Jakie są normy cholesterolu we krwi? Aktualne wytyczne

Podwyższony poziom cholesterolu dotyczy wielu osób, w Polsce dotyka około 60 proc. dorosłych. Badania stężenia cholesterolu we krwi należy wykonywać regularnie, ponieważ wczesne wykrycie nieprawidłowości może zmniejszyć ryzyko rozwoju poważnych chorób układu krążenia i ich groźnych konsekwencji.

Profil lipidowy. Czym jest dobry i zły cholesterol?

Cholesterol jest substancją tłuszczową obecną we krwi i wszystkich komórkach organizmu człowieka. Uczestniczy m.in. w produkcji hormonów i odgrywa ważną rolę w pracy mózgu. Jednak jego nadmiar jest szkodliwy.

Badaniem, które pozwala ocenić, czy poziom cholesterolu w organizmie jest prawidłowy, jest profil lipidowy, inaczej lipidogram. Określa on stężenie cholesterolu całkowitego, LDL, HDL i trójglicerydów we krwi. Od 2021 roku rekomendowane jest także określanie stężenia cholesterolu nie-HDL jako stałego elementu profilu lipidowego.

Cholesterol występuje w dwóch frakcjach. LDL określany jest jako zły cholesterol, ponieważ odpowiada za odkładanie się cząsteczek cholesterolu w ścianach tętnic, a tym samym powoduje miażdżycę, zaburzenia krążenia i zawały serca. Natomiast HDL to tzw. dobry cholesterol. Ma działanie ochronne na ściany naczyń i pełni funkcje przeciwmiażdżycowe.

Czytaj więcej

Zdrowie

Jakie są normy ciśnienia tętniczego? Oto aktualne wytyczne

Aby organizm prawidłowo funkcjonował, ciśnienie krwi musi osiągać właściwe wartości. Nadciśnienie...

Cholesterol całkowity jest miarą ogólnej ilości cholesterolu we krwi. Jego podwyższony poziom zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Podobnie jak zbyt wysoki poziom trójglicerydów.

Cholesterol nie-HDL obliczany jako różnica między cholesterolem całkowitym a cholesterolem HDL, stanowi uzupełnienie wyników LDL i jest ważne w ocenie ryzyka sercowo-naczyniowego.

Aktualne normy poziomu cholesterolu we krwi

Najnowsze normy poziomu cholesterolu podane są w „Wytycznych Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego dotyczących diagnostyki laboratoryjnej zaburzeń gospodarki lipidowej” z 2024 roku.

Prawidłowe wartości stężenia cholesterolu w surowicy/osoczu wynoszą:

ekstremalne < 40 mg/dl (< 1 mmol/l);

bardzo duże < 55 mg/dl (< 1,4 mmol/l) lub obniżenie stężenia min. 50 proc.

duże < 70 mg/dl (< 1,8 mmol/l) lub obniżenie stężenia min. 50 proc.

umiarkowane < 100 mg/dl (< 2,6 mmol/l);

małe < 115 mg/dl (< 3 mmol/l);

ekstremalne < 70 mg/dl (< 1,8 mmol/l);

bardzo duże < 85 mg/dl (< 2,2 mmol/l);

duże < 100 mg/dl (< 2,6 mmol/l);

umiarkowane/małe < 130 mg/dl (< 3,4 mmol/l).

Czytaj więcej

Zdrowie

Jakie są normy poziomu cukru we krwi? Aktualne wytyczne

Według danych za 2024 rok w Polsce na cukrzycę choruje około 3 milionów osób, a przewidywania wsk...

Przyczyny podwyższonego poziomu cholesterolu. Jakie ryzyko niesie hipercholesterolemia?

Poza uwarunkowaniami genetycznymi, głównymi czynnikami ryzyka zbyt wysokiego cholesterolu, na które mamy wpływ, są złe nawyki żywieniowe, nadwaga i brak ruchu. Profilaktyka w tym zakresie obejmuje przede wszystkim zdrową dietę, utrzymanie właściwej masy ciała i aktywność fizyczną. Podwyższony poziom cholesterolu oznacza konieczność zmiany odżywiania, głównie zmniejszenia spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych. Jak podkreślają eksperci, ważną rolę odgrywa tu także unikanie picia alkoholu i palenia papierosów.

Nadmiar cholesterolu w organizmie, zwłaszcza frakcji LDL, powoduje jego odkładanie w naczyniach krwionośnych i tworzenie tzw. blaszek miażdżycowych, które zatykają naczynia, zwiększając tym samym ryzyko zawału serca i udaru niedokrwiennego mózgu.

Źródło:

https://ptdl.pl

https://pacjent.gov.pl

https://www.nfz.gov.pl