Nowe zalecenia WHO dotyczące soli. Oto wszystko, co trzeba wiedzieć

Światowa Organizacja Zdrowia opublikowała nowe wytyczne dotyczące stosowania zamienników soli. Substytuty zawierają znacznie mniej sodu, którego wysokie spożycie jest niekorzystne dla zdrowia. Jakie są najnowsze zalecenia?

Publikacja: 06.02.2025 15:55

Państwa członkowskie WHO dążą do zredukowania spożycia sodu w populacji o 30 proc. do 2030 r.

Państwa członkowskie WHO dążą do zredukowania spożycia sodu w populacji o 30 proc. do 2030 r.

Foto: Adobe Stock

Według danych WHO każdego roku 1,9 miliona zgonów na świecie ma związek z wysokim spożyciem sodu, czyli pierwiastka występującego w soli kuchennej. Jego nadmiar skutkuje zwiększonym ryzykiem wystąpienia nadciśnienia tętniczego oraz chorób sercowo-naczyniowych. Choć WHO rekomenduje ograniczenie spożycia sodu do poniżej 2 g na dzień (2 g sodu to w przeliczeniu 5 g soli)  i państwa członkowskie podejmują wysiłki w tym kierunku, postęp jest bardzo powolny, a średnie globalne spożycie pozostaje wysokie. Szacuje się, że w 2019 r. wyniosło 4,3 g na dzień, czyli dwa razy więcej niż zalecana ilość.

Czym zastąpić sól kuchenną?

WHO zaleca, aby zastąpić sól kuchenną substytutami o niższej zawartości sodu, które zamiast tego zawierają potas. Mają one podobny smak do popularnej przyprawy, dzięki czemu nie wymagają od użytkownika dużych zmian podczas przygotowywania posiłków. Eksperci uważają, że zastąpienie części chlorku sodu chlorkiem potasu może zapewnić znaczne korzyści. Potas jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania komórek i jest obecny we wszystkich tkankach ciała. Zwiększenie jego spożycia w dużym stopniu obniża ciśnienie krwi u dorosłych, co przekłada się na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, udaru mózgu i choroby wieńcowej. WHO zaleca osobom dorosłym spożycie potasu na poziomie co najmniej 3,51 g na dobę (rekomendacje z 2023 r.).

Czytaj więcej

Kwasy omega-3 a procesy starzenia. Optymistyczne wyniki badania

Z informacji przedstawionych w najnowszych rekomendacjach wynika, że krajowe organy odpowiedzialne za ochronę zdrowia i organizacje zdrowia publicznego coraz częściej rozważają wykorzystanie substytutów jako jednego z potencjalnych elementów strategii, mającej na celu redukcję spożycia sodu. Można również zauważyć, że rośnie ogólne spożycie tego typu produktów. 

Kto nie powinien stosować substytutów soli?

Ograniczenie spożycia sodu do mniej niż 2 g dziennie to tzw. silna rekomendacja. Oznacza to, że grupa opracowująca wytyczne jest przekonana, że pozytywne konsekwencje wdrożenia zalecenia przeważają nad niepożądanymi i może być ono przyjęte jako praktyka w większości sytuacji. Zalecenia dotyczące zastąpienia zwykłej soli kuchennej substytutami o niższej zawartości sodu, które zawierają potas, mają z kolei charakter warunkowy. W ten sposób określa się zalecenia, co do których istnieje mniejsza pewność, że pozytywne konsekwencje przeważają nad niepożądanymi. Oznacza to również, że zanim warunkowa rekomendacja będzie mogła zostać przyjęta jako praktyka, trzeba będzie przedyskutować jeszcze tę sprawę.

Czytaj więcej

Te aktywności opóźniają rozwój demencji o pięć lat. Najnowsze odkrycie naukowców

Główna obawa dotycząca spożycia substytutów zawierających potas dotyczy hiperkaliemii. Tym mianem określa się zbyt duże stężenie tego pierwiastka we krwi (powyżej 5,5 mmol/l). Taki stan może być szkodliwy dla organizmu i powodować nieprzyjemne objawy (m.in. osłabienie mięśni, duszności i szybkie męczenie). Z tego względu zalecenia WHO są przeznaczone wyłącznie dla dorosłych, z wykluczeniem osób z upośledzoną funkcją nerek lub innymi chorobami, które mogłyby zaburzać wydalanie potasu. Rekomendacje nie dotyczą dzieci i kobiet w ciąży.

Państwa członkowskie WHO dążą do zredukowania spożycia sodu w populacji o 30 proc. do 2030 r. Substytuty mogłyby być w tym przypadku potencjalnym nowym narzędziem. Eksperci ostrzegają jednak, że tego typu rozwiązania powinny być wdrażane w miejscach z odpowiednim dostępem do opieki zdrowotnej. Pozwoliłoby to na szybkie zdiagnozowanie ewentualnych szkodliwych skutków zwiększonego spożycia potasu (np. wspomnianej hiperkaliemii). Warunkowy charakter zalecenia zapewnia każdemu krajowi możliwość dokonania samodzielnej oceny własnej sytuacji i wdrożenia konkretnych działań.

Źródła:

www.who.int

Use of lower-sodium salt substitutes. WHO guideline

Według danych WHO każdego roku 1,9 miliona zgonów na świecie ma związek z wysokim spożyciem sodu, czyli pierwiastka występującego w soli kuchennej. Jego nadmiar skutkuje zwiększonym ryzykiem wystąpienia nadciśnienia tętniczego oraz chorób sercowo-naczyniowych. Choć WHO rekomenduje ograniczenie spożycia sodu do poniżej 2 g na dzień (2 g sodu to w przeliczeniu 5 g soli)  i państwa członkowskie podejmują wysiłki w tym kierunku, postęp jest bardzo powolny, a średnie globalne spożycie pozostaje wysokie. Szacuje się, że w 2019 r. wyniosło 4,3 g na dzień, czyli dwa razy więcej niż zalecana ilość.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Zdrowie
Shinrin-yoku: jak praktykowane w Japonii kąpiele leśne wpływają na zdrowie?
Materiał Promocyjny
Koszty leczenia w przypadku urazów na stoku potrafią poważnie zaskoczyć
Zdrowie
JOWO czyli Joy of Working Out. Jak sprawić, by ćwiczenia stały się przyjemnością?
Zdrowie
Program ćwiczeń polecany przez Jennifer Aniston "lekiem" na menopauzę
Zdrowie
Ile kroków dziennie trzeba robić, żeby być zdrowym? Zasada 10 tys. przestaje obowiązywać
Zdrowie
Leki na grypę - kiedy, kto i jak powinien je stosować? Obowiązujące zalecenia