Odkryto możliwą przyczynę raka jelita grubego. Ma związek z dzieciństwem

Międzynarodowe badania prowadzone przez bioinżynierów z University of California San Diego wykazały, że wzrost zachorowań na raka jelita grubego może być powiązany z narażeniem we wczesnym dzieciństwie na toksynę bakteryjną zwaną kolibaktyną. Ta wczesna ekspozycja mogła spowodować mutacje DNA, które stały się potencjalną przyczyną nowotworu. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie „Nature”.

Skąd biorą się niebezpieczne toksyny?

Kolibaktyna jest produkowana przez pewne szczepy Escherichia coli, czyli bakterii, która wchodzi w skład fizjologicznej flory jelitowej ludzi. Szczepy bytują w okrężnicy i odbycie. Z najnowszego badania wynika, że narażenie na tę toksynę we wczesnym dzieciństwie może zmienić DNA komórek jelita grubego, co wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na nowotwór jeszcze przed ukończeniem 50 roku życia.

Naukowcy przeanalizowali DNA z 981 guzów raka jelita grubego pochodzących od pacjentów, którzy zachorowali w młodszym i starszym wieku. Pacjenci pochodzili z 11 krajów. Okazało się, że kolibaktyna pozostawia po sobie specyficzne wzorce mutacji DNA, które były ponad 3 razy częstsze u osób, u których nowotwór ujawnił się w młodszym wieku (zwłaszcza u dorosłych poniżej 40 roku życia). Te wzorce mutacji były szczególnie rozpowszechnione u pacjentów pochodzących z krajów, gdzie wskaźnik zachorowań na nowotwór jelita grubego dotyczący młodych osób jest wysoki.

Czytaj więcej

Klimat i ludzie

„Toksyczny koktajl” w europejskich domach. Badanie wykryło niemal 200 pestycydów

W największym dotychczas badaniu dotyczącym obecności pestycydów w europejskich domach naukowcy w...

„Te wzorce mutacji są swego rodzaju historycznym zapisem w genomie i wskazują na wczesną ekspozycję na kolibaktynę jako siłę napędową choroby o wczesnym początku”, powiedział Ludmil Alexandrov, profesor na UC San Diego i autor badania.

Rak jelita grubego coraz bardziej zagraża młodym ludziom

W poprzednich badaniach mutacje związane z kolibaktyną zostały zidentyfikowane w 10–15 proc. wszystkich przypadków raka jelita grubego. Badania te skupiały się jednak na przypadkach zachorowań u starszych osób lub nie rozdzielały chorób na te o wczesnym lub późnym początku. Najnowsze badanie jest pierwszym, które wykazało, że mutacje związane z kolibaktyną występują zwłaszcza u pacjentów w młodszym wieku.

Do tej pory rak jelita grubego był uważany za chorobę, która dotyczy starszych osób. Obecnie można zaobserwować gwałtowny wzrost zachorowań wśród młodych ludzi i to w co najmniej 27 krajach. Według szacunków naukowców częstość występowania tego rodzaju nowotworu u osób dorosłych poniżej 50 roku życia w ciągu ostatnich 20 lat podwajała się co dekadę. Jeżeli ten trend się utrzyma, do 2030 roku rak jelita grubego może stać się główną przyczyną zgonów z powodu nowotworów wśród młodych dorosłych.

Do tej pory przyczyny wzrostu zachorowań były nieznane. Osoby, u których zdiagnozowano chorobę, często nie miały w rodzinie przypadków zachorowań i nie występowały u nich czynniki ryzyka, takie jak otyłość lub nadciśnienie. Ten stan rzeczy sprawił, że naukowcy zaczęli podejrzewać istnienie ukrytego czynnika środowiskowego lub mikrobiologicznego.

Czytaj więcej

Profilaktyka

Polska wydaje na profilaktykę najmniej w Europie w przeliczeniu na mieszkańca

W profilaktyce zdrowotnej oprócz pieniędzy niezbędne jest przekonywanie Polaków, by badali się sy...

Skąd biorą się niebezpieczne bakterie?

Według badaczy szkodliwe działanie kolibaktyny ujawnia się bardzo wcześnie. Wzorce mutacji powstają prawdopodobnie w momencie, gdy dzieci są narażone na działanie toksyny przed ukończeniem 10. roku życia. Poza tym mutacje związane z kolibaktyną stanowią około 15 proc. tak zwanych mutacji napędowych APC. Są to jedne z najwcześniejszych zmian genetycznych, które bezpośrednio promują rozwój raka, w tym raka jelita grubego.

„Jeśli ktoś nabędzie jedną z tych mutacji napędowych w wieku 10 lat, może to o dekady przyspieszyć  zachorowanie na raka jelita grubego” – wyjaśnia Ludmil Alexandrov.