Siedzący tryb życia gorszy od nałogów? Eksperci alarmują

- Sitting is a new smoking – alarmują lekarze, porównując siedzący tryb życia do nałogu nikotynowego. Co się dzieje, gdy całe dnie spędza się przed ekranem komputera, bez minimalnej dawki ruchu? Ekspert z zakresu nauk o kulturze fizycznej wyjaśnia.

Publikacja: 21.08.2024 11:38

Zbilansowna dieta, unikanie używek oraz dbałość o regularne godziny snu mogą okazać się niewystarcza

Zbilansowna dieta, unikanie używek oraz dbałość o regularne godziny snu mogą okazać się niewystarczające, jeśli większość dnia przeznaczona jest na wykonywanie czynności w pozycji siedzącej.

Foto: Adobe Stock

Bohaterowie filmu „Szczęście dla początkujących”, oderwani od swoich codziennych obowiązków, wyruszają na górską wyprawę Szlakiem Appalachów, pragnąc poradzić sobie z trapiącymi ich problemami i odnaleźć drogę do wewnętrznego spokoju. Brak doświadczenia w kontakcie z dziką naturą, jak również wymuszony wykonywaną pracą siedzący tryb życia sprawiają, że uczestnicy ekstremalnego obozu mają kłopot z najprostszymi czynnościami, jak choćby założenie ciężkiego plecaka, rozstawienie namiotu czy bezpieczne przejście między pniami drzew blokującymi im drogę.

Siedzący tryb życia nie musi oznaczać niemożności podjęcia działań w sytuacji innej niż praca przy biurku, jednak wiąże się z wieloma niedogodnościami oraz komplikacjami zdrowotnymi, których konsekwencje są znacznie poważniejsze niż obolały kręgosłup czy trudności ze wzrokiem. Zagrożenia wynikające z takiego sposobu spędzania czasu wymienia dr Mateusz Ziemba, wykładowca akademicki, ekspert z zakresu nauk o kulturze fizycznej.

Czytaj więcej

Praca zdalna na różnych etapach kariery kobiet. Zbadano, kto zyskuje, a kto traci

Siedzący tryb życia dewastujący dla organizmu

Możliwość wykonywania obowiązków zawodowych w trybie online, w zaciszu własnego domu, ma swoje zalety, jak choćby brak konieczności przemieszczania się do biura czy też większa elastyczność w kwestii godzin pracy. Jednocześnie, takie udogodnienia często oznaczają rezygnację z codziennej dawki ruchu oraz zacieranie granic między pracą a życiem prywatnym. Uruchomiony o poranku komputer pozostaje włączony wiele godzin po wykonaniu obowiązków służbowych, a wirtualny świat sprawia, że coraz trudniej oderwać wzrok od prezentowanych tam treści. – Siedzący tryb życia jest dewastujący dla naszego organizmu – alarmuje dr Mateusz Ziemba. – Cierpi nie tylko układ ruchu, ale też pozostałe układy organizmu. Spędzając w pozycji siedzącej większą część dnia znacząco zwiększamy prawdopodobieństwo otyłości oraz chorób układu krążeniowo-oddechowego – dodaje.

Tymczasem, jak podkreśla rozmówca, aktywność fizyczna powinna stanowić nieodłączny element codziennej rutyny. – Postęp technologiczny jest dużo szybszy niż ewolucja ludzkiego organizmu. Potrzeba regularnej aktywności fizycznej pozostaje taka sama jak przed ewolucją przemysłową. W naszej pracy zawodowej udział mięśni szkieletowych jest zdecydowanie niższy niż w przeszłości. Dla zachowania zdrowia należy wyrównywać braki aktywności fizycznej związanej z siedzącym trybem życia. Ma to szczególne znaczenie przy pracy przed komputerem. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje rekomendacje dotyczące zakresu i intensywności aktywności fizycznej potrzebnej do zachowania zdrowia. Wskazania różnią się w zależności od wieku i dla dorosłych oznaczają minimum 10000 kroków dziennie. Dodatkowo wysiłek o intensywności od średniej do wysokiej powinien zajmować codziennie minimum 60 minut – wylicza.

Czytaj więcej

Idąc na urlop, w autoresponderze lepiej nie pisać o ograniczonym kontakcie. Dlaczego?

Przerwy i ergonomia miejsca pracy

W przypadku pracy zdalnej należy zadbać nie tylko o odpowiednią ilość przerw w trakcie wykonywania obowiązków, ale i o ergonomię miejsca przeznaczonego na domowe biuro. – Takie czynniki jak ustawienie ekranu, dobór światła w pomieszczeniu, odpowiednia pozycja do wykonywania pracy, nie tylko zwiększą naszą efektywność, ale co ważniejsze w pewnym stopniu zredukują skutki pracy przed ekranem. Idealnym rozwiązaniem byłyby aktywne przerwy co 15 minut. Zachęcam do ustawienia sobie budzika i wykonywania prostego zestawu ćwiczeń, na przykład rozciągających lub wzmacniających – zaleca dr Ziemba.

