Bye Bye HPV: szczepienie to inwestycja w zdrowie i przyszłość

HPV (Human Papilloma Virus), czyli ludzki wirus brodawczaka, odpowiada za zachorowania na raka szyjki macicy, a także na szereg innych chorób nowotworowych, takich jak niektóre nowotwory gardła, krtani czy narządów płciowych. Zagrożenie dotyczy osób, które były wcześniej zakażone innymi typami wirusa. Szczepienie przeciwko HPV może przyczynić się do redukcji występowania wirusa, zmniejszając tym samym częstość zachorowalności na nowotwory związane z HPV, ale i wystąpienia innych powikłań zdrowotnych. W Polsce co najmniej 4000 kobiet rocznie otrzymuje diagnozę raka szyjki macicy. Wirus HPV odpowiada za blisko 100% przypadków raka szyjki macicy, a za 70% odpowiadają dwa najbardziej onkogenne typy wirusa HPV (16 i 18) . Stąd konieczność poddania się szczepieniom, które są przeznaczone dla każdego, kto ukończył 9. rok życia. – Szczepienie to inwestycja w nasze zdrowie i naszą przyszłość – przekonuje Anja Rubik, założycielka i prezeska zarządu Fundacji SEXEDPL.

Od 9 roku życia wzwyż

Zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) optymalnym momentem na przyjęcie szczepienia jest okres przed inicjacją seksualną, ponieważ wówczas, ze względu na największe prawdopodobieństwo braku kontaktu z wirusem, efekty zdrowotne są najbardziej wymierne. Szczepienie jest przeznaczone zarówno dla kobiet jak i mężczyzn. Można je przyjąć od 9. roku życia wzwyż, a skuteczność została potwierdzona nawet wśród 55-latków. – My, jako przedstawiciele Fundacji SEXEDPL, pokazujemy również na własnym przykładzie, że zaszczepić się trzeba i warto w każdym wieku – podkreśla Martyna Wyrzykowska, dyrektorka zarządzająca Fundacji. – Zależy nam na tym, aby prowadzić kampanię mającą na celu zwiększenie zainteresowania tą tematyką. Kluczowa jest edukacja i mówienie o konieczności szczepienia – dodaje.

Jak zauważa Martyna Wyrzykowska, kampania Bye Bye HPV przynosi wymierne efekty, ponieważ coraz więcej osób decyduje się na przyjęcie szczepionki. – Jesteśmy na tak niskim poziomie wyszczepienia, że zrealizowanie kampanii stanowi przepis na sukces, ponieważ widzimy, że ten wskaźnik wzrasta. Ludzie sięgnęli po szczepionki, które wcześniej leżały w magazynie i jesteśmy w stanie za sprawą działań edukacyjnych, współpracy z influencerami oraz nagłaśniania tej kwestii sprawić, że nasze społeczeństwo stanie się zdrowsze. Wierzymy, że dojdziemy do takiego momentu, w którym kolejne pokolenie będzie mogło powiedzieć: pamiętacie, że kiedyś była taka choroba jak rak szyjki macicy? Kiedy ta chwila nastąpi, będziemy mogli się cieszyć, że się do tego przyczyniliśmy. Po każdej publikacji dostajemy informacje zwrotne: zobaczyłam/em post i idę się zaszczepić. To bardzo satysfakcjonujące – podkreśla.

Nie tylko rak szyjki macicy

Zaangażowana w kampanię prof. Marzena Dębska, ginekolożka, bardzo docenia naszą inicjatywę, podkreślając, że jej skuteczność wynika z nagłośnienia działań profilaktycznych oraz zachęcania do podejmowania świadomego kroku w celu dbałości o własne zdrowie. – Cieszę się, że takie inicjatywy są podejmowane, ponieważ my jako lekarze nie mamy aż takiej siły przebicia i wpływu na to, by nasi pacjenci się szczepili – zauważa. – Tymczasem w Polsce codziennie umierają dwie kobiety na raka szyjki macicy. Trzeba nieustannie uświadamiać ludzi, że wirus HPV powoduje nie tylko raka szyjki macicy, ale też raka odbytu, pochwy, sromu, jamy ustnej, gardła, migdałka, podniebienia, języka. Są to przeróżne nowotwory, dotykające zarówno kobiety, jak i mężczyzn, którym można zapobiec dzięki szczepionkom – podkreśla.

