Job crafting – kształtowanie własnej pracy. Na czym polega?

Kiedy Laura Spaulding rozpoczynała pracę w policji w Kansas City, jej zarobki z trudem wystarczały na najważniejsze życiowe potrzeby. Rozmowa z matką jednej z ofiar przestępstwa pozwoliła dostrzec istotną lukę na rynku. Opuszczając miejsce zbrodni, młoda policjantka usłyszała pytanie: „Kiedy wrócicie, żeby to wszystko posprzątać?”. Gdy odpowiedziała, że policja nie zajmuje się takimi rzeczami, padło kolejne pytanie: „To kto się tym zajmuje?”. Spaulding uświadomiła sobie, że nie ma takiej instytucji, co skłoniło ją do podjęcia kroków w celu założenia firmy zajmującej się sprzątaniem miejsc zbrodni oraz kompleksowym odnawianiem nieruchomości. Firma przynosi kolosalne zyski, a franczyzobiorców przybywa z każdym rokiem. Czym jest to zjawisko i jak pomaga wykorzystywać własne talenty? Tę kwestię obszernie wyjaśnia Magdalena Marszałek psycholożka pracy i organizacji z Uniwersytetu SWPS.

Job crafting nie jest wprawdzie zjawiskiem nowym, natomiast w ostatnich latach zyskuje na popularności. Pierwsze wzmianki pojawiły się w 2001 roku, kiedy psycholożki z Uniwersytetu Nowego Yorku i Uniwersytetu Michigan.

Czytaj więcej

Biznes i prawo

Toksyczna produktywność. Niepokojące zjawisko dotyka coraz więcej pracowników

Dynamika obecnych czasów, oczekiwania nieustannej dyspozycyjności i opracowywania projektów na cz...

– Amy Wrzesniewski i Jane E. Dutton nazwały to zjawisko, bazując na własnych obserwacjach. Naukowczynie zauważyły, że to pracownik może podjąć inicjatywę w kierunku przekształcania swojej pracy tak, aby w pełni wykorzystać w niej swój talent i naturalne predyspozycje. Job crafting polega na tym, że pracownicy modyfikują swoją pracę – swoje zadania i relacje. – W taki sposób, aby dostosować je do indywidualnych potrzeb i talentów – wyjaśnia Magdalena Marszałek. Według badań job crafting wiąże się większą satysfakcją z wykonywanej pracy. Ponadto osoby, które przekształcają pracę są bardziej zaangażowane w swoje obowiązki i mają mniejszą chęć opuszczenia danej organizacji niż ci pracownicy, którzy tego nie robią – wyjaśnia ekspertka.

Nauczyciel z zacięciem aktorskim

Naturalne predyspozycje i wrodzone talenty można w kreatywny sposób wykorzystywać w obecnej pracy, czyniąc ją tym samym atrakcyjniejszą dla samego pracownika, ale i ciekawszą dla innych osób. Przytoczonym przez ekspertkę przykładem jest sytuacja, kiedy nauczyciel ma wrodzone zdolności aktorskie, jednak z różnych powodów nie wykonuje tego zawodu. Natomiast zamiłowanie do wystąpień publicznych, aranżowania scenek i operowania głosem w umiejętny sposób może stać się dopełnieniem jego pracy z uczniami.

– Tym samym nauczyciel wykorzystuje swój talent, jednocześnie przekazując wiedzę w ciekawy, inspirujący dla innych sposób – podkreśla psycholożka.

Jeśli z kolei ktoś ma talent i zamiłowanie do przekazywania wiedzy, a wykonuje niezwiązany z tym zawód, pracując na przykład w fabryce, to i w takich okolicznościach może zaaranżować sytuacje, w których wykorzysta swoje predyspozycje, przekazując wiedzę nowo zatrudnionym kolegom – Taka osoba może stać się mentorem dla nowych członków zespołu – wyjaśnia ekspertka. – Nowego pracownika i tak należy przeszkolić, więc jeżeli ktoś ma naturalne zacięcie do przekazywania wiedzy, to może tak przekształcać swoją pracę, aby ten talent wykorzystać – dodaje Magdalena Marszałek.

Ekspertka podkreśla, że proces przekształcania pracy odbywa się w ramach wykonywanych obowiązków zawodowych, bez konieczności poświęcania prywatnego czasu pracownika na ten cel.

Job crafting zmniejsza ryzyko wypalenia zawodowego

Jako że istotą zjawiska job crafting jest przekształcenie pracy w taki sposób, aby była ona bardziej dopasowana do potrzeb pracownika, a polega na wykorzystaniu posiadanych talentów i umiejętności, to proces ten jest zazwyczaj naturalny i nie wymaga przyswajania przez pracownika nowej wiedzy. Płynące z job craftingu korzyści są obopólne: pracownik czuje satysfakcję z pracy i jest bardziej zaangażowany w pełnione obowiązki, a to przekłada się pozytywnie na poziom wykonywanych zadań (performance). Job crafting wiąże się również z mniejszym ryzykiem wypalenia zawodowego oraz chęcią zmiany organizacji. – Osoby proaktywnie przekształcające swoją pracę mniej czasu spędzają na zwolnieniach lekarskich i wykazują większą lojalność wobec pracodawcy (rzadziej chcą odejść z firmy) – dodaje Magdalena Marszałek.

Naturalną korzyścią dla organizacji jest możliwość trwałej współpracy z daną osobą, bez konieczności ponoszenia kosztu kolejnych procesów rekrutacyjnych wynikających z częstej rotacji pracowników.

O ile w omawianym procesie istotna jest inicjatywa samego pracownika, to jednak spora odpowiedzialność w tej kwestii leży też po stronie kadry zarządzającej.