Po kim dziedziczymy inteligencję? Naukowcy rozwiewają wątpliwości

Inteligencja to nic innego jak zdolność pojmowania. Dzięki niej potrafimy dostrzegać otaczającą rzeczywistość, analizować ją i adaptować się do zmian otoczenia. Naukowcy od lat udowadniają, że jest ona w pewnym stopniu dziedziczna (od 50 do 80 proc.). Teraz okazuje się, że szczególnie ważną rolę w tym procesie odgrywa matka.

Aktualizacja: 19.09.2023 16:01 Publikacja: 18.09.2023 12:08

Zdaniem naukowców inteligencję dziedziczymy po matkach.

Zdaniem naukowców inteligencję dziedziczymy po matkach.

Foto: Adobe Stock

Przyglądając się fotografiom rodziców z młodości, bez problemu można zauważyć cechy fizyczne, które się po nich odziedziczyło. Czasem na pierwszy rzut oka widać, któremu z nich zawdzięcza się kształt nosa, kolor oczu czy mimikę. Nieco trudniej dostrzec te zależności, jeśli chodzi o charakter i inteligencję. Nie potrafimy jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, na ile zachowania są kwestią wychowania, a na ile temperamentu lub innych uwarunkowań, które "dostało się w genetycznym spadku".

Czy inteligencję dziedziczymy po matkach?

Naukowcy od lat badają kwestię udziału genetyki w dziedziczeniu inteligencji. W 1981 r. Thomas Bouchard, amerykański psycholog i genetyk behawioralny, opublikował w czasopiśmie Science, wspólnie z Mattem McGue, artykuł naukowy pt. „Familial studies of intelligence. A review” zawierający metaanalizę 111 badań dotyczących wkładu czynnika genetycznego i środowiskowego w różnice indywidualne w inteligencji. Pisał w nim m.in. o wpływie genotypu na te kwestie. Późniejsze badania potwierdziły wcześniejsze tezy - wskazały na odziedziczalność inteligencji na poziomie około 70 proc. Oczywiście środowisko zewnętrzne ma również istotny wpływ na późniejsze kształtowanie się zdolności pojmowania.

Geny otrzymuje się od matki i ojca. W związku z tym pojawia się pytanie: któremu z rodziców zawdzięczamy inteligencję, skoro już wiadomo, że tak duża jej część jest "ofiarowywana"? Zdaniem naukowców inteligencję dziedziczymy po matkach, ale historie takie jak na przykład dr Anny Górskiej- wybitnej polskiej badaczki - pokazują, że nie trzeba mieć wśród przodków znakomitych naukowców, żeby stać się jednym z nich. >>>

Czytaj więcej

Polska góralka na światowych szczytach nauki. Niezwykła historia dr Anny Wolskiej

Badanie przeprowadzone przez Jednostkę Nauk Społecznych i Zdrowia Publicznego Rady ds. Badań Medycznych w Glasgow wykazało, że za przenoszenie inteligencji odpowiada chromosom X. Mężczyźni mają jeden chromosom X (XY), kobiety natomiast dwa (XX), co dwukrotnie zwiększa prawdopodobieństwo, że inteligencja dziecka pochodzi od matki. W badaniu udowodnili również, że najlepszym prognostykiem poziomu inteligencji dziecka jest inteligencja matki. W grupie, która wzięła udział w badaniu, iloraz inteligencji młodych ludzi różnił się średnio tylko o 15 punktów od poziomu inteligencji ich matek.

Nie tylko genetyka

Genetyka jest odpowiedzialna za pewną część inteligencji, ale jej integralną częścią są również czynniki środowiskowe, w tym więź z rodzicami na wczesnych etapach rozwoju. Daje ona poczucie bezpieczeństwa, które jest niezbędne dla dzieci w procesie odkrywania świata. Naukowcy z Uniwersytetu w Minnesocie odkryli, że dzieci, które nawiązały silną więź z matkami, w wieku dwóch lat rozwijają umiejętność grania w złożone gry symboliczne, są bardziej wytrwałe i wykazują mniej frustracji podczas rozwiązywania problemów logicznych.

Przyglądając się fotografiom rodziców z młodości, bez problemu można zauważyć cechy fizyczne, które się po nich odziedziczyło. Czasem na pierwszy rzut oka widać, któremu z nich zawdzięcza się kształt nosa, kolor oczu czy mimikę. Nieco trudniej dostrzec te zależności, jeśli chodzi o charakter i inteligencję. Nie potrafimy jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, na ile zachowania są kwestią wychowania, a na ile temperamentu lub innych uwarunkowań, które "dostało się w genetycznym spadku".

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Psychologia
Breadcrumbing, czyli okruchy związku. Co to za manipulacja i jak się z niej uwolnić?
Psychologia
Czy poślubiłam/em właściwą osobę? Słowa terapeutki Esther Perel dają do myślenia
Psychologia
Fizycznie zdrowa 28-letnia Holenderka dokona eutanazji. Psycholożka krytycznie o decyzji lekarzy
Psychologia
Shannen Doherty opowiedziała, jak przygotowuje się do śmierci. "Ma do tego pełne prawo"
Psychologia
Lubię siebie - to da się zrobić. Psycholożka o budowaniu samoakceptacji