Jak reagować, gdy dziecko myśli o destrukcyjnych zachowaniach? Suicydolożka radzi

Z raportu „Zrozumieć, aby zapobiec 2024 – zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży” dostępnego w serwisie Życie Warte Jest Rozmowy,  wynika, że w 2023 roku Komenda Główna Policji odnotowała 1 994 próby samobójcze w grupie wiekowej 7-18 lat. W przedziale 7-12 było to 78 prób, a w przedziale 13-18 – 1916.

Kryzysy psychiczne wśród młodzieży to nie tylko problem statystyczny, ale także ludzki. Suicydolożka dr Halszka Witkowska podkreśla, że ważne jest, aby rodzice i opiekunowie zwracali uwagę na zmiany w zachowaniu dzieci.

- Pierwszy krok w pomocy emocjonalnej nazywa się „zauważ” - mówi ekspertka. - W przypadku nastolatków zwracamy uwagę na cztery obszary, w których daje o sobie znać kryzys. Pierwszy objaw to kwestie poznawcze, czyli na przykład dziecko zaczyna mieć problemy ze skupieniem, z nauką. Drugi obszar to behawioralny, czyli np. nie chce chodzić do szkoły, robi się agresywne, nerwowe, albo w drugą stronę: płaczliwe. Trzecia kwestia to uczucia i emocje. W sytuacji, kiedy w komunikatach nastolatka pojawiają się takie zwroty jak „jestem beznadziejny”, „nic nie ma sensu”, „jestem nic nie wart”, to też powinno zwrócić uwagę. Należy też pamiętać o czwartym obszarze – fizjologicznym, czyli kiedy na przykład pojawiają się objawy somatyczne niewiadomego pochodzenia – wyjaśnia. 

Czytaj więcej

Zdrowie

"Rozmowa to podstawa". Katarzyna Szczerbowska o tym, jak rozpoznać problemy psychiczne i z nimi żyć

Katarzyna Szczerbowska, była dziennikarka z diagnozą schizofrenii, aktualnie rzeczniczka Biura do...

Niepokojące treści w internecie. Jak powinni reagować dorośli?

Dostrzeżenie zainteresowania dziecka treściami o potencjalnie suicydalnym charakterze to ważny sygnał alarmowy. Jak wskazuje dr Halszka Witkowska, w takich sytuacjach należy postępować zgodnie z zasadą 4Z.

- Jeżeli widzimy, że dziecko interesuje się treściami suicydalnymi w sieci, czy to będzie jakieś wyzwanie, czy może posty, w których jest poruszany temat samouszkodzeń, to warto działać następująco: po pierwsze – zauważyć ten fakt – mówi dr Halszka Witkowska. - Drugie Z oznacza „zapytaj”. Nie chodzi jednak o stawianie pytania „dlaczego?”, a dopytanie, co stoi za tym, że dziecko interesuje się takimi treściami – co powoduje, że klika w te materiały, co się u niego dzieje, że interesują je takie, czy może ktoś z jego znajomych przechodzi w tym momencie kryzys. Trzeci krok to zaakceptowanie kryzysu dziecka, jego trudnych emocji. Nie należy tego podważać czy wyśmiewać, mówić na przykład, że to treści, którymi się interesuje, są głupie. Ważne jest, aby traktować niepokojące zainteresowanie dziecka jako poważny sygnał alarmowy. I wreszcie czwarte Z: zareaguj – czyli bądź uważny, rozmawiaj, oferuj wsparcie. 

Odpowiedzialność cyfrowa rodziców

Zdaniem ekspertki rodzice powinni interesować się tym, co ich dzieci oglądają w sieci, a także rozmawiać z nimi na temat zagrożeń wynikających z niektórych zachowań promowanych w internecie.

- Chodzi o to, żeby nie ukrywać tego tematu – mówi dr Halszka Witkowska. - Rodzic powinien wiedzieć, czym interesuje się jego dziecko w internecie. Jeżeli zorientuje się, że są to np. destrukcyjne wyzwania, to powinien umieć powiedzieć „widzę, że interesują cię takie treści, może mierzysz się z czymś trudnym?”, „może chciałabyś lub chciałbyś ze mną o tym porozmawiać?” – stwierdza.

Czytaj więcej

Psychologia

Jak odróżnić depresję od smutku. Profesor Dudek o kobiecych kryzysach

Sukces zawodowy nie zawsze idzie w parze z dobrą kondycją psychiczną. To pacjentka musi dojść do...

W kontekście, o którym mowa, ważna jest też perspektywa nauczycielska. Warto, aby również  pedagodzy nie bali się tych tematów i informowali, że część treści, promowanych wyzwań, które pojawiają się w internecie, mogą zagrażać życiu i zdrowiu. Ważne jest, aby młodzi ludzie zdawali sobie sprawę, że często są one tworzone tylko po to, aby budować popularność nadawców.

- Na niebezpieczne treści należy reagować – zgłaszać je do administratorów, ale na pewno nie udostępniać ich – mówi ekspertka. - Jeżeli ktoś ze znajomych udostępnia tego typu treści, również warto spróbować się dowiedzieć, czy mierzy się z kryzysem, czy potrzebuje rozmowy na ten temat, ale przede wszystkim należy zapytać, dlaczego interesują go takie treści – podkreśla dr Halszka Witkowska.