Jeszcze niedawno ksylitol był zalecany diabetykom, osobom na niskokalorycznych dietach, stosowany jako dodatek do żywności. A ze względu na działanie antybakteryjne często stanowił składnik past do zębów i płynów do higieny jamy ustnej. Jednak opublikowane niedawno badania, przeprowadzone w Cleveland Clinic w USA rzucają nieco inne światło na jego właściwości.
Czym jest ksylitol i w jaki sposób się go pozyskuje?
Ksylitol to substancja należąca do grupy alkoholi cukrowych, tzw. polioli. Zarówno wyglądem jak i smakiem przypomina popularny biały cukier (sacharozę). Ma jednak prawie o połowę mniej kalorii i znacznie niższy indeks glikemiczny. Nic więc dziwnego, że zyskał popularność nie tylko wśród diabetyków, lecz także osób dbających o linię czy pragnących zmniejszyć ilość cukru w diecie.
W naturze niewielkie ilości ksylitolu znajdują się m.in. w owocach, np. śliwkach, truskawkach, malinach. Co ciekawe, ludzki organizm też wytwarza ksylitol w śladowych ilościach – dzieje się to podczas metabolizmu węglowodanów.
Do celów spożywczych ksylitol zaczęto pozyskiwać z kory i drewna brzozowego – stąd funkcjonująca do dziś nazwa cukier brzozowy.
- Choć przyjęło się, że ksylitol jest naturalnym słodzikiem, uzyskuje się go w drodze reakcji chemicznej polegającej na przetworzeniu znajdującej się w drewnie brzozowym ksylozy – wyjaśnia mgr inż. Paula Nagel, ekspert ds. żywienia, dietetyk, psychodietetyk z Medycznego Centrum Dietetyki i Edukacji Zdrowotnej Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH-PIB. – Ksylitol powstaje w procesie hydrolizy wodnej, kwasowej lub jest ekstrahowany przy użyciu kwasu glukonowego, soli kwasu glukonowego lub glukonalaktonu. Innym sposobem jest fermentacja mikrobiologiczna, do której wykorzystuje się mikroorganizmy, a dokładniej grzyby z rzędu Saccharomycetales (drożdżakowce z rodzaju Candida) oraz szczepy drożdży spożywczych Saccharomyces cerevisiae. Metody fermentacyjne pozwalają na zagospodarowanie odpadów biologicznych, na przykład z rolnictwa (łuszczyny kukurydzy) czy z przemysłu drzewnego (wióry), co wiąże się z korzyścią dla środowiska. Właściwości ksylitolu otrzymywanego z łuszczyn kukurydzy, drewna oraz tego z kory brzozowej są takie same.
