Reklama

Światowy Dzień AIDS. System wpływa w Polsce na wykrywalność zakażeń w pewnej grupie wiekowej?

W porównaniu do statystyk światowych dane dotyczące liczby wykrywanych nowych przypadków zakażeń wirusem HIV w Polsce są mało optymistycznie. W naszym kraju liczby, o których mowa, nie maleją. W ostatnich latach utrzymują się na poziomie około 2 tys. rocznie. Do końca października tego roku odnotowano już 2233 przypadki, a więc o blisko 300 więcej niż w tym samym okresie 2024 r.

Publikacja: 01.12.2025 19:10

W Polsce osoby niepełnoletnie nie mogą wykonać diagnostyki w kierunku HIV bez zgody rodziców bądź op

W Polsce osoby niepełnoletnie nie mogą wykonać diagnostyki w kierunku HIV bez zgody rodziców bądź opiekunów.

Foto: Adobe Stock

– W latach 2022–2024 (3 lata od konfliktu na Ukrainie) we wszystkich polskich PKD zostało wykonanych 109 526 testów, z czego wyników dodatnich potwierdzonych wykryto 1467, czyli ok. 1,3 proc. Ogólnie wcześniejsze analizy pokazały, że dzięki działalności PKD w Polsce wykrywamy około 33 proc. zakażeń raportowanych w PZH – mówi Adrian Szczepański, koordynator Punktu Konsultacyjno-Diagnostycznego (PKD) w Krakowie, doradca ds. HIV/AIDS. – Trzeba pamiętać, że PKD prowadzą anonimowe testy, więc nie można jednoznacznie ustalić, ile osób się bada. Może się zdarzyć, że jedna osoba wykona w PKD więcej niż jeden test – tłumaczy. 

Liczba nowo wykrywanych zakażeń HIV w Polsce nie maleje

Krakowski PKD, w którym działa Szczepański, dyżuruje ponad 16 godzin w tygodniu i ma trzecie miejsce w Polsce, jeśli chodzi o liczbę wykonanych testów. W ciągu 3 lat wykonano ich tylko w Krakowie 7 192, co stanowi około 7 proc. wszystkich wykonanych testów w PKD w Polsce. Najwięcej testów wykonuje PKD przy ul. Chmielnej w Warszawie, na drugim miejscu jest PKD we Wrocławiu.

– Przynajmniej raz w życiu test w kierunku obecności wirusa HIV powinien wykonać każdy, kto choć raz miał kontakt seksualny bez użycia prezerwatywy. Co ważne: test jest testem osobistym – bada się siebie, a nie partnera. To znaczy, że nie można zakładać, że partner ma automatycznie taki sam wynik, jak osoba wykonująca test. I jeszcze jedno: najwyższy czas pozbyć się przekonania, że ryzyko zakażenia HIV dotyczy wyłącznie osób stosujących substancje psychoaktywne oraz homoseksualnych mężczyzn – zwraca uwagę ekspert.

W 2024 r. PZH odnotowało 329 przypadków nowych zakażeń HIV w wyniku kontaktów homoseksualnych, a heteroseksualnych – około 200, a więc niewiele więcej. Przy tym 1694 osób z wykrytym zakażeniem nie podało informacji o drodze transmisji.

Czytaj więcej

Światowy Dzień AIDS. Epidemia zbiera ostatnio w Polsce wyjątkowo obfite żniwo
Reklama
Reklama

To, co szczególnie niepokojące w aktualnych statystykach, to dane epidemiologiczne NIZP PZH PIB, które pokazują, że w nowo wykrywane zakażenia mają miejsce w grupie 15–19-latów. To ważne nie tylko w kontekście tego, że młodzi ludzie wcześnie rozpoczynają życie seksualne, ale i w kwestii dostępności testowania w kierunku HIV. Osoby niepełnoletnie nie mogą wykonać diagnostyki bez zgody rodziców bądź opiekunów. To grupa, o której specjaliści mówią, że czeka, aż będzie mogła się przetestować. W 2024 r. wśród osób w wieku 15–19 było 36 przypadków nowo wykrytych zakażeń, a w grupie 20–29 – 494. Eksperci zwracają uwagę, że ten drastyczny „skok” to najprawdopodobniej wynik systemowych rozwiązań, które pozwalają na samodzielną diagnostykę dopiero po ukończeniu 18 roku życia.

