Oto olej, który może sprzyjać otyłości. ​Przedstawiono wyniki nowych badań

Olej sojowy jest jednym z filarów żywności przetworzonej. W ciągu ostatniego stulecia jego udział w diecie Amerykanów wzrósł z około 2 proc. całkowitej liczby kalorii do prawie 10 proc. Choć sam olej nie zawiera cholesterolu, a soja jest ceniona jako źródło białka roślinnego, coraz więcej badań wiąże nadmierne spożycie oleju sojowego z zaburzeniami metabolicznymi. Wyniki najnowszego badania zostały opublikowane w „Journal of Lipid Research”.

Badanie potwierdziło właściwości oleju sojowego

Najnowsze badanie opiera się na wcześniejszych pracach naukowców z UCR, którzy powiązali olej sojowy z przyrostem masy ciała. „Wiemy z naszego badania z 2015 r., że olej sojowy w większym stopniu powoduje tycie niż olej kokosowy” – powiedziała Frances Sladek, jedna z autorek badania. „Ale teraz mamy najjaśniejsze jak dotąd dowody, że nie chodzi o sam olej ani nawet o kwas linolowy. Chodzi o to, w co ten tłuszcz zamienia się wewnątrz organizmu”.

Zespół naukowców przeprowadził badanie na myszach, które zostały podzielone na dwie grupy. W jednej znalazły się zwykłe myszy laboratoryjne, a w drugiej myszy genetycznie zmodyfikowane, u których wytwarzana była nieco inna forma białka wątrobowego HNF4α. Białko to reguluje setki genów związanych z metabolizmem tłuszczów i wszystko wskazuje na to, że zmienia również sposób, w jaki organizm przetwarza kwas linolowy, czyli główny składnik oleju sojowego.

Czytaj więcej

Nauka

Co dzieje się z mózgiem w wieku 9, 32, 66 i 83 lat? Przełomowe wyniki badań

Nowe badanie dowodzi, że mózg przechodzi przez pięć odrębnych faz w czasie życia. Kluczowe moment...

Naukowcy zaobserwowali, że większość zwykłych myszy na diecie wysokotłuszczowej z dużym udziałem oleju sojowego przybierała na wadze. Tymczasem myszy zmodyfikowane genetycznie, karmione dokładnie taką samą dietą, tyły w znacznie mniejszym stopniu. Zwierzęta z tej grupy miały również zdrowsze wątroby oraz lepszą funkcję mitochondrialną, co może częściowo wyjaśniać ich odporność na otyłość mimo identycznej podaży tłuszczu. Jak zaznacza Sonia Deol, członkini zespołu badawczego, uzyskane wyniki mogą być pierwszym krokiem do zrozumienia, dlaczego niektórzy ludzie przybierają na wadze szybciej niż inni, będąc na diecie bogatej w olej sojowy.

Ten składnik oleju sojowego szczególnie zainteresował naukowców

Badacze postanowili przyjrzeć się nie tylko samemu białku HNF4α, ale również sposobowi, w jaki organizm przetwarza kwas linolowy. Co ciekawe, u ludzi występują dwie wersje wspomnianego białka, przy czym alternatywna forma zwykle pojawia się tylko w szczególnych warunkach – przy przewlekłych chorobach i stresie metabolicznym związanym z postem lub alkoholowym stłuszczeniem wątroby.

Czytaj więcej

Psychologia

Jaki wpływ na dzieci poniżej 12 lat mają smartfony? Nowe badanie nie pozostawia wątpliwości

Najnowsze badania naukowe dostarczają kolejnych dowodów na to, że używanie smartfona może być szk...

Kwas linolowy przekształcany jest w organizmie w cząsteczki zwane oksylipinami. Jego nadmierne spożycie może prowadzić do zwiększonej ilości oksylipin, co z kolei wiąże się ze stanem zapalnym i odkładaniem tłuszczu. W badaniu wykazano, że zmodyfikowane genetycznie myszy wytwarzały zdecydowanie mniej oksylipin niż zwykłe zwierzęta, mimo tej samej diety. Dodatkowo naukowcom udało się zawęzić związek z otyłością do określonych typów oksylipin pochodzących nie tylko z kwasu linolowego, lecz także z kwasu α-linolenowego, kolejnego składnika oleju sojowego. Te konkretne oksylipiny okazały się konieczne do wystąpienia przyrostu masy ciała u zwykłych myszy. Jednocześnie badacze zauważyli, że zmodyfikowane myszy, które były na diecie niskotłuszczowej, również miały podwyższone poziomy oksylipin, ale nie rozwijała się u nich otyłość. Sugeruje to, że obecność tych cząsteczek sama w sobie nie wystarcza i że do rozwoju otyłości prawdopodobnie przyczyniają się także inne czynniki metaboliczne. 

To nie wszystko. Choć sam olej sojowy nie zawiera cholesterolu, najnowsze badanie wykazało, że jego konsumpcja wiązała się z wyższym poziomem tego lipidu u myszy. Autorzy wskazują, że nadmierna podaż kwasu linolowego, zwłaszcza w diecie bogatej w produkty ultraprzetworzone, może sprzyjać przewlekłym zaburzeniom metabolicznym. Zespół badawczy zamierza teraz sprawdzić, w jaki dokładnie sposób powstawanie oksylipin prowadzi do przyrostu masy ciała oraz czy podobne efekty obserwuje się przy innych olejach o wysokiej zawartości kwasu linolowego, takich jak olej kukurydziany, słonecznikowy czy szafranowy. Jak podkreśla Sonia Deol, sam olej sojowy „nie jest z natury zły”, problem pojawia się dopiero wtedy, gdy jest spożywany w zbyt dużych ilościach.

Źródła:
news.ucr.edu
www.jlr.org
www.newsweek.com