Czesi szanują swój język. Uważają, że jest jednym z filarów ich tożsamości. Na każdym kroku podkreślają, że nie są z Europy Wschodniej tylko Środkowej. Chcą się też wyróżnić spośród krajów z tego bloku. A to właśnie język wyróżnia ich od Słowaków i Polaków. Podkreślają, że to dobrze, kiedy ktoś próbuje się uczyć ich języka, ale jak już się uczy, niech się uczy porządnie, żeby go nie kalać.
Kilka razy byłam w Czechach i zauważyłam, że ok. godz. 12, 13 - cała gospoda jest pełna ludzi. U nas w Polsce to jednak rzadkość.
Wynika to z prostego faktu, że w porze lunchu zamykane są sklepy. A przynajmniej dzieje się tak w mniejszych miejscowościach.
Czesi bardzo szanują swój wolny czas. To nie znaczy, że żyją jak południowcy i są leniwi. Praca dla Czechów nie jest przykrym obowiązkiem. To jest obowiązek — po prostu. Wykonują go tak, jak trzeba. Natomiast kiedy nadchodzi pora odpoczynku, to jest to naprawdę pora odpoczynku. Wtedy nie odbierają służbowego telefonu, nie sprawdzają poczty. A my Polacy wciąż jesteśmy w napięciu, że coś się może stać, że być może zadzwoni szef, że do czegoś będziemy potrzebni. Czesi wychodzą zawsze na lunch do gospody, a w piątek weekend zaczynają o 15:00 lub jeszcze wcześniej, bo przecież muszą dojechać na swoją działkę.
To mnie bardzo ujmuje i zadziwia, bo jestem przyzwyczajona do naszego polskiego zapracowywania się i dążenia do zdobycia majątku.
Bo dla Czechów najważniejsza jest pohoda? Czyli właściwie co?
O pohodzie powstało kilka książek i prac naukowych, ich autorzy próbują dowieść, czym ta pohoda jest. Jedna z nich wymienia właśnie akwarystykę, rybołówstwo, jazdę na rowerze, wyjazd na chałupy czy też muzykowanie. To są takie małe rzeczy, które Czechów cieszą.
Pohoda to jest taki stan pomiędzy poczuciem szczęścia, bezpieczeństwa, pogodą ducha i luzem. To czas i przestrzeń (fizyczna i psychiczna), żeby sobie spokojnie usiąść w ciepłe letnie popołudnie, napić się piwa, porozmawiać. Poczucie, że nie muszę się niczym przejmować, że to jest mój czas. Oni ten „mindfulness” przenoszą na inne dziedziny życia. Skupiają się na tym co jest w danej chwili, nie zamartwiają na przyszłość, a przeszłość zostawili za sobą.
Czy dlatego u naszych sąsiadów problem alkoholizmu jest marginalny?
Skłamałabym gdybym powiedziała, że ten problem nie występuje. Alkoholizm, jak każda choroba, dotyka także Czechów, ale nie ma tutaj takiego pijaństwa jak w Polsce. W Czechach jest inna kultura picia niż u nas. Wynika to z tego, że Czesi nie piją po to, żeby zapomnieć, bo niekoniecznie mają o czym zapominać. Oni piją dla dobrego humoru, żeby się rozluźnić, żeby łatwiej się rozmawiało. Poza tym ich narodowy trunek w porównaniu do polskiego jest dużo słabszy.
Czy jest coś co denerwuje panią w Czechach?
Niechęć do Polaków. To jest coś, czego nie przeskoczę. Druga rzecz to kuchnia. Mięsna, tłusta, bez warzyw. Gdy stołuję się w restauracjach, już nawet nie próbuję zamawiać dodatkowych warzyw, bo dostanę smutnego ogórka z pomidorem. Gdy jestem w Czechach przez tydzień, staram się choć raz zjeść moje ulubione danie -svíčkovą na smetaně (danie mięsne z polędwicy wołowej podawanej w sosie), a poza tym jadam w restauracjach wegańskich. W typowych gospodach szanują swoją tradycyjną kuchnię, więc nie spotkałam się do tej pory z opcją bezmięsną.
Od trzech sezonów Czesi coraz chętniej odwiedzają Polskę. Może niechęć zamieni się w sympatię? Może nas jednak polubią?
Chorwacja stała się dla nich trochę za droga, dlatego Czesi zaczęli odkrywać Polskę. Mając Pragę, Kraków nie robi na nich wrażenia. Zamków mają dużo, więc Malbork ich nie zachwyca, ale kiedy oprowadzałam znajomych po Warszawie nie kryli zaskoczenia, że nasza stolica jest nowoczesnym, europejskim miastem. Podoba im się Pojezierze Mazurskie, o polskim Wybrzeżu – po Chorwacji — mówią, że jest „ładne”, ale woda w morzu zdecydowanie za zimna. Góry mają te same. Trzeba więc trochę się postarać, żeby zachęcić ich do odwiedzenia naszego kraju. Mam nadzieję, że Ministerstwo Turystyki włoży trochę więcej wysiłku i stworzy dla Czechów ciekawą ofertę. Pod tym względem moglibyśmy się na nich wzorować. Liczę, że nasze stosunki polsko-czeskie i czesko-polskie będą coraz lepsze w przyszło
.
Informacja o rozmówczyni
Dorota Chmielewska
Czechofilka z pasji, którą pielęgnuje od ponad 20 lat. Podróżuje zwykle samotnie. Uwielbia wszystko, co czeskie. Autorka bloga Czechofil.com.