Dlaczego warto się testować w kierunku HIV?

– Osoby z wykrytym zakażeniem mogą się leczyć i żyć normalnie – mówi Adrian Szymański. – Po zdiagnozowaniu zakażenia i leczeniu można osiągnąć U=U, czyli osoba zakażona przy leczeniu antyretrowirusowym osiąga niewykrywalny metodami molekularnymi poziom wirusa, nie może więc przekazać zakażenia. Żyje normalnie, umiera z powodu starości i/lub innych chorób, a nie z powodu AIDS. Można urodzić zdrowe dzieci i karmić je piersią, a w kontaktach seksualnych, nawet bez zabezpieczenia, nie może dojść do przekazania zakażenia HIV – wyjaśnia. 

Czytaj więcej

Szczepionka na HPV a komplikacje ciążowe. Opublikowano wyniki badania

– Mechanizmy obronne (które każdy i każda z nas posiada) działają tak, że nikt nie chce podlegać stygmie – to jasne i oczywiste – mówi  Maria Brodzikowska ze Stowarzyszenia Profilaktyki Zdrowotnej Jeden Świat, doradczyni ds. HIV/AIDS.  – Dlatego trudno postrzegać samego/samą siebie jako osobę, która mogłaby być narażona na zakażenie. W konsekwencji staramy się nie postrzegać też, że zakażenie może dotyczyć także nas samych, nie chcemy być oceniani i wykluczeni. To naturalne. Niestety oznacza to, że rzadziej się badamy.  Duża grupa osób z HIV w Polsce ma późno wykryte zakażenie, co oznacza, że ludzie się nie badają – z różnych powodów. Szczególnie w mniejszych miastach rzadziej się testujemy. Osoby mieszkające w mniejszych ośrodkach, w których nawet są PKD, często jeżdżą do większych miast na test – żeby nikt nie wiedział nawet o samym teście, a co dopiero o jego wyniku – kończy. 

– W latach 2022–2024 (3 lata od konfliktu na Ukrainie) we wszystkich polskich PKD zostało wykonanych 109 526 testów, z czego wyników dodatnich potwierdzonych wykryto 1467, czyli ok. 1,3 proc. Ogólnie wcześniejsze analizy pokazały, że dzięki działalności PKD w Polsce wykrywamy około 33 proc. zakażeń raportowanych w PZH – mówi Adrian Szczepański, koordynator Punktu Konsultacyjno-Diagnostycznego (PKD) w Krakowie, doradca ds. HIV/AIDS. – Trzeba pamiętać, że PKD prowadzą anonimowe testy, więc nie można jednoznacznie ustalić, ile osób się bada. Może się zdarzyć, że jedna osoba wykona w PKD więcej niż jeden test – tłumaczy. 

Pozostało jeszcze 87% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Zdrowie
Jemy coraz mniej cukru. Pozytywna zmiana w nawykach żywieniowych Polek i Polaków
Zdrowie
Zaprojektowano inteligentny stanik, który wykryje raka piersi we wczesnym stadium
Zdrowie
Tatiana Schlossberg, wnuczka prezydenta Johna F. Kennedy’ego, cierpi na nieuleczalną chorobę
Zdrowie
Szczepionka na HPV a komplikacje ciążowe. Opublikowano wyniki badania
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Zdrowie
Aplikacje fitness przynoszą więcej szkody niż pożytku? Naukowcy ostrzegają
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama