Pierwsze w historii takie badania nad dietą afrykańską. Niespodziewane ustalenia

Wiele z dotychczas przeprowadzonych badań wykazało, że dieta ma istotny wpływ na organizm. Nie uwzględniały one jednak w wystarczającym stopniu populacji afrykańskiej. Tymczasem okazuje się, że tamtejsza dieta jest wyjątkowo korzystna dla zdrowia.

Publikacja: 09.04.2025 09:34

Celem naukowców było zbadanie efektów immunologicznych i metabolicznych zmiany diety z afrykańskiej

Celem naukowców było zbadanie efektów immunologicznych i metabolicznych zmiany diety z afrykańskiej na zachodnią.

Foto: Adobe Stock

W Afryce występuje duża różnorodność diet. Bazują one na warzywach, owocach, roślinach strączkowych, zbożach oraz produktach fermentowanych. Niestety w dotychczas przeprowadzonych badaniach żywieniowych i immunologicznych populacje afrykańskie zazwyczaj nie były uwzględniane w wystarczającym stopniu. Dane na temat wpływu afrykańskich diet na odporność i metabolizm człowieka również są mocno ograniczone, zwłaszcza w porównaniu z dobrze zbadaną dietą śródziemnomorską i japońską.

Diety afrykańskie powoli ustępują diecie zachodniej

Afryka Subsaharyjska zmaga się obecnie z gwałtownym wzrostem chorób niezakaźnych, w tym chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy i przewlekłych stanów zapalnych, które w dużym stopniu obciążają systemy opieki zdrowotnej. Może to wynikać ze zmiany stylu życia mieszkańców, którzy coraz częściej rezygnują z diety afrykańskiej na rzecz kalorycznych i bogatych w produkty przetworzone diet w stylu zachodnim.

Zmiana wzorców żywieniowych jest wynikiem kilku czynników, w tym urbanizacji, globalizacji, rozwoju gospodarczego, zwiększonego dostępu do przetworzonej żywności oraz zmieniających się norm społecznych. Naukowcy z Radboud University Medical Center w Holandii i KCMC University w Tanzanii przeprowadzili badanie badające biologiczne konsekwencje tych zmian w diecie. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Medicine”.

Czytaj więcej

Przeglądanie smartfona przed snem nie szkodzi tak, jak myślano? Nowe wyniki badań

Naukowcy zamienili diety mieszkańców Afryki. Wyniki były zaskakujące

Celem naukowców było zbadanie efektów immunologicznych i metabolicznych zmiany diety z afrykańskiej na zachodnią. W badaniu wzięło udział 77 dorosłych mężczyzn zamieszkujących region Kilimandżaro w północnej Tanzanii (zarówno obszary miejskie, jak i wiejskie). Uczestnicy zostali podzieleni na trzy grupy. Pierwszą z nich stanowili mężczyźni mieszkający na terenach wiejskich, którzy zwyczajowo stosowali dietę afrykańską (typową dla regionu Kilimandżaro) – ta grupa na 2 tygodnie przeszła na dietę w stylu zachodnim bazującą na białym chlebie, naleśnikach, kiełbaskach, dżemach oraz frytkach. W drugiej grupie znaleźli się mężczyźni mieszkający na terenach miejskich, którzy na co dzień odżywiali się w stylu zachodnim – te osoby zmieniły na 2 tygodnie sposób odżywiania na dietę afrykańską. W ostatniej grupie znaleźli się mężczyźni, którzy stosowali dietę w zachodnim stylu i na tydzień wzbogacili ją o spożycie tradycyjnego napoju z fermentowanych bananów, zwanego Mbege.

Próbki krwi uczestników zbadano na początku badania, bezpośrednio po interwencji i 4 tygodnie później. Okazało się, że przejście na dietę zachodnią wpłynęło negatywnie na kluczowe szlaki metaboliczne związane z chorobami niezakaźnymi i wywołało stan zapalny. Te osoby doświadczyły też niewielkiego przyrostu masy ciała. Natomiast przejście na dietę afrykańską opartą w dużej mierze na roślinach typową dla regionu Kilimandżaro oraz picie sfermentowanego napoju miało działanie przeciwzapalne i wzmacniające odporność. Niektóre z tych zmian utrzymywały się przez 4 tygodnie po zakończeniu badania, co sugeruje, że zmiana diety może mieć długotrwałe skutki.

