L4-shaming – nowe zjawisko dotyczące chorowania daje o sobie znać w młodym pokoleniu

Pandemia koronawirusa pozostawiła trwały ślad na świadomości zdrowotnej Polaków – wynika z badania Opinia24, przeprowadzonego na zlecenie Radamed. Niemal połowa badanych deklaruje, że zaczęła się bardziej troszczyć o zdrowie, a 2/3 z nich dba również o profilaktykę. Co jeszcze wynika z raportu opracowanego na podstawie wyników ankiet?

Publikacja: 07.07.2025 16:33

Wielu młodych ludzi próbuje się dziś leczyć samodzielnie z obawy o to, że skorzystanie ze zwolnienia będzie źle odbierane w pracy.

Foto: Adobe Stock

Marta Jarosz

Badanie, na podstawie którego opracowano raport, miało charakter ilościowy i zostało przeprowadzone metodą CAWI na reprezentatywnej próbie 1000 osób w okresie od 20 do 23 maja 2025 r. Jego celem było poznanie opinii badanych w czterech podstawowych kwestiach:

ogólnego podejścia do zdrowia po pandemii COV-19

działań, jakie podejmują Polacy przy pojawieniu się pierwszych objawów chorób

postrzeganiu telemedycyny i sposobach korzystania z niej

roli i akceptacji zwolnień lekarskich.

Jak Polacy podchodzą do swojego zdrowia?

Ciekawe wnioski płyną z odpowiedzi badanych w zasadzie na każdy wskazany temat. Przede wszystkim interesujące wydaje się, że w chwili pojawienia się pierwszych objawów chorób niewielu respondentów decyduje się na kontakt z lekarzem – zarówno na wizycie stacjonarnej (15 proc.), jak i korzystając z teleporady (4 proc.). Najliczniejsza grupa badanych powiedziała, że sięga w takich sytuacjach po domowe sposoby leczenia (29 proc.), a tylko nieco mniejsza przyznała, że leczy się farmaceutykami dostępnymi bez recepty (27 proc.).

Jeśli chodzi o korzystanie telemedycyny, warte odnotowania są odpowiedzi na pytania dotyczące okoliczności, w jakich korzysta się z tej formy kontaktu z lekarzem. Zdecydowane przeważają tutaj względy praktyczne: potrzeba otrzymania recepty (54 proc.), długi czas oczekiwania na tradycyjną wizytę w placówce medycznej (29 proc.), a także brak czasu na osobiste spotkanie z lekarzem (25 proc.).

Czytaj więcej

Jak się okazuje, profesjonalnie przeprowadzona terapia wykorzystująca trening uważności pomaga nie t

Zdrowie

Odkryto nowy sposób walki z pewnym rodzajem bólu. Ciekawe wyniki badania pod kierownictwem Polki

Nowe badanie pod kierownictwem polskiej anestezjolog udowadnia, że zarówno psychoterapia, jak i t...

L4-shaming daje się we znaki młodemu pokoleniu

Autorzy badania zwracają także uwagę na ważne ich zdaniem zjawisko L4-shamingu, którego obecność daje się zauważyć w wynikach ankiet. Na czym ono polega? 28 proc. osób w wieku 18–24 lata oraz 30 proc. w grupie 25–35 lat próbuje leczyć się samodzielnie, mimo objawów infekcji, dlatego że zwolnienie lekarskie nadal postrzegane jest jako unikanie obowiązków, a nie odpowiedzialność. To, co najczęściej powstrzymuje badanych przez pójściem na zwolnienie, to obawa przed reakcją przełożonego (17 proc. osób w grupie 18–24 lata oraz 26 proc.) wśród 25–34-latków. Z kolei 15 proc. młodszych osób i 14 proc. starszych obawia się, że wypadną z rytmu pracy. 17 proc. młodszych i 26 proc. starszych boi się problemów finansowych związanych z L4. Zdaniem autorów raportu presja, by nie wychodzić z rytmu pracy, obawy związane z reakcjami szefów i kolegów z zespołu tworzą atmosferę, w której L4 traktowane jest jako oznaka słabości.

Można przypuszczać, że zjawisko, o którym mowa, ma związek z tzw. kulturą hustle – czyli nieustannego działania, braku odpoczynku i przepracowania, w której funkcjonuje szczególnie dużo ludzi młodych. W tej atmosferze, nawet jeśli odczuwają symptomy choroby, młodsze osoby często decydują się kontynuować pracę, ponieważ obawiają się, że jakakolwiek przerwa na L4 zostanie uznana za lenistwo.

Czytaj więcej

Obniżony nastrój 2-5 dni po porodzie określany jest jako „baby blues” i może on dotyczyć nawet 80 pr

Zdrowie

Zdrowie psychiczne młodych matek drastycznie się pogarsza. Badanie wykazało niepokojącą tendencję

Na łamach czasopisma „JAMA Internal Medicine” opublikowano niepokojące wyniki badań, z których wy...

– Zmiana podejścia do chorowania wśród młodego pokolenia to złożone zjawisko. Z jednej strony pokazuje większą otwartość na dbanie o zdrowie, z drugiej – wciąż towarzyszy jej presja, by nie wypaść z rytmu pracy. L4 coraz częściej nie jest decyzją zdrowotną, ale społecznym wyborem – podlegającym ocenie otoczenia – mówi Maciej Mazur, współzałożyciel Radamed. – Z naszych obserwacji wynika, że w ostatnim roku znacząco wzrosło zainteresowanie poradami online wśród osób do 30 roku życia. Młodzi pacjenci szukają kontaktu ze specjalistą, który będzie szybki, dyskretny i dostępny bez wychodzenia z domu – dodaje.

Ekspert zauważa także, że pacjenci w Polsce coraz częściej zgłaszane są także problemy natury psychicznej – wynikające z przeciążenia, presji ciągłej dostępności i lęku przed oceną.

– Zjawisko L4-shamingu pokazuje, że zadbanie o zdrowie – fizyczne i psychiczne – wymaga dziś odwagi. Naszą rolą jest stworzenie przestrzeni, w której młodzi nie muszą wybierać między odpowiedzialnością a samopoczuciem – podsumowuje.