Naukowcy odkryli zaskakującą przyczynę bezsenności. Ma związek z jelitami

Bezsenność objawia się trudnościami z zasypianiem lub niską jakością snu, drażliwością oraz zmęczeniem. Jak podają autorzy badania opublikowanego w czasopiśmie „General Psychiatry”, dotyczy ona około 10–20 proc. populacji, przy czym w mniej więcej połowie przypadków choroba ma charakter przewlekły. Bezsenność może prowadzić do rozwoju wielu innych problemów zdrowotnych, w tym psychicznych. Przyczyny tego schorzenia to najczęściej połączenie czynników genetycznych, środowiskowych, behawioralnych i fizjologicznych. U pacjentów z bezsennością często obserwuje się też zmiany w składzie i funkcji mikrobiomu jelitowego, jednak do tej pory naukowcom nie udało się ustalić związku przyczynowego.

Naukowcy zbadali związek między bezsennością a składem mikrobioty jelitowej

Ludzka mikrobiota jelitowa składa się z różnych mikroorganizmów, w tym bakterii, grzybów i wirusów, które bytują w przewodzie pokarmowym. Jej skład zmienia się wraz z wiekiem, a także w odpowiedzi na zmianę nawyków żywieniowych oraz ekspozycję na stres. Jeśli dojdzie do zaburzenia różnorodności mikrobioty, może to doprowadzić do rozwinięcia stanu patologicznego jelit, co z kolei wiąże się ze wzrostem ryzyka chorób układowych. 

Mikrobiota wpływa również na stan jelitowego układu nerwowego, który reguluje perystaltykę jelit oraz jest połączony z ośrodkowym układem nerwowym, tworząc oś jelitowo-mózgową. Ta oś stanowi kluczowy szlak komunikacyjny, poprzez który dysbioza mikrobioty jelitowej wywiera wpływ na mózg i powoduje różnego rodzaju schorzenia neuropsychiatryczne, w tym depresję czy chorobę Alzheimera. Biorąc pod uwagę to powiązanie, zespół naukowców doszedł do wniosku, że mogą istnieć dwukierunkowe zależności między bezsennością a różnorodnością i składem mikrobioty jelitowej.

W poprzednich badaniach odkryto, że deprywacja snu, a także ograniczenie jego długości i fragmentacja, mogą powodować zmiany w składzie mikrobioty jelitowej. Tym razem naukowcy postanowili ocenić wzajemne powiązania między mikrobiotą a bezsennością. W tym celu przeanalizowali dane genetyczne i zdrowotne ponad 400 000 osób, wykorzystując metodę znaną jako randomizacja mendlowska. Analizuje ona zmienność genetyczną, która jest uwarunkowana w momencie urodzenia i niezależna od stylu życia ani innych czynników, aby określić związki przyczynowo–skutkowe między czynnikami ryzyka a chorobami.

Czytaj więcej

Nauka

W ciągu dnia ciągle chce ci się spać? Naukowcy już wiedzą dlaczego i jak temu zaradzić

Ciągła senność utrzymująca się w czasie dnia mimo wystarczającej ilości snu w nocy to przypadłość...

Bakterie z tej grupy mogą powodować bezsenność

Po przeanalizowaniu danych naukowcy zidentyfikowali 14 taksonów bakteryjnych, które były dodatnio skorelowane z bezsennością i 8 taksonów skorelowanych ujemnie. Te pierwsze zwiększały ryzyko wystąpienia choroby, zaś drugie wykazywały działanie ochronne przed tym schorzeniem. Z ryzykiem bezsenności w największym stopniu powiązane były bakterie z rodzaju Odoribacter. Okazało się, że istnieje również inna, odwrotna zależność. Naukowcy stwierdzili, że bezsenność może być przyczyną zmniejszenia liczebności 7 taksonów i zwiększenia liczebności 12 taksonów mikroorganizmów. 

Jak piszą naukowcy w swoim artykule: „nasze badanie dostarcza wstępnych dowodów wspierających istnienie związku przyczynowego między bezsennością a mikrobiotą jelitową, dostarczając cennych informacji dla przyszłego rozwoju planów leczenia bezsenności inspirowanych mikrobiomem”. Plany leczenia mogłyby obejmować stosowanie probiotyków, prebiotyków lub przeszczep mikrobiomu kałowego.

Autorzy przyznają, że badanie miało pewne ograniczenia. Wszyscy uczestnicy byli pochodzenia europejskiego, dlatego nie należy odnosić wyników do innych populacji, ponieważ skład mikrobiomu różni się w zależności od pochodzenia etnicznego i geograficznego. Nie uwzględniono również takich czynników jak dieta i styl życia, które wpływają na mikrobiom i wzajemne oddziaływanie genów ze środowiskiem.

Źródła:

gpsych.bmj.com