Jaka przyjaźń służy duszy i ciału? Eksperci wyjaśniają i podpowiadają, jak o nią dbać

Kiedy Selena Gomez padła ofiarą niewybrednych żartów na temat własnego wyglądu, skierowanych pod jej adresem przez Hailey Bieber, w jej obronie stanęła jej wierna przyjaciółka, Taylor Swift. Przyjaźń obu wokalistek trwa od ponad dekady i zaczęła się od tego, że każda z nich spotykała się w tym samym czasie z jednym z braci Jonas. Artystki często występują razem na scenie i nieustannie okazują sobie wsparcie za pośrednictwem mediów społecznościowych, doceniając nawzajem swoje osiągnięcia, ale i pocieszając wtedy, gdy tej drugiej dzieje się krzywda.

Dłuższe, lepsze życie

Jak zauważają eksperci, badania naukowe potwierdzają istotny wpływ przyjaźni na dobrostan zarówno fizyczny, jak i psychiczny. Przy czym należy podkreślić, że kluczowe znaczenie ma w tym przypadku jakość relacji. – Zdrowe, wspierające relacje przynoszą dużo korzyści, natomiast te zaborcze i toksyczne niosą za sobą raczej negatywne skutki dla zdrowia – zastrzega Marcin Dobrzyński.

Wśród najważniejszych dobroczynnych efektów przyjaźni psycholog wymienia wsparcie otrzymywane przez przyjaciół w trudnych momentach życia, pomoc w zminimalizowaniu codziennego stresu, wsparcie zdrowia fizycznego, co z kolei przyczynia się do dłuższego życia. – Dzięki przyjaźniom w dużo mniejszym stopniu poddajemy się izolacji, samotności i lepiej radzimy sobie z obniżonym nastrojem – dodaje Marcin Dobrzyński.

Oksytocyna = lepszy nastrój

Oprócz poczucia wsparcia i solidarności, wynikających z przyjaźni, nie do przecenienia pozostaje dobroczynny wpływ przyjaźni na samopoczucie i dobry nastrój. – Podczas interakcji z przyjaciółmi, lub nawet przy samej świadomości, że owi przyjaciele w razie czego po prostu są, wydziela się w naszym organizmie oksytocyna – zauważa Kamil Zieliński. – Ta z kolei pozytywnie wpływa na nasz nastrój, poprawia naszą odporność fizyczną i psychiczną, a nawet, oczywiście w określonym limicie, potrafi działać przeciwbólowo. Przyjaźń spełnia niezwykle ważną dla każdego człowieka potrzebę afiliacji, czyli przynależności. Ponadto, inne badania dotyczące przyjaźni skupiają się na kwestiach dobrostanu. Okazuje się, że posiadanie przyjaciół dodatnio koreluje z dobrostanem i tzw. pozytywną oceną jakości życia. Ale to chyba nas nie dziwi – konstatuje psycholog.

Borykając się z problemami, niejednokrotnie ulgę przynosi opowiedzenie o nich bliskiej osobie, która, nawet jeśli nie znajdzie błyskawicznego rozwiązania, to przynajmniej zapewni uwagę, zmotywuje do działania, a nawet rozbawi, co może okazać się kojące w chwilach zwątpienia i kryzysów. – Wieloletnie przyjaźnie są bardzo cenne w życiu każdego z nas. Zapewniają wsparcie, poczucie bezpieczeństwa, zrozumienie, radość i poczucie przynależności, a to wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie i stan psychiczny – dodaje Marcin Dobrzyński.

Na żywo czy w świecie wirtualnym?

Choć trudno zastąpić relacje osobiste i spotkania twarzą w twarz rozmowami telefonicznymi czy za pośrednictwem komunikatorów internetowych, to jednak warto podtrzymywać przyjaźnie również i w takiej formie, jeśli bliskie osoby dzieli spora odległość lub, w nadmiarze obowiązków, nie mają okazji spędzać ze sobą czasu regularnie – Świat wirtualny może nam bardzo pomóc w utrzymaniu przyjaźni, szczególnie wtedy, gdy los rozsiał nas po świecie i nie mamy już możliwości tak częstego spotykania się twarzą w twarz, jak miało to miejsce dotychczas – potwierdza Kamil Zieliński. – Jednak przyjaźnie lub znajomości typowo internetowe, to znaczy te oparte wyłącznie o kontakty wirtualne, pozbawione są bardzo ważnego budulca przyjaźni, czyli aspektu fizycznego, na przykład komunikowania się w sferze pozawerbalnej. Inaczej mówiąc, przyjaźń wyłącznie internetowa będzie zawsze uboższa od jej „tradycyjnej” wersji, ponieważ ta „tradycyjna” oprócz spotkań w tak zwanym „realu” może jeszcze być uzupełniana spotkaniami w sieci, pisaniem ze sobą czy choćby dzwonieniem – dodaje psycholog.

Spotkania online czy rozmowy telefoniczne z pewnością mogą pomóc w podtrzymaniu istniejącej już przyjaźni – takiej, która została nawiązana w realnym świecie. Natomiast eksperci są zgodni co do tego, że znajomości odbywające się jedynie w świecie wirtualnym nie da się porównać z tymi, które bazują na prawdziwej więzi i interakcjach na żywo. – Osobiste kontakty umożliwiają głębszą relację emocjonalną niż te, które ograniczone są tylko do kontaktu online, ponieważ podczas spotkań twarzą w twarz uczymy się swoich gestów, mimiki, mowy ciała, a to sprzyja budowaniu bliskiej więzi – zauważa Marcin Dobrzyński. – Dzięki spotkaniom „na żywo” możliwe jest również przeżycie różnorodnych doświadczeń, wspomnień oraz poznanie się w stopniu, którego nie da się osiągnąć w kontakcie zdalnym. Choć znajomości w świecie wirtualnym mogą być wartościowe i ważne dla naszego życia społecznego, jednak nie powinny zastępować realnych spotkań z przyjaciółmi i rodziną – podkreśla psycholog.

Czytaj więcej

Psychologia

Po kim dziedziczymy charakter? Psycholożka tłumaczy

Fakty zebrane w ciągu wielu lat badań i pokazują̨, że istnieją̨ różnice indywidualne w zachowaniu, których nie sposób wytłumaczyć odwołując się jedynie do czynnika środowiskowego.

Rytuały przyjaźni

Wieloletnie przyjaźnie, często zapoczątkowane jeszcze w czasach szkolnych lub na studiach, mają szansę przetrwać próbę czasu, jeśli zaangażowane w nie osoby wspólnie dbają o pielęgnowanie relacji. Istnieje szereg sposobów na podtrzymywanie wartościowej więzi, a wśród nich eksperci zgodnie wymieniają rozmowy, spotkania, ale i wzajemną pamięć oraz proste gesty świadczące o zainteresowaniu drugą osobą. – Wystarczy zapytanie „co słychać?”, pamiętanie o życzeniach urodzinowych, celebrowanie krótkich chwil razem, jak na przykład spontaniczne wyskoczenie na kawę podczas przerwy w pracy – wymienia Kamil Zieliński. – Aktualny świat jest nieco szalony i nie zawsze sprzyja dobrej przyjaźni. Wszyscy jesteśmy zabiegani, każdy zajmuje się swoimi sprawami, a przyjaźnie dzieją się gdzieś w tle. Warto od czasu do czasu powiedzieć „stop!” i na przykład umówić się z przyjaciółmi na kilkudniowy wyjazd razem, bez laptopów czy innych zobowiązań zawodowych. To wbrew pozorom nie musi być droga zabawa. Przecież często najlepsze wspomnienia rodzą się w zupełnie zwykłych warunkach. Te wspomnienia z kolei doskonale przełożą się na wzbogacenie naszej przyjaźni, choćby na zasadzie wspominek w stylu „a pamiętasz, jak byliśmy w…? Ale było fajnie, co?” – opisuje psycholog.

Nie bez znaczenia pozostają też rytuały przyjaźni: wspólne celebrowanie Świąt, spotkania w ważnych dla przyjaciół momentach, wyjazdy w miejsca, które mają dla danych osób znaczenie symboliczne lub chociażby regularne spacery w ulubionym parku.

Jak zaznacza Marcin Dobrzyński, pielęgnowanie przyjaźni to proces długotrwały i wymagający wysiłku oraz zaangażowania z obu stron. Służą temu nie tylko spotkania, ale i wspólne aktywności. – Wspólne hobby, podróże czy uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych umożliwiają spędzenie czasu razem i tworzenie nowych, zbliżających wspomnień – wymienia psycholog. – W budowaniu trwałej i bliskiej relacji z pewnością pomaga również dzielenie się swoimi myślami, uczuciami, doświadczeniami. Zaufanie w relacji jest kluczowe i pomaga poczuć się w niej bezpiecznie, bez obaw przed krytyką i osądzaniem. Poza tym nie zapominajmy o wspólnym świętowaniu sukcesów i osiągnięć swoich przyjaciół. Wspólne celebrowanie radosnych chwil bardzo zbliża. Pamiętajmy, że przyjaźnie buduje się latami, wymagają czasu i wysiłku, ale mają ogromną wartość dla naszej kondycji psychicznej – dodaje psycholog.