Marnotrawstwo talentu kobiet: alarmujące dane Banku Światowego

2 nowe czynniki

Twórcy raportu o nazwie Women, Business and the Law 2024 przeanalizowali sytuację ekonomiczną w 190 krajach i po raz pierwszy wzięli pod uwagę 2 czynniki, które nie występowały w dotychczasowych 9 edycjach badania: bezpieczeństwo oraz możliwość opieki nad dzieckiem. Pozostałe parametry uwzględnione w analizie to: mobilność, miejsce pracy, wysokość pensji, małżeństwo, rodzicielstwo, majątek, przedsiębiorczość, emerytura.

Powyższe parametry zostały analizowane w oparciu o trzy filary: (1) instytucje i uwarunkowania prawne, (2) struktury wspierające, takie jak polityka, dostęp do usług, danych, wymiaru sprawiedliwości, oraz (3) opinie ekspertów na temat praw kobiet w praktyce w obrębie omawianych obszarów. Polska zdobyła kolejno 82.5, 67.5 oraz 61.9 punktów na 100 w każdej z powyższych kategorii. Dla porównania, otwierająca stawkę Belgia osiągnęła wynik 90, 69.2 oraz 90 w poszczególnych obszarach. Na końcu tabeli znajdują się takie kraje jak Iran, Jemen i Gaza, w których te wskaźniki wynoszą poniżej 30 punktów.

1$ dla mężczyzny = 77 centów dla kobiety

Autorzy raportu podkreślają, że kwestie opieki nad dziećmi oraz bezpieczeństwa mają zasadniczy wpływ na aktywność kobiet na rynku pracy oraz podejmowanie przez nie działalności zawodowej. Gdy proponowane wynagrodzenie jest niewspółmierne do kosztów opieki nad dziećmi, kobiety rezygnują z podjęcia pracy. Podobnie dzieje się, gdy doświadczana przemoc fizyczna odbiera im poczucie bezpieczeństwa i stabilności.

Jednak nawet przy uwzględnieniu dwóch nowych czynników ustalono, że kobiety średnio korzystają z 64% ochrony prawnej przysługującej mężczyznom. Przed otrzymaniem wyników badań ten wskaźnik szacowano na 77%. W dalszej części raportu podano, że na każdy dolar zarobiony przez mężczyznę przypada 77 centów wypłacanych kobiecie. Wprawdzie w 95 krajach biorących udział w badaniu wprowadzono politykę wyrównywania płac, to zaledwie w 35 z nich podjęto konkretne działania w tym zakresie.

Niewystarczające standardy opieki

Większość badanych rynków nie wypada korzystnie w kwestii przepisów dotyczących opieki nad dziećmi. Kobiety wykonują średnio 2,4 godziny dziennie więcej nieodpłatnej pracy związanej z opieką niż mężczyźni. Autorzy badania podają, że rozwiązanie tej kwestii doprowadziłoby do wzrostu udziału kobiet w rynku pracy o 1%. W raporcie wskazano, że mniej niż połowa krajów zapewnia wsparcie finansowe lub ulgi podatkowe dla rodziców małych dzieci. Ponadto mniej niż jedna trzecia posiada standardy opieki, które mogłyby zapewnić wystarczający poziom bezpieczeństwa rodzinom, w których opiekunowie powracają do obowiązków zawodowych.

Czytaj więcej

Biznes i prawo

Iwona Kozera: To mężczyźni muszą dostrzec, jaki potencjał drzemie w kobietach

Większość młodych ludzi zwraca uwagę na to, jaka jest polityka danej organizacji, jeżeli chodzi o zapewnienie różnorodności. Jeśli nie jesteśmy w stanie pokazać, że dbamy o tę różnorodność, że mamy procesy i kulturę organizacyjną, które ją zapewniają począwszy od poziomu rekrutacji, przez system rozwoju pracowników, to młodzi ludzie do nas nie przyjdą - mówi założycielka Fundacji Liderek Biznesu.

Polska znalazła się wśród 30 wymienionych w raporcie krajów, w których ojcowie zachęcani są do skorzystania z urlopu przeznaczonego na opiekę nad noworodkiem. Zgodnie z obowiązującym prawem, w tym czasie mężczyźni są chronieni przed zwolnieniem z pracy, a podobne uregulowania wprowadzono też między innymi w Belgii, Czechach, Kazachstanie czy Hiszpanii.

Niebezpieczne zawody nie dla kobiet

Analizując poszczególne obszary aktywności zawodowej kobiet, zauważono, że w skali światowej jedno na pięć stanowisk w zarządach korporacyjnych zajmują kobiety. W 92 krajach brakuje przepisów nakazujących równość wynagrodzeń za pracę na tym samym poziomie. W 20 krajach zakazuje się kobietom pracy w godzinach nocnych, a w 45 – wykonywania zawodów uznawanych za niebezpieczne. W 62 krajach wiek emerytalny jest niższy dla kobiet niż dla mężczyzn, a w 81 świadczenia emerytalne dla kobiet nie uwzględniają okresów nieobecności w pracy związanych z opieką nad dzieckiem.

Pod lupę wzięto też kwestię molestowania seksualnego w miejscu pracy, wykazując, że wprawdzie w 151 krajach obowiązują przepisy w tym zakresie, to jedynie w 40 z nich uwzględniono ochronę przed tym zjawiskiem w miejscach publicznych oraz w drodze do pracy. – Na całym świecie dyskryminujące przepisy i praktyki uniemożliwiają kobietom pracę lub zakładanie firm na równych prawach co mężczyźni – konstatuje Indermit Gill, główny ekonomista World Bank Group, we wstępie do omawianego raportu. – Zamknięcie tej luki mogłoby podnieść wysokość produktu krajowego brutto na świecie o ponad 20%, podwajając tym samym globalny wskaźnik wzrostu w ciągu następnej dekady. Reformy są jednak wprowadzane w zbyt wolnym tempie – konkluduje.

„Zejdźmy naszym córkom z drogi”

– Mam szczerą nadzieję, że pokolenie mojej córki będzie ostatnim, któremu przyjdzie mierzyć się z niesprawiedliwymi barierami na drodze do zawodowego rozwoju kobiet. Te bariery mają swoje konsekwencje nie tylko w odniesieniu do kobiet, ale i mężczyzn, ponieważ spowalniają gospodarkę, uniemożliwiając jej potencjalny rozwój – zauważa Indermit Gill. – Jedynie połowa kobiet uczestniczy w globalnym rynku pracy, w porównaniu do 2/3 mężczyzn. Cóż za marnotrawstwo talentu. Co gorsza, to właśnie te kraje, w których talent jest najbardziej pożądanym, ale i najrzadszym dobrem, marnują go najbardziej – zauważa.

Ekonomista zauważa, że kobiety mają moc do wprowadzania ważnych zmian. – Nasze córki są na to gotowe. Musimy tylko zejść im z drogi – podkreśla.