Odkryto nowe zastosowanie leków odchudzających. Wyniki badania

Zespół izraelskich naukowców przeprowadził badanie, które może być zapowiedzią „całkowicie nowej ery medycyny zapobiegawczej”. Wynika z niego, że zastrzyki odchudzające będące lekami GLP-1RA pierwszej generacji (agonistami receptora peptydu glukagonopodobnego-1) mogą przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka nowotworów związanych z otyłością, m.in. poprzez zmniejszenie stanu zapalnego. Ten z kolei jest powiązany z niemal każdą przewlekłą chorobą. Wyniki badania zostały opublikowane w The Lancet ClinicalMedicine i przedstawione na tegorocznym Europejskim Kongresie Otyłości w Maladze.

Związek między otyłością a ryzykiem nowotworów

W Stanach Zjednoczonych otyłość jest uważana za główną przyczynę nowotworów, której można zapobiec. Nadmierna masa ciała może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na kilkanaście rodzajów raka, w tym na nowotwór jelita grubego i odbytu, nerek, przełyku, trzustki i woreczka żółciowego, a w przypadku kobiet na raka piersi, jajników i błony śluzowej macicy. Cukrzyca typu 2 również należy do czynników ryzyka niektórych nowotworów, a zwłaszcza raka jelita grubego. 

Osoby chorujące na cukrzycę typu 2 i otyłość mogą korzystać z różnych metod leczenia. Obecnie do najczęściej stosowanych należą leki będące agonistami receptora GLP-1 oraz chirurgia metaboliczna w postaci operacji bariatrycznej, która polega na zmniejszeniu pojemności żołądka. Zabieg ten jest dobrze ugruntowaną metodą leczenia ciężkiej otyłości. W wielu długoterminowych badaniach i metaanalizach wykazano, że może zmniejszyć częstość występowania nowotworów związanych z otyłością o 32–45 proc. Jak pod tym względem wypadają wspomniane leki? Informacje na ten temat okazały się mocno ograniczone. Z tego względu naukowcy postanowili porównać skuteczność operacji bariatrycznej i leków GLP1-RA w zmniejszaniu częstości występowania nowotworów związanych z otyłością.

Czytaj więcej

Zdrowie

Odkryto możliwą przyczynę raka jelita grubego. Ma związek z dzieciństwem

Rak jelita grubego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych. Od kilku lat za...

Farmakoterapia a operacja. W jaki sposób wpływają na zmniejszenie ryzyka nowotworów?

Badanie objęło 6356 pacjentów w wieku od 24 lat chorujących na otyłość i cukrzycę, bez wcześniejszej historii nowotworów. Na początku badania średni wiek uczestników wynosił nieco ponad 52 lata, zaś średnie BMI 41,5 kg/m2. Pacjentów dobrano w pary na podstawie płci, wieku, wyjściowego BMI, czasu rozpoczęcia leczenia i statusu palacza. Połowa z nich była leczona lekami z grupy GLP-1RA, zaś pozostali przeszli operację bariatryczną.

Obserwacje rozpoczęły się w styczniu 2010 r. i trwały do grudnia 2023 r. Po tym czasie naukowcy zweryfikowali częstość występowania nowotworów związanych z otyłością, do których zaliczyli szpiczaka mnogiego, oponiaka, gruczolakoraka przełyku, raka żołądka, jelita grubego, wątroby lub dróg żółciowych, pęcherzyka żółciowego, trzustki, trzonu macicy, jajnika, nerki, tarczycy i raka piersi po menopauzie.

W okresie obserwacji nowotwór został zdiagnozowany u 298 pacjentów, z czego 150 osób przeszło operację bariatryczną, a 148 było leczonych lekami GLP-1Ra. Jeśli chodzi o zmianę BMI, u osób poddanych operacji średnia wysokość redukcji wyniosła nieco ponad 31 proc., zaś u osób poddanych farmakoterapii – prawie 13 proc. Okazało się więc, że zabieg zapewnił lepsze efekty związane z odchudzaniem. Niemniej jednak, chociaż osoby, które przeszły operację bariatryczną, straciły około dwukrotnie więcej wagi niż osoby stosujące leki odchudzające, częstość występowania raka była podobna w obu grupach.

Czytaj więcej

Nauka

Po obejrzeniu takich reklam dzieci zjadały o 130 kilokalorii więcej. Wystarczyło 5 minut

Dzieci oglądające zaledwie pięć minut reklam śmieciowego jedzenia spożywają o 130 kilokalorii dzi...

Naukowcy mówią o nowym zastosowaniu leków odchudzających

Zdaniem badaczy leki z grupy GLP1-RA mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia nowotworu o około 41 proc. Potencjalnie mogą mieć jednak silniejszy mechanizm działania niż operacja bariatryczna. Prawdopodobnie modulują układ odpornościowy, aby pomóc mu zniszczyć komórki rakowe, zanim utworzą one guzy.

„Ochronne działanie GLP-1RA przed nowotworami związanymi z otyłością prawdopodobnie wynika z wielu mechanizmów, w tym zmniejszenia stanu zapalnego” – stwierdził Dror Dicker, jeden z autorów badania w wypowiedzi dla The Guardian. Przyznał także, że nowa generacja tych leków będzie bardziej skuteczna w redukcji masy ciała, a tym samym w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia raka. Niemniej jednak należy się upewnić, czy leki nie będą jednocześnie zwiększać ryzyka nowotworów niezwiązanych z otyłością.

Naukowcy wskazali na konieczność przeprowadzenia kolejnych badań na większą skalę, aby móc potwierdzić zaobserwowane efekty i zbadać mechanizmy leżące u ich podstaw. Jak donosi The Telegraph, w Wielkiej Brytanii trwają przygotowania do badań zastrzyków odchudzających, które miałyby przeciwdziałać rosnącej liczbie zachorowań na raka. Mogłyby być one w przyszłości podawane osobom, które nie mają problemów z wagą, w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia nowotworów.