Zimne kąpiele nie dla każdego. Zbadano, co dokładnie dzieje się w ciele po morsowaniu

Zimne kąpiele to jeden z najpopularniejszych trendów w świecie wellness. Zyskały one popularność jako sposób na poprawę zdrowia, samopoczucia i odporności. Zespół naukowców z University of South Australia sprawdził, czy faktycznie są korzystne dla ciała.

Publikacja: 12.02.2025 09:00

Na razie nie ma wystarczającej liczby wysokiej jakości badań, które wykazałyby, kto może liczyć na n

Na razie nie ma wystarczającej liczby wysokiej jakości badań, które wykazałyby, kto może liczyć na największe benefity płynące z zażywania zimnych kąpieli oraz jaki ich rodzaj ma największy wpływ na zdrowie.

Foto: Adobe Stock

Zwolennicy zimnych kąpieli twierdzą, że zmniejszają one stres, łagodzą uszkodzenia mięśni spowodowane aktywności fizyczną i wspomagają funkcjonowanie układu odpornościowego. Rytuał polega na częściowym lub całkowitym zanurzeniu ciała w wodzie, której temperatura wynosi zwykle od 10 do 15 stopni Celsjusza. Uważa się, że wywołuje to szereg reakcji fizjologicznych, które mogą mieć potencjalne zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń i promowaniu ogólnego dobrego samopoczucia.

Co dzieje się w organizmie człowieka po zimnej kąpieli?

Naukowcy z University of South Australia przeanalizowali dane z 11 badań, w których w sumie wzięło udział 3177 dorosłych. Wszyscy oni zostali poddani ostrej lub długotrwałej ekspozycji na zimno poprzez zimny prysznic, kąpiel lodową lub zanurzenie w wodzie o temperaturze mniejszej lub równej 15 stopni Celsjusza przez co najmniej 30 sekund. Uwzględniono tylko dane pochodzące od osób, które zanurzyły się na poziomie klatki piersiowej lub powyżej. Wyniki przeanalizowano pod kątem tego, w jaki sposób ekspozycja wpłynęła na sen, stres, zmęczenie, energię, zdrowie skóry, odporność, stan zapalny, dobre samopoczucie psychiczne, depresję, lęk, nastrój, koncentrację oraz czujność lub skupienie. Analiza została opublikowana w czasopiśmie PLOS One.

Czytaj więcej

Kawa czy zielona herbata? Naukowcy sprawdzili, jak wpływają na mózg

Po przyjrzeniu się danym okazało się, że natychmiast po zanurzeniu w zimnej wodzie i godzinę po nim, w istotny sposób zwiększył się stan zapalny w organizmie, co sugeruje ostrą reakcję zapalną. Jest to sprzeczne z poprzednimi ustaleniami, które zakładały, że zanurzenie w zimnej wodzie zmniejsza stan zapalny. Naukowcy podejrzewają jednak, że to natychmiastowe zwiększenie markerów może być wynikiem zachodzących reakcji metabolicznych, a nie faktycznego stanu zapalnego w organizmie.

Jeden z autorów analizy, dr Ben Singh, w opublikowanym na stronie uniwersytetu komunikacie prasowym przyznał, że „natychmiastowy wzrost stanu zapalnego to reakcja organizmu na zimno jako czynnik stresogenny. Pomaga organizmowi dostosować się i odzyskać siły i jest podobny do tego, w jaki sposób ćwiczenia powodują uszkodzenie mięśni przed ich wzmocnieniem, dlatego sportowcy stosują je pomimo krótkotrwałego wzrostu. Wiedząc o tym, osoby z wcześniej istniejącymi problemami zdrowotnymi powinny zachować szczególną ostrożność, jeśli zanurzają się w zimnej wodzie, ponieważ początkowy stan zapalny może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie”.

Czytaj więcej

Nowe zalecenia WHO dotyczące soli. Oto wszystko, co trzeba wiedzieć

W jaki sposób zimne kąpiele wpływają na zdrowie i samopoczucie człowieka?

Na podstawie analizy naukowcy doszli do jeszcze kilku ciekawych wniosków.

  • Zanurzenie w zimnej wodzie może zmniejszyć poziom stresu, ale tylko przez około 12 godzin po ekspozycji.
  • Uczestnicy badania, którzy brali 20-, 60- lub 90-sekundowe zimne prysznice, zgłaszali nieznacznie wyższą poprawę jakości życia, ale po trzech miesiącach te efekty zanikły.
  • Uczestnicy, którzy regularnie brali zimne prysznice, odnotowali 29 proc. spadek absencji chorobowej. Zimne kąpiele nie miały jednak natychmiastowego wpływu na układ odpornościowy. Nie zaobserwowano go też po godzinie od ekspozycji.
  • Naukowcy znaleźli pewne powiązania między zimnymi kąpielami a poprawą jakości snu, ale dane były ograniczone do mężczyzn, dlatego nie można odnieść ich do większej grupy.
  • Nie zaobserwowano żadnych zmian nastroju u osób, które zażyły zimnych kąpieli.

Czytaj więcej

Kiedy czujemy się najbardziej szczęśliwi? Naukowcy wskazali konkretną porę dnia

Naukowcy przyznali, że choć pojawia się wiele twierdzeń dotyczących tego, że zimne kąpiele poprawiają samopoczucie i odporność, w praktyce istnieje bardzo mało dowodów na ich poparcie. Podkreślają również, że choć wyniki sugerują istnienie potencjalnych korzyści, efekty pojawiają się w różnym czasie. Na razie nie ma też wystarczającej liczby wysokiej jakości badań, które wykazałyby, kto może liczyć na największe benefity płynące z zimnych kąpieli oraz jaki ich rodzaj ma największy wpływ na zdrowie. Potrzebne są zatem długoterminowe badania w zróżnicowanych populacjach, aby móc zrozumieć długotrwałe skutki ekspozycji oraz jej praktyczne zastosowanie.

Tara Cain, członkini zespołu badawczego stwierdziła, że „zanurzenie się w zimnej wodzie było szeroko badane i stosowane w kontekście sportowym, aby pomóc sportowcom w regeneracji, ale pomimo rosnącej popularności w sferze zdrowia i wellbeingu, niewiele wiadomo o jego wpływie na ogół populacji”.

Źródła:
www.independent.co.uk
journals.plos.org
unisa.edu.au

Zwolennicy zimnych kąpieli twierdzą, że zmniejszają one stres, łagodzą uszkodzenia mięśni spowodowane aktywności fizyczną i wspomagają funkcjonowanie układu odpornościowego. Rytuał polega na częściowym lub całkowitym zanurzeniu ciała w wodzie, której temperatura wynosi zwykle od 10 do 15 stopni Celsjusza. Uważa się, że wywołuje to szereg reakcji fizjologicznych, które mogą mieć potencjalne zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń i promowaniu ogólnego dobrego samopoczucia.

Co dzieje się w organizmie człowieka po zimnej kąpieli?

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Społeczeństwo
Pokolenie Z narzuca swoje zasady w pracy. „Office ghosting” zmorą pracodawców
Zdrowie
„Kortyzolowa twarz" to sposób na biznes. Niewygodna prawda o modnej „chorobie"
Zdrowie
Nowe zalecenia WHO dotyczące soli. Oto wszystko, co trzeba wiedzieć
Zdrowie
Shinrin-yoku: jak praktykowane w Japonii kąpiele leśne wpływają na zdrowie?
Zdrowie
JOWO czyli Joy of Working Out. Jak sprawić, by ćwiczenia stały się przyjemnością?