Jak zauważa prof. Dębska, zagrożenie wirusem HPV jest na tyle realne, że kroki podejmowane w celu uświadamiania społeczeństwa w tym zakresie należy podjąć bezzwłocznie. – Nam się wydaje, że nas ten problem nie dotyczy, a prawda jest taka, że co najmniej 80% z nas się zetknie z wirusem HPV lub już tego doświadczyło. Wśród nastolatków odsetek ten może wynieść nawet 100%, ponieważ jest to najczęstsza infekcja przenoszona drogą płciową w tej grupie wiekowej. Zatem profilaktyka jest najważniejsza i bardzo dziękuję Anji za tę inicjatywę. Jest to niezwykłe wsparcie dla nas lekarzy i dla pacjentów – podkreśla.

Dostępność szczepionek, ilość dawek

Obecnie na rynku są dostępne dwie szczepionki przeciwko HPV: GARDASIL 9 (producent: MSD) oraz CERVARIX (producent: GlaxoSmithKline/GSK). Do 14. roku życia podaje się dwie, a pacjentom w wieku powyżej 14 lat – 3 dawki szczepionki. Od 1 czerwca 2023 szczepienie dla dziewcząt i chłopców między 12 a 13 rokiem życia jest bezpłatne w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO). – Mamy już na koncie akcję szczepień w szkołach podstawowych realizowaną pilotażowo w ramach SEXEDPL, a od września ma być ona realizowana w całej Polsce przez Ministerstwo Zdrowia – wyjaśnia Martyna Wyrzykowska. – Ministerstwo Zdrowia zadeklarowało po rozmowach z nami, że jest gotowe rozszerzyć grupę objętą szczepieniami i obniżyć wiek osób, które mogą przyjąć szczepionkę bezpłatnie. Rozmawiamy też o możliwości włączenia większej liczby przychodni POZ w program szczepień – dodaje dyrektorka zarządzająca Fundacji SEXED.

Dzieci w wieku 9-11 oraz 14-18 lat, których nie obejmuje program, również mogą skorzystać z bezpłatnego szczepienia. Należy wówczas zrealizować wystawioną przez lekarza receptę i dostarczyć lek do przychodni w celu jego podania. Dorośli mogą kupić szczepionkę Cervarix z 50-procentową refundacją.

Czytaj więcej

Zdrowie

Dr hab. n. med. Inga Ludwin o szczepieniach dzieci przeciw HPV: Jestem ich 100-proc. entuzjastką

- Jestem szczęśliwa jako lekarz i kobieta, że możemy uchronić kolejne pokolenia kobiet przed zachorowaniem na raka szyjki macicy poprzez wprowadzenie tej szczepionki jako profilaktyki pierwotnej - mówi specjalistka zajmująca się diagnostyką i leczeniem nowotworów narządu rodnego

Bezpieczeństwo

Zgodnie z informacją dostępną na stronie nfz.gov.pl, szczepienia przeciwko HPV są bezpieczne, co potwierdzają badania naukowe. – Są to rekombinowane szczepionki zawierające wysokooczyszczone cząsteczki wirusopodobne, przy czym nie zawierają wirusowego DNA, dzięki czemu nie mogą zakazić człowieka, namnażać się, ani też wywoływać choroby. Na świecie podano już kilkaset milionów dawek szczepień na HPV. Pierwsza szczepionka była zarejestrowana w 2006 roku – brzmi wspomniany komunikat.

Wbrew powszechnemu przekonaniu, przyjęcie szczepionki w młodym wieku nie wiąże się z ryzykiem przyspieszenia inicjacji seksualnej. – Szczepionka nie seksualizuje młodzieży – zastrzega prof. Dębska. – Krąży taki mit, że jeśli zaszczepimy dziewczynkę czy chłopca, to oni podejmą życie płciowe wcześniej. Tymczasem istnieją badania naukowe na temat tych dzieci, które były zaszczepione w innych krajach europejskich, między innymi w Szwecji, i okazuje się, że inicjacja podejmowana jest przez nie później, właśnie ze względu na edukację. Jeśli szczepią się osoby młode, które jeszcze nie podjęły współżycia, to praktycznie zabezpieczenie jest 100% – dodaje.