Joanna Parafianowicz: Wniosek o zmianę nazwiska nie może być podyktowany widzimisię

Choć już William Shakespeare w "Romeo i Julii" przekonywał, że to, co zwiemy różą, pod inną nazwą równie by pachniało większość z nas nie ma wątpliwości, że nazwisko to sprawa istotna.

Publikacja: 29.05.2024 15:46

Mec. Joanna Parafianowicz:  Nazwisko człowieka jako dobro osobiste, podlega prawnokonstytucyjej ochr

Mec. Joanna Parafianowicz: Nazwisko człowieka jako dobro osobiste, podlega prawnokonstytucyjej ochronie.

Foto: Adobe Stock

Nazwisko jest nośnikiem skojarzeń (dobrych lub złych), wskazuje na przynależność do określonej grupy ludzi i wprawdzie dziś ma to mniejsze znaczenie niż kiedyś, ale wciąż daje innym sygnał co do tego, z jakiego środowiska się wywodzimy. Nade wszystko jednak nazwisko nadane dziecku w chwili narodzin lub przysposobienia pozwala ustalić, kim są jego rodzice.

Córka Angeliny Jolie i Brada Pitta zmieniła nazwisko

Jak donoszą media, nie po raz pierwszy dziecko znanych ludzi postanowiło dokonać zmiany nazwiska, a ściślej, z jednego z jego członów zrezygnować. Najmłodsza córka Angeliny Jolie i Brada Pitta, do niedawna przedstawiająca się jako Vivienne Jolie-Pitt obecnie posługuje się jedynie nazwiskiem matki. Choć trudno powiedzieć, czy zmiana została sformalizowana, warto przybliżyć okoliczności, w których na gruncie polskiego prawa możliwe jest zarówno nadanie dziecku nazwiska, jak i jego modyfikacja.

Czytaj więcej

Ważna decyzja Vivienne, córki Angeliny Jolie i Brada Pitta. Co na to rodzeństwo?

Co do zasady, o ile nie ma wątpliwości co do tego, że dziecko pochodzi od męża matki, nosi ono nazwisko będące nazwiskiem obojga małżonków. Jeżeli małżonkowie mają różne nazwiska, dziecko nosi nazwisko wskazane w ich zgodnych oświadczeniach składanych przy okazji zawarcia małżeństwa lub później, przy okazji sporządzania aktu urodzenia pierwszego wspólnego dziecka – przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Małżonkowie mają wówczas wybór: wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka. Jeżeli przyszła matka lub ojciec oświadczenia w sprawie nazwiska dziecka nie złożą, będzie ono nosiło nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Nie przymierzając – Vivienne Jolie-Pitt okazałoby się tu w pełni zgodne z wolą polskiego ustawodawcy.

Kiedy można zmienić nazwisko?

Życie jednak nie kończy się na na nazwisku przez rodziców zgodnie nadanym albo zgodnie nienadanym i narzuconym przez prawo. Przeciwnie, prawdziwie interesujące stany faktyczne pojawiają się wtedy, gdy wcześniej spójnie funkcjonująca rodzina się rozpada, gdy dziecko nie ma kontaktu z matką lub ojcem, gdy rodzic popełnia przestępstwo, a dziecko przestaje się z nim utożsamiać, gdy rodzice skonfliktują się na tyle, aby wspólną pociechę wychowywać we wzajemnej wrogości albo kiedy okaże się, że nazwisko nadane na początku życiowej drogi i akceptowane przez innych członków rodziny jest po prostu komiczne (z czego człowiek do pewnego momentu nie zdawał sobie sprawy) lub obraźliwe.

Zmiana nazwiska oznacza zmianę na inne nazwisko, zmianę pisowni lub zmianę nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego, a sukces procedury, która odbywa się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zależy od powodu, dla którego składany jest wniosek. Może on bowiem być wyłącznie ważny. Choć przepisy nie definiują tego ostatniego pojęcia, jego desygnatów poszukiwać można m.in. w nazwisku ośmieszającym lub nielicującym z godnością człowieka, fakcie, iż używa się innych danych, bezprawności wcześniejszej zmiany lub posługiwaniu się nazwiskiem zgodnym z przepisami państwa, którego obywatelstwo, obok polskiego, również posiadamy.

W uzasadnieniu stanowiska można powoływać fakty i dowody istotne dla sprawy, wskazywać zeznania świadków czy szyderstwa, które padają pod adresem wnioskodawczy, ale samo tylko zapewnienie, że „całe życie z jego nazwiska i imion szyderczo się śmiano i przezywano„ nie jest wystarczające do pozytywnego rozpatrzenia wniosku. Nazwisko człowieka bowiem jako dobro osobiste, podlega prawnokonstytucyjej ochronie (art. 47 Konstytucji RP, art. 22 i art. 24 Kodeksu cywilnego). Spełnia funkcję indywidualizującą i identyfikującą człowieka na wszelkich płaszczyznach życia społecznego, jak również stanowi element poszanowania jego życia prywatnego. Co jednak istotne, wniosek o zmianę nazwiska z pewnością nie może być podyktowany widzimisię, a powody wskazane przez wnioskodawcę winny być jasne, racjonalne i nade wszystko przekonujące. Czy skłócenie się rodziców, choćby były nimi światowy gwiazdy, to wystarczający powód do zmiany nazwiska. Szczerze mówiąc, śmiem w to wątpić równie mocno jak i w to, że ze stosownym wnioskiem Vivienne Jolie-Pitt zawita w USC na Placu Bankowym.

Nazwisko jest nośnikiem skojarzeń (dobrych lub złych), wskazuje na przynależność do określonej grupy ludzi i wprawdzie dziś ma to mniejsze znaczenie niż kiedyś, ale wciąż daje innym sygnał co do tego, z jakiego środowiska się wywodzimy. Nade wszystko jednak nazwisko nadane dziecku w chwili narodzin lub przysposobienia pozwala ustalić, kim są jego rodzice.

Córka Angeliny Jolie i Brada Pitta zmieniła nazwisko

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie
Maria Kalesnikawa - najbardziej znana ofiara reżimu na Białorusi. Co się z nią dzieje?
Materiał Promocyjny
Dodatkowe korzyści dla nowych klientów banku poza ofertą promocyjną?
Opinie
Czy na rozprawie wolno i warto płakać? "Wbrew słowom popularnej piosenki sąd wierzy łzom"
Opinie
Mec. Joanna Parafianowicz: Ostentacyjne chwalenie się bogactwem nigdy nie wejdzie do kanonu eleganckich zachowań
Opinie
Agnieszka Bieńczyk-Missala: Zmiana świata na lepsze jest możliwa
Materiał Promocyjny
Lidl Polska: dbamy o to, aby traktować wszystkich klientów równo
Opinie
Anna Zejdler: Szata nie zdobi człowieka, ale wiele o nim mówi