Na słynnym portrecie widać, że Mona Lisa cierpiała na poważną chorobę. Francuscy lekarze analizują

Francuski Le Monde donosi, że w dziele Leonarda da Vinci znaleziono dwa szczegóły zdradzające stan zdrowia Mony Lisy. Czyżby cierpiała na nadmiar cholesterolu we krwi?

Publikacja: 11.12.2023 19:53

Hipercholesterolemia rodzinna to choroba mało znana i trudno wykrywalna. Zdaniem lekarzy chorowała n

Hipercholesterolemia rodzinna to choroba mało znana i trudno wykrywalna. Zdaniem lekarzy chorowała na nią Mona Lisa.

Foto: Adobe Stock

W wewnętrznym kąciku lewego oka Mona Lisa ma żółtą plamkę, którą tworzą złogi lipidów, zwaną kępką żółtą. Na jej prawej dłoni widoczna jest z kolei kępka wysiewna. Te fakty wykorzystano w najnowszej akcji profilaktycznej hipercholesterolemii rodzinnej.

Hipercholesterolemia rodzinna - objawy 

Hipercholesterolemia rodzinna to choroba mało znana i trudno wykrywalna. Mogą na nią zapaść osoby w młodym wieku. Jest dziedziczna w prostej linii, czyli po jednym z rodziców. Powoduje nadmiar „złego cholesterolu” we krwi. Cholesterol jest lipidem, który ma ważne funkcje w naszym organizmie. Jego pochodne budują błony komórkowych, jest on też składnikiem wielu procesów metabolicznych. Jego nadmiar może jednak powodować też problemy ze zdrowiem.

Sytuacja staje się niepokojąca, kiedy w wynikach badań pojawia się cholesterol na poziomie poniżej 135 mg/dl (poniżej 3,4 mmol/l), dla dorosłych < 100 mg/dl (2,5 mmol/l), dla dorosłych cierpiących na chorobę wieńcową lub cukrzycę < 70 mg/dl (< 1,8 mmol/l). Zwykle cholesterol ten tworzy cząsteczki „cholesterolu LDL”, lipoprotein o niskiej gęstości, które krążą we krwi, rozprowadzając je do komórek. Jeśli jednak jest go w nadmiarze, odkłada się na ścianach tętnic i sprzyja tworzeniu się blaszek miażdżycowych. Rezultatem jest zwiększone ryzyko zapchania ich zakrzepem krwi. „Pacjenci mają trzynastokrotnie większe ryzykiem choroby tętnic serca niż populacja ogólna” – przestrzega Eric Bruckert, emerytowany profesor endokrynologii i kardiologii. Stąd zwiększone ryzyko przypadłości sercowo-naczyniowych, jak miażdżyca, choroba niedokrwienna serca i jego zawał, a także śmierci w młodym wieku.

Kępki żółte, określane też jako żółtaki lub ksantomatozy są grudkowatymi zmianami skórnymi w żółtym, pomarańczowym lub brązowym kolorze - złogami cholesterolu i komórek tłuszczowych. Powstają kiedy makrofagi pochłaniają nadmierną ilość tłuszczów i w ten sposób tworzą się komórki piankowate magazynujące cholesterol. Pojawiają się zazwyczaj w kącikach przyśrodkowych oka, ale też na skórze innych części ciała jako kępki wysiewne, rozsiane czy żółte linijne dłoni, oraz na ścięgnach czy stawach.

Czytaj więcej

Stany zapalne jamy ustnej zwiększają ryzyko zachorowania na Alzheimera

Hipercholesterolemia rodzinna - leczenie

Leczenie hipercholesterolemii rodzinnej polega na zmianie stylu życia i zażywaniu środków farmakologicznych. Duże znaczenie ma dieta, w której należy ograniczyć nasycone kwasy tłuszczowe, czyli tłuszcze zwierzęce oraz wyeliminować oleje palmowy i kokosowy. Zamiast mięsa lepiej jeść ryby, przynajmniej dwa razy w tygodniu. Zalecane są margaryny, olej rzepakowy i oliwa. Warzywa i owoce, zawierające błonnik, ale i potas oraz antyoksydanty są jedną z postaw tej diety.

„Bardzo ważnym zaleceniem jest maksymalne ograniczenie w diecie tzw. tłuszczów trans, gdyż one zwiększają stężenie cholesterolu LDL w osoczu, podobnie jak tłuszcze nasycone, a nawet jeszcze bardziej. Występują głównie w tłuszczu cukierniczym, jako uwodornione tłuszcze nienasycone (oleje roślinne), zatem znajdują się w gotowych wyrobach cukierniczych i piekarniczych” – podkreśla specjalista chorób wewnętrznych i higieny żywienia człowieka w Instytucie Żywności i Żywienia prof. dr hab. med. Barbara Cybulska na stronach Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej.

Badania przesiewowe mogą uratować tysiące istnień ludzkich – przekonują autorzy raportu o stanie profilaktyki hipercholesterolemii rodzinnej, który przekazali Ministrowi Zdrowia Francji, Aurélienowi Rousseau.

W wewnętrznym kąciku lewego oka Mona Lisa ma żółtą plamkę, którą tworzą złogi lipidów, zwaną kępką żółtą. Na jej prawej dłoni widoczna jest z kolei kępka wysiewna. Te fakty wykorzystano w najnowszej akcji profilaktycznej hipercholesterolemii rodzinnej.

Hipercholesterolemia rodzinna - objawy 

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zdrowie
Długotrwałe noszenie japonek szkodzi zdrowiu? Eksperci nie mają wątpliwości
Zdrowie
Kobiety z różnych krajów "różnie chorują" na raka piersi. Wiedza o tym jest ważna
Zdrowie
Czy można przedawkować kawę? Oto, co się dzieje z ciałem, gdy ma nadmiar kofeiny
Zdrowie
Brak zębów trzonowych przyspiesza siwienie włosów? Nowe ustalenia badaczy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Społeczeństwo
Prawodawcy idą na wojnę z pigułką gwałtu. Nowe przepisy rozwiążą problem?