Jak działa neuroplastyczność i czy możemy „przeprogramować” swój mózg?

Rozmowa dotyka fundamentów neuroplastyczności, sposobów budowania nowych reakcji oraz codziennych działań, które realnie chronią dobrostan.

Mózg przez lata uważany był za organ, na który nie mamy większego wpływu. Dr Stachowicz wyjaśnia jednak, że to mit: – „Okazuje się, że możemy bardzo istotnie wpłynąć na nasz mózg, na to, jak on się rozwija i jak się starzeje.” Opowiada, dlaczego dzisiaj wiemy o nim więcej niż kiedykolwiek i jak nauka otworzyła nam nowe możliwości świadomego kształtowania własnych procesów myślowych.

Neuroplastyczność jak wydreptywanie ścieżki w lesie

Katarzyna Stachowicz tłumaczy, czym jest neuroplastyczność. Porównuje ją do powstawania nowej ścieżki w lesie, dzięki pokonywaniu tej samej drogi: – „Im częściej neurony się ze sobą komunikują na danym szlaku, tym łatwiej im ta komunikacja wychodzi”. Podkreśla, że nowe nawyki nie pojawiają się automatycznie – potrzebują bodźcowania, wysiłku i czasu.

Czytaj więcej

Psychologia

Czy można samodzielnie zdiagnozować sobie ADHD? Psycholożka przestrzega

U dorosłych myśl o ADHD często pojawia się wtedy, gdy dostrzegą, że od lat zmagają się z powtarza...

Na przykładzie tak prozaicznego wyzwania jak regularne picie wody pokazuje, dlaczego początki są trudne: – „Muszę skoncentrować się i włożyć wysiłek do tego, aby się nauczyć i powtarzać bodźce, aby mój mózg zaczął... sięgać po szklankę wody automatycznie”. Jednocześnie uspokaja: kiedy nawyk się utrwali, mózg zaczyna działać „na autopilocie”, oszczędzając energię.

Rozmowa porusza także kwestię emocji i stresu. Pojawia się ważne pytanie: czy możemy wyćwiczyć reakcje, które dziś nas blokują – jak lęk przed wystąpieniami publicznymi czy niepewność w tłumie? Dr Stachowicz odpowiada jednoznacznie: – „Tak, można wyćwiczyć nasze reakcje, małymi kroczkami, ale przede wszystkim regularnie”. Podkreśla, że unikanie problemów nie pomaga – pomaga systematyczna ekspozycja i przygotowanie.

Czytaj więcej

PODCAST „POWIEDZ TO KOBIECIE”

Sukces nie jest różowy. Olga Kozierowska o sile kobiet, uprzedzeniach i rewolucji w biznesie

W najnowszym odcinku podcastu „Powiedz to kobiecie” Marzena Tabor-Olszewska rozmawia z Olgą Kozie...

Okresy krytyczne

Ważnym wątkiem rozmowy są również limity neuroplastyczności. Ekspertka przypomina o istnieniu tzw. okresów krytycznych w rozwoju dziecka, kiedy mózg chłonie bodźce jak gąbka: – „Po okresach krytycznych… nie odzyskamy funkcji, jeśli ich w tym momencie nie wypraktykujemy”. Jednocześnie zaznacza, że dorosły mózg wciąż może się uczyć – choć wymaga to więcej czasu, konsekwencji i cierpliwości.

Dużą część rozmowy poświęcono temu, jak realnie wspierać swój mózg na co dzień. Dr Stachowicz przypomina cztery filary dobrostanu: aktywność fizyczną, redukcję stresu, dietę i uczenie się nowych rzeczy. O sporcie mówi obrazowo: – „Nasze neurony są tak jakby zalewane balsamem, który odżywia neurony i one mogą w tym środowisku się rozrastać”. Podkreśla, że nie trzeba ekstremalnych treningów – wystarczy szybki marsz uprawiany regularnie.

Kiedy mowa o stresie, neurobiolog ostrzega: – „Stres generalnie zabija neurony w naszym mózgu.” I tłumaczy, jak trenować uważność, by „nie dopuszczać stresu do głowy”. Wyjaśnia, że koncentracja na oddechu realnie zmienia pracę mózgu i pozwala odzyskiwać kontrolę nad emocjami.