem, że trzeba się nauczyć specyfiki każdego z nich. Kiedy współpracujesz z Niemcami, musisz się dowiedzieć, jakie jest zaplecze biznesowe w Niemczech — dla nas jest to zupełnie naturalne, a dla Australijczyków niezrozumiałe, bo nie wychodzą z założenia, że rynek to coś, czego można się nauczyć. Kilka razy odpadłam z tego powodu na ostatnim etapie rekrutacji. Wtedy postanowiłam zatrudnić lokalnego doradcę zawodowego. Ta osoba pomogła mi stworzyć CV, bo tutaj ono też inaczej wygląda, przygotowała mnie do rozmów i między innymi dzięki temu po pięciu miesiącach znalazłam pracę zgodną z moimi kwalifikacjami, na tym samym poziomie, na którym pracowałam w Polsce. Nie musiałam się cofać w karierze. Wiem, że moje doświadczenie nie jest jednostkowe. Aby znaleźć zatrudnienie, dużo się trzeba nagimnastykować i korzystać z networkingu. Finalnie pomogło mi to, że przekonałam byłą szefową z Polski, żeby wysłała moje CV bezpośrednio do osoby zarządzającej w Australii, bo pracowały kiedyś w tych samych firmach z oddziałami na całym świecie. Mimo że się nie znały, ta rekomendacja pomogła.

Czytaj więcej

Wywiad

Polka na obczyźnie: Sabina Poulsen jedyna licencjonowana przewodniczka z Polski na Wyspach Owczych

Nieokiełznana natura, prostota wyspiarskiego życia i najbardziej malownicze, niepowtarzalne krajobrazowo widoki na świecie. Archipelag Wysp Owczych to zaledwie 18 wulkanicznych skrawków lądu, które zamieszkuje dwa razy tyle owiec co mieszkańców. Jedną z 50 tys. szczęśliwców jest Polka, blogerka, właścicielka biura podróży i organizatorka wypraw po archipelagu, Sabina Poulsen.

To ciekawe, bo pracujesz w dość wąskiej branży, co powinno ci dawać przewagę nad innymi marketingowcami.

Branża instrumentów medycznych faktycznie jest małym rynkiem. W mojej ostatniej pracy w Polsce współpracowałam z lekarzami weterynarii. Jest tylko kilka biznesów, które są do niej podobne, czyli optometria, czy audiologia - aparaty słuchowe, którymi obecnie się zajmuję. Nie dla wszystkich marketingowców jest to interesująca tematyka. Ale mimo małego rynku musiałam się natrudzić, żeby dostać pracę. Wbrew pozorom dało mi to duże poczucie pewności siebie, bo wiedziałam, że prędzej czy później ją zdobędę. Trzeba było się zaprzeć i powiedzieć sobie: "jak nie teraz, to za chwilę, ale się to wydarzy".

Wspomniałaś, że CV różni się od tego wymaganego w naszym kraju, na czym polegają te różnice?

Inna jest struktura tego dokumentu. Inaczej opisuje się swoje doświadczenia. Bardzo zwraca się uwagę na to, co się osiągnęło. Kiedy jesteś asystentką biura, masz obowiązki typu zamawianie artykułów biurowych, ale z tego nic nie wynika. Tutaj wpisujesz, że byłaś odpowiedzialna za zamawianie tych artykułów, co usprawniło działanie biura, bo zapewniłaś ich regularne dostawy. W moim przypadku ważne było to, żebym wpisała, co osiągnęłam na każdym stanowisku i używała do tego kwantyfikatorów tłumaczących, jakie były tego efekty. Ma to sens. Każdy musi opowiedzieć o tym, co osiągnął. Nawet dzieci w szkołach uczą się mówić o swoich osiągnięciach.

Jak wygląda system edukacji?