Jeśli jednak charakter i intensywność wykonywanej pracy uniemożliwiają wykonywanie regularnych przerw przeznaczonych na zalecane przez eksperta ćwiczenia, warto wdrożyć aktywność fizyczną w codzienne czynności, świadomie ją planując i dokonując wyborów, które pozwolą na podjęcie wysiłku przy realizacji innych zadań. – Najczęstszą przyczyną rezygnacji z aktywności fizycznej jest brak czasu. Prostym rozwiązaniem do wdrożenia od zaraz i każdego dnia jest dokładanie aktywności fizycznej w codzienności. Wprowadzajmy w ciągu tygodnia dodatkowo codziennie co najmniej 60-minutowe aktywności fizyczne o średniej do wyższej intensywności. Planujmy ten czas tak, żeby nic nam go nie zaburzyło. Zamiast pokonywać niewielkie dystanse samochodem, wybierzmy rower lub po prostu pójdźmy piechotą. Wysiądźmy na wcześniejszym przystanku i przejdźmy dalszy dystans. Rezygnujmy z windy i wchodźmy po schodach. Gdy nasze dziecko bawi się na placu zabaw, zamiast przeglądać media społecznościowe zróbmy sobie trening na świeżym powietrzu. Oglądając ulubiony serial połączmy tę czynność z ćwiczeniami w domu. To tylko złudzenie, że organizm jest zbyt zmęczony po pracy na aktywność fizyczną. Organizm potrzebuje tej aktywności do prawidłowego funkcjonowania i „podziękuje nam” z czasem wyższą sprawnością ogólną i lepszym zdrowiem – zachęca rozmówca.

Czytaj więcej

Ważna zmiana w aktywności zawodowej matek. Wyniki raportu

Stworzeni do ruchu

W jednym z popularnych w Stanach Zjednoczonych podcastów poświęconych dbałości o zdrowie, „The Mel Robbins Podcast”, zaproszona do studia Dr. Aditi Nerurkar, autorka publikacji i książek na temat chorób cywilizacyjnych, prowadząca na Uniwersytecie Harvard przedmiot Global Health and Social Medicine, przedstawia niepokojące dane na temat skutków siedzącego trybu życia. – Cukrzyca i choroby serca znajdują się na początku tej listy. Stres, wypalenie, obawa przed kontaktami społecznymi i wynikająca z tych czynników samotność to kolejne niepokojące skutki, z których nie zawsze zdajemy sobie sprawę. Nasze ciała zostały stworzone do ruchu. Nie trzeba być Olimpijczykiem, aby dostarczyć organizmowi niezbędnej dawki wysiłku każdego dnia, ale z pewnością odrobina aktywności, nawet pomiędzy serią telekonferencji w trakcie pracy zdalnej, jest niezbędna. Wstań, rozciągnij całe ciało, wykonaj kilka ćwiczeń. Ludzki organizm nie został skonstruowany do tego, by spędzać całe dnie w pozycji siedzącej – dodaje autorka książki „The 5 Resets: Rewire Your Brain and Body for Less Stress and More Resilience” w cytowanej rozmowie.

Mając na uwadze dobroczynny wpływ wysiłku oraz aktywności fizycznej na organizm, warto wybrać ćwiczenia dostosowane do indywidualnych predyspozycji danej osoby. – Wachlarz możliwości jest gigantyczny, dostęp do obiektów i pomocy profesjonalistów jeszcze bardziej pomaga w znalezieniu tych atrakcji, które będą nam dawały najwięcej radości. Planujmy rodzinną aktywność w weekendy. To od nas zależy, czy nasze dzieci będą sprawne w przyszłości i czy chętnie oderwą wzrok od ekranów – zauważa dr Mateusz Ziemba.

Czytaj więcej

Przerwy w pracy pozwalają wspiąć się na wyżyny intelektu. Jak to działa?

Zbilansowna dieta, unikanie używek oraz dbałość o regularne godziny snu mogą okazać się niewystarczające, jeśli większość dnia przeznaczona jest na wykonywanie czynności w pozycji siedzącej. Sprzyjające wyjazdom letnie miesiące mogą okazać się inspiracją do wprowadzenia zmian w dotychczasowym trybie życia, pod warunkiem jednak, że przed rozpoczęciem podróży uczestnik zaopatrzy się w odpowiedni sprzęt, obuwie oraz przypomni sobie, jak pokonywać leśne szlaki bez narażania się na spędzenie kolejnych tygodni w … pozycji siedzącej.

Źródła:
https://www.melrobbins.com/podcast
https://www.draditi.com/
https://ghsm.hms.harvard.edu/faculty-staff/aditi-nerurkar

Informacje o ekspercie

dr Mateusz Ziemba

Wykładowca akademicki, autor publikacji o tematyce aktywności fizycznej oraz turystyki. Specjalizuje się w analizie aktywności fizycznej dzieci i młodzieży. Koordynator programu WF z AWF w województwie śląskim. Współpracuje zawodowo z AWF w Katowicach, Warszawie i Białej-Podlaskiej. 

Bohaterowie filmu „Szczęście dla początkujących”, oderwani od swoich codziennych obowiązków, wyruszają na górską wyprawę Szlakiem Appalachów, pragnąc poradzić sobie z trapiącymi ich problemami i odnaleźć drogę do wewnętrznego spokoju. Brak doświadczenia w kontakcie z dziką naturą, jak również wymuszony wykonywaną pracą siedzący tryb życia sprawiają, że uczestnicy ekstremalnego obozu mają kłopot z najprostszymi czynnościami, jak choćby założenie ciężkiego plecaka, rozstawienie namiotu czy bezpieczne przejście między pniami drzew blokującymi im drogę.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zdrowie
Post przerywany może przyczyniać się do zachorowania na nowotwór? Naukowcy ostrzegają
Zdrowie
Rewolucyjne odkrycie dotyczące starzenia się. Dwa momenty w życiu są przełomowe
Zdrowie
Już dwie kiepskie noce rujnują organizm. Niepokojące wyniki badania
Zdrowie
Opaleni żyją dłużej. Nowe badanie dowodzi pozytywnego wpływu promieni UVA na zdrowie
Zdrowie
Polska współtwórczyni nowej metody leczenia czerniaka: Hipoteza się potwierdza
Zdrowie
Cukier podwyższa wiek biologiczny kobiet. Nowe badanie pokazało, że liczy się każdy gram