Czytaj więcej

Przebadano nowy sposób na odchudzanie. Zasada 4:3 ma działać lepiej niż dieta

Dieta afrykańska a zachodnia. Czym się różnią?

Sposób odżywiania typowy dla diety afrykańskiej jest przekazywany z pokolenia na pokolenie, dlatego też autorzy badania określali go jako dietę dziedziczną. Jest ona bogata w zielone warzywa, rośliny strączkowe, banany, rośliny korzeniowe i bulwiaste, w tym maniok i taro oraz pełne ziarna (proso, sorgo). Jest dzięki temu dobrym źródłem błonnika pokarmowego i zawiera sporo polifenoli, znanych ze swoich właściwości przeciwzapalnych i pozytywnego wpływu na metabolizm. Ponadto działa dobrze na mikrobiom jelitowy i produkcję korzystnych metabolitów. Według naukowców korzyści tej diety prawdopodobnie wynikają z synergistycznych interakcji między różnymi produktami spożywczymi i związkami bioaktywnymi, a nie z działania pojedynczego składnika. Podobne wzorce obserwuje się w diecie śródziemnomorskiej.

Napój Mbege to rodzaj piwa o niskiej zawartości alkoholu (między 1 a 3 proc.). Jego korzystne działanie może wynikać z obecności prozdrowotnych związków naturalnie występujących w bananach i prosie oraz z procesu fermentacji, który wzbogaca napój o bioaktywne metabolity i dobre drobnoustroje. Spożycie Mbege zmniejszyło między innymi aktywację neutrofili i wzmocniło odpowiedź cytokin na drożdżaki Candida.

Dieta w stylu zachodnim, która bazuje na przetworzonych produktach spożywczych, tłuszczach nasyconych, soli i rafinowanych węglowodanach, promuje stan zapalny w organizmie. Wynika to prawdopodobnie z bezpośrednich efektów działania cholesterolu, tłuszczów nasyconych i cukru oraz pośrednio z dysbiozy jelitowej i przyrostu masy ciała. Przewlekły stan zapalny jest z kolei czynnikiem wielu chorób niezakaźnych. Dotychczas przeprowadzone analizy powiązały diety przeciwzapalne ze zmniejszonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2 i raka. Aktualne badanie pokazuje, jak ważne jest zachowanie tradycyjnych diet afrykańskich. Biorąc pod uwagę gwałtowny wzrost otyłości i chorób niezakaźnych w całej Afryce, powrót do dawnych wzorów żywieniowych może okazać się najlepszą profilaktyką.

Źródła:
www.nature.com
scitechdaily.com
www.sciencealert.com

W Afryce występuje duża różnorodność diet. Bazują one na warzywach, owocach, roślinach strączkowych, zbożach oraz produktach fermentowanych. Niestety w dotychczas przeprowadzonych badaniach żywieniowych i immunologicznych populacje afrykańskie zazwyczaj nie były uwzględniane w wystarczającym stopniu. Dane na temat wpływu afrykańskich diet na odporność i metabolizm człowieka również są mocno ograniczone, zwłaszcza w porównaniu z dobrze zbadaną dietą śródziemnomorską i japońską.

Pozostało jeszcze 92% artykułu
Nauka
Nie trzeba ćwiczyć każdego dnia, żeby być zdrowym. W aktywności liczy się coś innego. Badanie
Nauka
Przeglądanie smartfona przed snem nie szkodzi tak, jak myślano? Nowe wyniki badań
Nauka
Przebadano nowy sposób na odchudzanie. Zasada 4:3 ma działać lepiej niż dieta
Nauka
Brak odpowiedniej ilości głębokiego snu zwiększa ryzyko poważnej choroby. Wyniki badania
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Nauka
Oto dieta, która najbardziej sprzyja zdrowemu starzeniu. Nowe wyniki badań