Rok szkolny jest podzielony na cztery semestry trwające po dziesięć tygodni. Między nimi są trzy dwutygodniowe przerwy i jedna trwająca sześć tygodni, na początku roku – u nas to środek lata. O ile wygląda to na męczące z punktu widzenia pracujących rodziców, którym ciężko jest zagospodarować tyle wolnego czasu dzieciom, dobre jest to, że jednak wszyscy mają przerwy w tym samym czasie. Pracują wtedy z domu lub w trochę innym trybie. Około ósmego, dziewiątego tygodnia nauki dzieci są już zmęczone szkołą, mimo że jest ona na poziomie oczekiwań wobec uczniów zupełnie nieporównywalna do polskiej. Te dwa tygodnie dają im fajny reset, po nich odżywają i chętnie wracają do szkoły. W podstawówce nie ma klasycznych ocen. Są oceny opisowe, które pojawiają się raz na pół roku w formie raportu dla rodzica. Nie oglądam zeszytów dzieci, nie kupuję im podręczników. Wszystko zostaje w szkole, pakuję tylko im rano lunchboxy, wodę do plecaków i wychodzą. Cała nauka odbywa się w szkole. Ufam tej instytucji, faktycznie dzieci się w niej uczą i nie muszę tego sprawdzać. Dzieci mają zadawaną pracę domową, która nie jest obowiązkowa, ale nie częściej niż raz na dwa tygodnie. Są pewne zadania z matematyki, które można wykonywać w aplikacji. Ile ich zrobią, zależy tylko od nich. Ja dzieciom pomagam z przyzwyczajenia, a poza tym wiem, że w szkole średniej zadania i tak ich nie ominą. Zadawane są też czytanki, w zależności na jakim etapie nauki jest dziecko — albo papierowe, albo w aplikacji. Czytanie jest najważniejsze dla nauczycieli. O ile odpuszczają czasami matematykę, na czytanie kładą duży nacisk. Szkoła trwa siedem lat, później dzieci idą na kolejne sześć lat do szkoły średniej. Jest ona tak ciekawie zorganizowana, że jeśli ktoś nie chce zdawać matury, może zdecydować czy będzie uczyć się zawodu, czy przygotowywać do studiów. Wtedy ścieżka edukacji się rozdziela: część uczniów zaczyna kursy zawodowe i nie musi zdawać matury, tylko robić dalej kursy poza szkołą, a druga część przystępuje do egzaminu dojrzałości. Przy czym bycie pracownikiem fizycznym jest całkiem dobrą fuchą, gwarantującą atrakcyjne zarobki.

Wasze dzieci mają dużo zajęć pozalekcyjnych?

Tyle, ile sama im narzucam. Mają gimnastykę, taniec, pływanie, bo ja pochodzę z domu, w którym uprawiało się dużo sportu. Moi rodzice zaprowadzili mnie do Pałacu Kultury, gdzie przez osiem lat tańczyłam w Gawędzie i uprawiałam gimnastykę. Mój partner jest bardzo wysportowaną osobą, dzięki czemu nasz syn jest dobrze sobie radzi w surfingu i jeździe na rowerze górskim, choć mniej w sportach grupowych, które tutaj są dominujące. Jako jedyny z chłopców w klasie nie gra w rugby czy piłkę nożną, wokół których kręci się życie pozaszkolne. Ale nie ma z tego powodu żadnych problemów. Córka chodzi na gimnastykę i taniec. Oboje trenują pływanie, bo jest to umiejętność ratująca życie.

Dzieci w Australii dużo korzystają z telefonów?

Niektóre tak, ale starsze. Widzę, że w Polsce 12-latki są na TikToku i instagramie, tutaj tego nie ma. Dzieci dostają telefony mając 11 — 12 lat, żeby móc dojeżdżać samodzielnie do szkoły. Ale wolno im zakładać profili w mediach społecznościowych, dzięki czemu nie mają pojęcia choćby o istnieniu patostreamerów. Nawet nastolatkowie mają zablokowane dostępy do social mediów, porozumiewają się komunikatorami. W większości szkół nie można mieć przy sobie komórek, jest to zakazane przez władze na poziomie stanowym. Niebawem nie będzie można ich przynosić do szkoły w ogóle.

Szybko po przeprowadzce nawiązałaś nowe przyjaźnie?

