Reklama

„Przełomowe badania”. Te cztery codzienne nawyki pomogą zmniejszyć ryzyko poważnej choroby

Upośledzenie funkcji poznawczych to jeden z narastających problemów zdrowia publicznego na całym świecie. Według naukowców nie jest on jednak nieuniknionym elementem starzenia. Nowe badanie wykazało, że zmiana stylu życia może skutecznie zmniejszyć ryzyko demencji.

Publikacja: 07.10.2025 13:32

Badacze przyznają, że lekarze dysponują dziś narzędziami (innymi niż leki) opartymi na dowodach nauk

Badacze przyznają, że lekarze dysponują dziś narzędziami (innymi niż leki) opartymi na dowodach naukowych, które są w stanie zapobiegać lub spowalniać pogorszenie funkcji poznawczych.

Foto: Adobe Stock

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jakie są codzienne nawyki mogące pomóc w zmniejszeniu ryzyka demencji?
  • W jaki sposób styl życia wpływa na zdrowie poznawcze osób starszych?
  • Jakie czynniki modyfikowalne przyczyniają się do ryzyka demencji?
  • Jakie biologiczne mechanizmy wspierają korzystny wpływ diety i aktywności fizycznej na mózg?

Zespół badaczy z Florida Atlantic University przeprowadził badanie, którego celem było sprawdzenie, czy zmiana dotychczasowego stylu życia może poprawić wyniki poznawcze u osób starszych, u których występuje duże ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych. Naukowcy przyznają, że nawet 45 proc. ryzyka demencji można przypisać czynnikom modyfikowalnym, takim jak dieta, aktywność i kontakt z ludźmi. Wyniki badania zostały opublikowane w „The American Journal of Medicine”.

Demencja stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego

Według badaczy z chorobą Alzheimera żyje około 7,2 miliona Amerykanów powyżej 65. roku życia. Przewiduje się, że do 2060 r. liczba chorych zwiększy się do 13,8 miliona. Tak ogromny wzrost odzwierciedla nie tylko zmiany demograficzne, ale również wskazuje na narastający kryzys zdrowia publicznego. W związku z tym potrzebne jest opracowanie nowego podejścia do tej choroby.

Choć ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych zwiększa się wraz z wiekiem, badacze uważają, że nie jest to nieunikniony element starzenia się. Zespół naukowców z Florida Atlantic University przeprowadził badanie, z którego wynika, że istnieje skuteczna profilaktyka opierająca się na zmianach w stylu życia. Do czynników ryzyka wpływających na pogorszenie funkcji poznawczych zalicza się brak aktywności fizycznej, niewłaściwą dietę, otyłość, spożywanie alkoholu, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, depresję oraz izolację społeczną lub intelektualną.

Czytaj więcej

Naukowcy opracowali skuteczną metodę walki z „jedną z najstraszniejszych chorób na świecie"
Reklama
Reklama

„Przełomowe badania”. Te cztery nawyki pomogą zmniejszyć ryzyko demencji

W przeprowadzonym przez naukowców badaniu POINTER (Protect Brain Health Through Lifestyle Interventions to Reduce Risk) wzięło udział 2111 mężczyzn i kobiet w wieku od 60 do 79 lat. U wszystkich uczestników występowało wysokie ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych. Zostali oni losowo przydzieleni do jednej z dwóch grup. Członkowie pierwszej grupy mieli realizować „intensywną interwencję dotyczącą stylu życia”, zaś członkowie drugiej realizowali program samodzielnie. Obie grupy zostały poinformowane o znaczeniu diety i żywienia, przy czym nacisk położono na połączenie diety śródziemnomorskiej i diety DASH. Uczestnikom przekazano również instrukcje dotyczące metod stymulacji poznawczej oraz planowanego zaangażowania społecznego. 

Członkowie pierwszej grupy często uczestniczyli w spotkaniach zespołowych na żywo, regularnie podejmowali aktywność fizyczną oraz korzystali z profesjonalnego wsparcia i narzędzi kontroli postępów, natomiast członkowie drugiej grupy otrzymali materiały edukacyjne i ogólne wsparcie. Po 2 latach osoby realizujące intensywną interwencję wykazały statystycznie i klinicznie istotną poprawę w zakresie ogólnych funkcji poznawczych. Była ona najbardziej widoczna w takich aspektach jak pamięć, uwaga, planowanie i podejmowanie decyzji. Okazało się więc, że odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, stymulacja poznawcza oraz zaangażowanie społeczne wzmocnione stałym wsparciem grupy miały ogromny wpływ na ich zdrowie.

