Depresja jest wynikiem złożonej interakcji czynników społecznych, psychologicznych i biologicznych. Objawia się obniżonym nastrojem lub utratą przyjemności i zainteresowania wykonywaniem różnych czynności przez długi czas. Wpływa na wszystkie aspekty życia oraz relacje. Może przytrafić się każdemu, jednak ogólnie rzecz biorąc, na rozwój choroby bardziej narażone są osoby, które przeszły przez trudne doświadczenia w życiu. Depresja jest też związana ze stresem i zdrowiem fizycznym, a do czynników ryzyka należy m.in. brak aktywności fizycznej oraz spożywanie alkoholu. W najnowszym badaniu naukowcy zbadali aspekty związane z genetyką i zidentyfikowali prawie 300 nowych, wcześniej nieznanych genetycznych czynników ryzyka. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Cell”.
Czynniki związane z ryzykiem depresji są zapisane w kodzie genetycznym
Badanie miało charakter globalny i objęło dane ponad 5 mln osób z 29 krajów. Co czwarty uczestnik pochodził spoza Europy. To do tej pory największe i najbardziej zróżnicowane badanie genetyczne na świecie. W jego wyniku międzynarodowy zespół badaczy pod przewodnictwem University of Edinburgh i King’s College London zidentyfikował łącznie około 700 wariantów w kodzie genetycznym powiązanych z rozwojem depresji. Warianty genetyczne to niewielkie różnice w sekwencji DNA tworzącej gen. Prawie 300 z nich nigdy wcześniej nie było genetycznie powiązanych z tą chorobą psychiczną. Aż 100 nowo odkrytych wariantów genetycznych zostało zidentyfikowanych dzięki włączeniu do badania osób pochodzenia afrykańskiego, wschodnioazjatyckiego, latynoskiego i południowoazjatyckiego. W sumie z wyższym ryzykiem depresji zostało powiązanych 308 genów.
Czytaj więcej
Dane dotyczące zdrowia psychicznego młodzieży w Polsce nie napawają optymizmem. Coraz częściej zwraca się uwagę, że do poważnych kryzysów psychicznych młodych ludzi przyczyniają się media społecznościowe, w których promowane są niekiedy destrukcyjne zachowania. Jak im zapobiegać?
Poprzednie badania nad genetyką depresji były prowadzone głównie wśród białych populacji. Z tego względu terapie opierające się na podejściu genetycznym nie były skuteczne w przypadku innych grup etnicznych, co jeszcze bardziej pogłębiało nierówności zdrowotne. Tym razem dzięki uwzględnieniu bardziej zróżnicowanej próby naukowcy byli w stanie zidentyfikować wiele nowych czynników ryzyka.
Naukowcy są w stanie skuteczniej przewidywać ryzyko wystąpienia depresji
Zidentyfikowane warianty były powiązane z neuronami w wielu obszarach mózgu, w tym w obszarach, które odpowiadają za kontrolowanie emocji. Choć pojedynczy wariant sam w sobie ma bardzo mały wpływ na ogólne ryzyko wystąpienia depresji, jeśli u danej osoby występuje wiele wariantów, efekty mogą się kumulować, zwiększając prawdopodobieństwo zachorowania. Biorąc pod uwagę nowo zidentyfikowane warianty, naukowcy są dziś w stanie z dużo większą dokładnością przewidywać ryzyko wystąpienia choroby u danej osoby, niezależnie od jej pochodzenia etnicznego. Poza tym będą mogli opracować bardziej zróżnicowane metody leczenia, co przyczyni się do zmniejszenia nierówności zdrowotnych.