Nadal nie mogę powiedzieć, żebym znalazła tutaj prawdziwych przyjaciół. Budowanie przyjaźni odbywało się wtedy, kiedy mieliśmy na to dużo czasu, mogliśmy spędzać z ludźmi czas poza pracą. Mam tu dobrych znajomych, ale nie takich, których mogę porównać choć trochę do przyjaciół z Polski. Z jedną z moich przyjaciółek, która mieszka w Waszyngtonie, nie widziałam się osiem lat, ale rozmawiamy ze sobą co najmniej dwa razy w tygodniu. Nie wydaje mi się, żebym była w stanie znaleźć taką przyjaźń tutaj. To coś, czego mi brakuje — bardzo szczerych babskich pogaduszek osobistych, nie tylko poprzez WhatsApp. Przypuszczam, że to niemożliwe. Znam jednak dziewczyny, które odnalazły grono przyjaciółek na emigracji, ja niestety nie i zapewne wynika to z braku czasu.

Ale prowadzisz społecznie profil na Facebooku "Mamy w Sydney".

Jest to bardzo bezpieczne źródło informacji dla mam, które przyjeżdżają z dziećmi do Sydney i starają się w nim odnaleźć. To nie jest tylko forum o dzieciach, zawiera też rady: jak załatwić konkretne świadczenia, gdzie kupić mąkę i co zrobić, kiedy znajdzie się w danej sytuacji. Można na nim zadać każde pytanie i dostanie się konstruktywną odpowiedź. Miałyśmy kilka przypadków przemocy domowej, kiedy dziewczyny nie wiedziały, do kogo się zwrócić, a udało nam się znaleźć odpowiednie kontakty w ich lokalizacji i to za darmo. Staramy się pomagać tym, którzy próbują się odnaleźć w meandrach australijskich systemów, takich, jak choćby bankowość czy szkolnictwo.

Jak jest być pracującą mamą w Australii?

Posiadanie więcej niż dwójki, a nawet czwórki dzieci bywa tutaj częste, ale niestety system nie sprzyja kobietom i daje się to odczuć. Urlop macierzyński trwa trzy miesiące, zasiłek nie jest wysoki. Możliwość wyboru rocznego macierzyńskiego w Polsce uważam za duży przywilej, z czego często nie zdajemy sobie sprawy. Z drugim dzieckiem spędziłam w domu rok tylko dlatego, że mogliśmy sobie na to pozwolić. Była to bardzo komfortowa sytuacja, ale zdaję sobie sprawę, że nie każdy ma taką możliwość.

Australia jest droga?

Tak, ale kiedy odwiedziliśmy Polskę niecałe dwa lata temu, okazało się, że jest w niej niewiele taniej. Jedzenie w Australii jest pewnie jest droższe o 30-40 procent, ale za to zarobki są dużo wyższe. Osoby, które tutaj mieszkają i mają stałą pracę, są w stanie spokojnie się utrzymać. Aczkolwiek w górę poszły stopy kredytowe i odczuwa się kryzys światowy. Kawa kosztuje tyle, co w Warszawie, za mieszkanie blisko centrum trzeba zapłacić 600 — 700 dolarów za tydzień. Dla Australijczyków ten kraj nie jest drogi, raczej tylko dla osób, które  przyjeżdżają zza granicy i porównują ceny do swoich zarobków.

Czytaj więcej

Wywiad

Polka na obczyźnie: Natalia Jaroszewska i jej wygrane życie na Cyprze

Mam w tej chwili w domu cudownych, prawie dorosłych ludzi, których uzbroiłam w miłość, pewność siebie i szacunek do drugiego człowieka. W Warszawie nie byłabym w stanie tak wychować dzieci – mówi Natalia Jaroszewska, projektantka mody, która od 11 lat mieszka na Cyprze.

Dlaczego wybraliście Sydney?

Mój partner miał tam pracę, ale jest też zapalonym surferem, więc ważne dla nas było zamieszkanie niedaleko plaży. Udało nam się znaleźć dom w odległości czterech minut jazdy samochodem. Pomyśleliśmy, że jak już mamy ponosić cały wysiłek tej emigracji, to mieszkanie w środku miasta nie ma sensu. W centrum Warszawy też jest fajnie, więc nie widziałabym różnicy. Natomiast możliwość mieszkania nad oceanem jest absolutnie niezwykła.