Trudna sztuka asertywności w pracy. Jak panować nad obowiązkami i umieć odmawiać?

Branie na siebie nadmiernej ilości obowiązków nigdy nie daje dobrych efektów. Z badania przeprowadzonego w zeszłym roku na zlecenie EU-OSHA Eurobarometr Flash – Puls BHP wynika, że blisko połowa respondentów (46 proc.) że jest narażona na silną presję czasu lub przeciążenie pracą. Wynikające z tego konsekwencje, takie jak chroniczny stres czy przemęczenie, mogą prowadzić do wypalenia zawodowego. W ostatecznym rozrachunku nie służy ani pracownikom, ani pracodawcom.

Stawianie granic w miejscu pracy

Niezwykle ważne jest zatem nie tylko stawianie granic w miejscu pracy, lecz przede wszystkim rozeznanie ich. Chcąc być uprzejmym, trudno dostrzec granicę między byciem miłym a uległym. Katarzyna Leśniak, psycholog z Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia, Lux Med wskazuje jednak, że jest prosty sposób, który może w tym pomóc.

- Warto sobie zadać pytanie: jak mi jest? Czy dana sytuacja, np. prośba o zrealizowanie dodatkowego zadania, jest dla mnie komfortowa i mam przestrzeń, by w godzinach pracy to zrobić? Czy też wiąże się z tym, że będę włączać komputer wieczorem? – mówi psycholożka.

Czytaj więcej

Psychologia

Lęki nasze powszednie, czyli czego boimy się w pracy

Lęk to słowo, bez którego trudno obyć się w dyskusji na temat kondycji psychicznej społeczeństwa....

Kiedy należy przyjrzeć się własnym granicom?

Istnieje kilka sygnałów, które mogą świadczyć o tym, że ilość obowiązków, które się ma, jest zbyt duża. Swoim granicom warto przyjrzeć się w momencie, gdy popełnia się więcej błędów niż wcześniej, jest się przemęczonym, praca nie przynosi satysfakcji i zauważa się wyraźne pogorszenie nastroju.

Jak wskazują eksperci, dobrze rozumiana asertywność i umiejętność stawiania granic daleka jest od agresji i może pomóc w zdrowy sposób postrzegać pracę. Jak wynika z raportu „Zdrowie psychiczne na polskim rynku pracy” Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia, Lux Med, aż 45 proc. osób aktywnych zawodowo w Polsce regularnie pracuje „po godzinach”, zaniedbując swoje obowiązki domowe.

– Dodałabym jeszcze: zaniedbuje też odpoczynek, a to już może bardzo negatywnie wpływać na poczucie dobrostanu, zarówno fizycznego, jak i psychicznego – podkreśla Katarzyna Leśniak.

Jak ćwiczyć asertywność?

Sposób działania, o którym mowa, przekłada się również na jakość wykonywanej pracy. Jak zatem na nowo zbudować swoją asertywność, gdy odczuwa się skutki przeciążenia? Psycholożka wskazuje kilka sposobów, które mogą w tym pomóc.

Niezwykle ważne jest jasne zgłaszanie przełożonemu nadmiernego obciążenia pracą. Do momentu, w którym nie usłyszy on jasnego komunikatu, że pracy jest zbyt dużo, możliwe, ze nie będzie zdawał sobie sprawy z tego, w jakim położeniu znajduje się pracownik. Przy zgłaszaniu tego komunikatu warto przygotować listę konkretnych argumentów i wskazać, ile pracy jest się w stanie wykonać w danym przedziale czasowym.

Kolejną rzeczą, która pomaga w treningu asertywności, jest proszenie o pomoc i wsparcie w sytuacjach, w których nie jest się w stanie wykonać samodzielnie. Ważna jest też umiejętność odmawiania, gdy zdajemy sobie sprawę, że nie damy rady wziąć na siebie kolejnych obowiązków. Choć nie jest to łatwe, to argumentowanie odmowy powinno pomóc nam w powiedzeniu: „nie”. Dlatego właśnie warto podać klarowny powód, dla którego nie podejmie się konkretnej czynności, np.: „Kończę poprzedni projekt. Dopiero, gdy go kończę, wezmę na siebie kolejne zadanie”.

Psycholożka zwraca też uwagę na problem, który dotyczy zwłaszcza osób entuzjastycznie podchodzących do wykonywania swojej pracy. Często wykazują one nadmiernie optymistyczne podejście do powierzanych im obowiązków, nie zwracając uwagi na swój przeładowany kalendarz. W efekcie nie są w stanie wywiązać się z zadeklarowanych działań. Ekspertka ma dla nich konkretną radę.