Reklama
Rozwiń
Reklama

Maria Montessori - najbardziej pokojowa z rewolucjonistek

Wypuściła uczniów z ławek i pozwoliła im uczyć się poprzez samodzielność. Jej metodą uczą się dzieci w 35 tysiącach szkół na całym świecie. Włoska lekarka Maria Montessori zrewolucjonizowała system szkolnictwa i oddała dzieciom prawo do wolności. Do francuskich kin trafił film na postawie jej historii, określany przez krytyków jako piękny i wrażliwy.

Publikacja: 13.04.2024 18:09

Maria Montessori była trzykrotnie nominowana do pokojowej nagrody Nobla.

Maria Montessori

Maria Montessori była trzykrotnie nominowana do pokojowej nagrody Nobla.

Foto: PAP

Rok 1900. Lili d'Alengy, słynna paryska kurtyzana, skrywa wstydliwy sekret – córkę z niepełnosprawnością, Tinę. Nie chcąc opiekować się dzieckiem, które zagraża jej karierze, postanawia wyjechać z Paryża do Rzymu. Tam poznaje Marię Montessori, lekarkę, która opracowała rewolucyjną metodę uczenia dzieci, nazywanych wówczas „wybrakowanymi”. Maria także skrywa tajemnicę: dziecko urodzone poza związkiem małżeńskim. Obie kobiety wzajemnie pomogają sobie zdobyć miejsce w męskim świecie i zapisać się na kartach historii. To fabuła nowej filmowej biografii Marii Montessori, lekarki, psychiatry, antropolożki i feministki żyjącej na początku XX wieku, którą wyreżyserowała Léa Todorov.

„Wychowanie nawet małego dziecka nie ma więc na celu przygotowania go do szkoły, ale do życia”

Maria Montessori miała 5 lat, kiedy przybyła z rodzicami do Rzymu w 1875 roku. Jako nastolatka uczęszczała do szkół dla chłopców. Jej matka od zawsze zachęcała ją do samodzielności i bronienia swoich wartości. W czasach, kiedy kobiety nie mogły studiować, Maria marzyła o tym, by zostać lekarką. Poprosiła papieża, by się za nią wstawił w tej sprawie. Udało się, dzięki czemu była jedyną studentką w swoim roczniku na wydziale medycznym uniwersytetu w Rzymie. Kiedy w 1894 roku odbywała praktyki w klinice psychiatrycznej, zaczęła interesować się zachowaniem przebywających tam dzieci z upośledzeniami umysłowymi. Któregoś dnia zobaczyła, że po posiłku niektórzy mali pacjenci, na co dzień pozbawieni dodatkowych zajęć, siadali na podłodze i zaczynali bawić się okruszkami, które na nią spadły. Uspokajali się podczas tej czynności i byli na niej skoncentrowani. Ta obserwacja stała się podstawą jej doktryny pedagogicznej, którą postanowiła oprzeć na trzech filarach: autonomii, pewności siebie i eksperymentowaniu. Jej zdaniem, żeby dziecko mogło coś lepiej zrozumieć, trzeba pozwolić mu poznać to również za pomocą zmysłów. Żeby zrozumieć właściwości przedmiotu łatwiej go dotknąć, niż o nim słuchać.

W wieku 26 lat Maria Montessori została pierwszą lekarką we Włoszech. Miała specjalizację z psychiatrii, ale kolejne lata swojego życia poświęciła na rozwijanie wiedzy również z zakresu filozofii, psychologii i biologii. Po ukończeniu studiów podjęła pracę w Klinice Psychiatrycznej Uniwersytetu Rzymskiego zajmując się przede wszystkim dziećmi z niepełnosprawnościami i kładąc nacisk na stworzenie specjalnych metod pozwalających im na rozwój. Była zaangażowaną feministką. Między innymi reprezentowała Włochy na Międzynarodowym Kongresie Praw Kobiet w Berlinie w 1896 roku.

W klinice poznała ojca swojego syna, również lekarza. Ponieważ wiedziała, że zamążpójście i macierzyństwo uniemożliwią jej awanse na ścieżce naukowej i zawodowej, postanowiła swój związek utrzymywać w tajemnicy, a dziecko oddała na wychowanie niani. Jej partner, Giuseppe, zgodził się na taki układ, ale ostatecznie ożenił się z inną, co złamało serce młodej naukowczyni. Kontakt z synem nawiązała dopiero w 1913 roku. Mario był później najlepszym asystentem swojej matki i poświecił się doskonaleniu jej metody.