Te wyniki są podobne do wyników wcześniejszego fińskiego badania FINGER, w którym uczestnicy z podwyższonym ryzykiem sercowo-naczyniowym również wdrożyli zmiany w stylu życia i odczuli korzyści w zakresie funkcji poznawczych. 

Czytaj więcej

Ten czynnik nawet trzykrotnie podnosi ryzyko zachorowania na raka trzustki. Nowe badanie

„Dane z obu tych przełomowych, zakrojonych na szeroką skalę badań randomizowanych pokazują, że zmiany stylu życia – które wcześniej wykazano jako redukujące ryzyko chorób serca i nowotworów – mają również potencjał transformacyjny dla zdrowia mózgu” – powiedział Charles H. Hennekens, jeden z autorów badania.

Dlaczego dieta i aktywność fizyczna mają dobry wpływ na nasz mózg?

Autorzy badania podejrzewają, że za korzystnym wpływem diety i aktywności stoją konkretne mechanizmy biologiczne. Przykładowo, regularny ruch zwiększa poziom neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (MRI), który wspiera wzrost hipokampu, a jednocześnie poprawia przepływ krwi i zmniejsza stan zapalny. Z kolei dieta śródziemnomorska i DASH mogą obniżyć stres oksydacyjny i poprawić wrażliwość na insulinę, a także zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Rzucenie palenia może pomóc zachować strukturę mózgu i integralność istoty białej, a regularne zaangażowanie społeczne i poznawcze sprzyjają neuroplastyczności i zwiększają odporność psychiczną.

Reklama
Reklama

Badacze przyznają, że lekarze dysponują dziś narzędziami (innymi niż leki) opartymi na dowodach naukowych, które są w stanie zapobiegać lub spowalniać pogorszenie funkcji poznawczych. Narzędzia te są obarczone niskim ryzykiem i bardzo opłacalne. Lekarze mogliby też wykorzystać wyniki badań POINTER i FINGER do opracowania programów zdrowia mózgu.

„Chociaż potrzebne są dalsze badania, obecne dowody wskazują wyraźną drogę naprzód – inwestowanie w strategie oparte na stylu życia w celu ochrony zdrowia mózgu” – powiedział Hennekens. „Takie działania przyniosą korzyści nie tylko osobom zagrożonym, ale również staną się skutecznym narzędziem w ograniczaniu krajowych i globalnych obciążeń systemów opieki zdrowotnej związanych ze spadkiem funkcji poznawczych” – dodał naukowiec.

Źródła:

www.fau.edu

www.amjmed.com

www.independent.co.uk

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jakie są codzienne nawyki mogące pomóc w zmniejszeniu ryzyka demencji?
  • W jaki sposób styl życia wpływa na zdrowie poznawcze osób starszych?
  • Jakie czynniki modyfikowalne przyczyniają się do ryzyka demencji?
  • Jakie biologiczne mechanizmy wspierają korzystny wpływ diety i aktywności fizycznej na mózg?
Pozostało jeszcze 94% artykułu

Zespół badaczy z Florida Atlantic University przeprowadził badanie, którego celem było sprawdzenie, czy zmiana dotychczasowego stylu życia może poprawić wyniki poznawcze u osób starszych, u których występuje duże ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych. Naukowcy przyznają, że nawet 45 proc. ryzyka demencji można przypisać czynnikom modyfikowalnym, takim jak dieta, aktywność i kontakt z ludźmi. Wyniki badania zostały opublikowane w „The American Journal of Medicine”.

Demencja stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego

Pozostało jeszcze 91% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Nauka
Mary E. Brunkow z Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny. „Ogromna lekcja pokory”
Nauka
Zawał i udar nie atakują znienacka. Nowe odkrycie dotyczące ich zwiastunów
Nauka
Naukowcy sprawdzili wpływ wskaźnika BMI. Zaskakujące wyniki duńskiego badania
Nauka
Osoby o tych cechach mają szansę na długowieczność. Najnowsze wyniki badań
Nauka
Naukowcy opracowali skuteczną metodę walki z „jedną z najstraszniejszych chorób na świecie"
Reklama
Reklama