Czytaj więcej

Królowa kropek Yayoi Kusama. Mieszka w szpitalu psychiatrycznym i tworzy dla Louis Vuitton
Reklama
Reklama

„Czego nie ma najpierw w zmysłach, tego nie ma później w umyśle”

W 1900 roku została mianowana współdyrektorem Instytutu Medyczno-Pedagogicznego Kształcenia Nauczycieli dla Opieki i Wychowania Dzieci Umysłowo Upośledzonych. Opracowywała metody, które pozwalały im czytać, pisać i zdawać egzaminy z języka włoskiego na takich samych zasadach, jak inni uczniowie. Stworzyła szereg materiałów sensorycznych — woreczki wypełnione kulkami czy karty gramatyczne. „Ucz, ucząc, a nie poprawiając” – radziła nauczycielom. „Nie mów im, jak to zrobić. Pokaż im, jak to zrobić i nie wypowiadaj ani słowa. Jeśli im powiesz, będą patrzeć, jak poruszają się twoje usta. Jeśli im pokażesz, będą chcieli to zrobić sami” – podpowiadała rodzicom.

Casa dei Bambini (tłum. Domy Dziecięce) był jej pierwszym samodzielnym projektem. W dzielnicy robotniczej Rzymu, o bardzo wysokich wskaźnikach przestępczości, otworzyła przedszkole, które miało na celu zajęcie się dziećmi pozostającymi bez opieki i ich edukację stosowną do wieku. Opis tej koncepcji zawarła dwa lata później w książce wydanej pod polskim tytułem jako "Domy dziecięce". Następnie całkowicie poświęciła pracy z dziećmi. Jej metody szybko upowszechniały się na świecie, gdzie powstawały kolejne placówki prowadzone wedle jej wytycznych. W 1923 roku otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytet Durham w USA. Pod koniec lat 20. XX wieku powstało w Berlinie Association Montessori Internationale (AMI) – Międzynarodowe Stowarzyszenie Montessori, centralna organizacja koordynująca działalność placówek i towarzystw montessoriańskich na świecie oraz zajmująca się kształceniem nauczycieli. Maria została jego prezesem, syn Mario - sekretarzem.

Pokój i wspólnota od najmłodszych lat

Rządy Mussoliniego zmusiły Montessorich do emigracji. Osiedlili się w Hiszpanii, gdzie kontynuowali swoją pracę. Rok 1934 był dla nich wyjątkowo trudny. Zamknięto szkoły Montessori w Niemczech i Włoszech, ale za to powołano szwajcarski oddział stowarzyszenia. Dwa lata później znowu musieli uciekać, tym razem przed wojną domową. Wyjechali do Wielkiej Brytanii, później Holandii. Byli na odczytach w Indiach, kiedy Włochy przystąpiły do wojny, zostali więc internowani przez rządy kolonii brytyjskiej, jaką był wtedy ten kraj. Te doświadczenia utwierdziły Marię Montessori w przekonaniu, że wartości pokoju i wspólnoty należy budować od najmłodszych lat.

Po wojnie jeździła wraz z synem po świecie z wykładami, występowała w audycjach radiowych i wymieniała się doświadczeniami z innymi. (Spotkała się między innymi z Zygmuntem Freudem.) Wyszkolili w tym czasie ponad tysiąc pedagogów. W 1949 roku po raz pierwszy została nominowana do pokojowej nagrody Nobla, a z rąk rektora Sorbony odebrała w imieniu republiki francuskiej Krzyż Legii Honorowej. W kolejnym roku dostała miano profesora na Uniwersytecie w Perugii i tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Amsterdamie. W 1952 roku planowała podróż do Ghany w celu przeprowadzenia kursu dla afrykańskich nauczycieli, ale zmarła nagle w holenderskiej miejscowości Noordvijk, gdzie została pochowana. Na jej grobie widnieje napis: „Proszę was kochane dzieci, które wszystko potraficie, abyście razem ze mną budowały pokój na całym świecie i pomiędzy ludźmi”.



Źródła:

https://www.lefigaro.fr/actualite-france/maria-montessori-la-pedagogue-rock-star-aux-idees-meconnues-20240312

Reklama
Reklama

https://www.sudouest.fr/culture/cinema/video-qui-etait-vraiment-maria-montessori-l-heroine-du-film-la-nouvelle-femme-18942097.php

https://www.sudouest.fr/culture/cinema/video-qui-etait-vraiment-maria-montessori-l-heroine-du-film-la-nouvelle-femme-18942097.php

https://montessori.pl/

http://www.montessorionline.pl/p/o-mm.html

https://www.montessori-france.asso.fr/page/167406-maria-montessori-et-sa-vision-de-l-enfant

Jej historia
Księżniczka Aiko: czy Japonia jest gotowa na młodą cesarzową?
Jej historia
"Opłakujemy legendę stulecia”. W wieku 91 lat zmarła gwiazda kina Brigitte Bardot
Jej historia
„Świerszcz zamilkł za kominem”. Wspomnienie o Magdzie Umer
Jej historia
Agnieszka Maciąg inspirowała kobiety do życia na własnych, zdrowych zasadach
Materiał Promocyjny
Polska jest dla nas strategicznym rynkiem
Jej historia
Rama Duwaji, przyszła pierwsza dama Nowego Jorku, o swoich planach: Nie będę milczeć
Materiał Promocyjny
Podpis elektroniczny w aplikacji mObywatel – cyfrowe narzędzie, które ułatwia życie
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama