Screenagers: nastolatki przed ekranem. Jak aktywność online wpływa na ich zdrowie?

Screenagers – takiego zestawienia słów screen (ekran) oraz teenager (nastolatek) używa się w języku angielskim dla opisania młodych osób zaangażowanych w regularne aktywności w wirtualnym świecie. Z analizy przeprowadzonej przez ośrodek The Pew Research Center wynika, że wśród młodych użytkowników największą popularnością cieszą się takie platformy jak: YouTube, TikTok, Instagram Snapchat oraz, w nieco mniejszym stopniu, Facebook i WhatsApp. W badaniu, którego wyniki opublikowano w grudniu minionego roku, wzięło udział 1391 par użytkowników. W skład każdej pary wchodziła jedna osoba w wieku 13-17 lat oraz jeden rodzic.

Respondenci w zdecydowanej większości – bo aż w 73 proc. – deklarowali regularną aktywność online, traktując korzystanie ze wskazanych platform jako stały element ich codziennej rutyny. Znajomość i bieżące przeglądanie oraz publikowanie treści na wspomnianych stronach internetowych potwierdzono kolejno dla poszczególnych platform, co pozwoliło bez trudu wskazać te, które wśród młodzieży cieszą się największą popularnością: 90 proc. użytkowników każdego dnia korzysta z YouTube, 63 proc. z TikToka oraz 61 proc. z Instagrama. Tuż za pierwszą trójką znajdują się kolejno: Snapchat (55 proc. respondentów), Facebook (32 proc.), WhatsApp (23 proc.), a także platforma X (17 proc.) i Reddit (14 proc.).

Jak te działania wpływają na zdrowie, samoocenę i poziom lęku wśród nastolatków i czy nadmierna aktywność w wirtualnym świecie pozwala znaleźć czas i energię na czynności, do których wykonania urządzenia mobilne nie są potrzebne? Komentuje dr n. med. i n. o zdr. Dagmarą Bartczak-Szermer, psycholog, terapeuta środowiskowy.

Czytaj więcej

Rozwój

Work-life blending. Na czym polega nowa idea harmonii między sferą zawodową a prywatną?

Popularne dotychczas zjawisko work-life balance powoli ustępuje miejsca work-life blending. Jakie...

Jaki wpływ na zdrowie młodych osób ma nieustanne pozostawanie online, z telefonem i innymi urządzeniami mobilnymi na wyciągnięcie ręki?

Badania wykazują, że nadmiarowe korzystanie z urządzeń mobilnych może wywoływać ostre i trwałe zmiany w funkcjonowaniu poznawczym. Zakłócone zostają zdolności mózgu do kodowania, przechowywania i przetwarzania informacji. Nadmierna cyfrowa stymulacja może prowadzić do zmniejszania koncentracji uwagi, pojemności pamięci, a to przekłada się na potencjalne trudności edukacyjne. Wykazywano, że uzależnienie od mediów społecznościowych w grupie młodych osób koreluje z osłabieniem efektywności funkcji wykonawczych: trudniej im planować i organizować aktywność, mniej skutecznie rozwiązują problemy oraz podejmują decyzje. Dodatkowo, nadmierna cyfrowa stymulacja może prowadzić do zakłócenia prawidłowego cyklu snu i czuwania, co utrudnia prawidłową regenerację i odpoczynek i również wtórnie przyczynia się do osłabienia funkcjonowania poznawczego.

Jak przekłada się to na ich relacje z rówieśnikami, rodzicami czy seniorami w rodzinie?

Negatywny wpływ nadmiernego korzystania z mediów społecznościowych na relacje społeczne jest powszechnie znany. Osoby nadmiernie angażujące się w wirtualną rzeczywistość mogą mieć trudności z nawiązywaniem, utrzymywaniem relacji społecznych w realnym świecie, ponieważ te nie są dla nich tak satysfakcjonujące, szybkie, stymulujące jak te online. Niektóre badania wykazują nawet, że uzależnienie od Internetu osłabia empatię, a jest ona przecież determinantem satysfakcjonujących więzi społecznych. Z drugiej strony, należy wziąć pod uwagę możliwość pozostawania w kontakcie i utrzymywania relacji z osobami, które mieszkają daleko od siebie. Pytanie tylko, w jakim procencie urządzenia mobilne faktycznie wykorzystywane są w tym celu.

Czytaj więcej

Zdrowie

Alarmujące nowe dane na temat alkoholizmu nastolatków. Kto i w jakim wieku już pije?

Z raportu opublikowanego przez OECD wynika, że nastoletnie dziewczęta częściej niż ich rówieśnicy...

Czy wbrew powszechnemu przekonaniu i wynikom badań, pozostawianie online może wiązać się z korzyściami dla młodych ludzi?

Naukowcy są dalecy od wskazania jednoznacznych korzyści wynikających z pozostawania online. Niemniej jednak przegląd istniejącej literatury na temat mediów społecznościowych wskazuje na potencjalne korzyści i możliwości, które obejmują obszar edukacji, zdrowia, życia społecznego, rekreacji. Potencjalne korzyści płynące z mediów społecznościowych i pozostawania online to na pewno zdobywanie wiedzy w sposób formalny (np. kursy, artykuły naukowe) i nieformalny (treści edukacyjne w mediach społecznościowych), zawieranie znajomości, budowanie społeczności i poczucia przynależności, tworzenie nowych przestrzeni dla obywatelskiego i politycznego zaangażowania młodych ludzi. Należy przy tym jednak podkreślić, że wspomniane korzyści niosą ze sobą potencjalne ryzyko, zwłaszcza gdy korzystanie z urządzeń mobilnych jest nadmiarowe, a funkcjonowanie w świecie realnym wiąże się z występowaniem trudności.

Jakie strony internetowe czy aplikacje mobilne są dla młodych ludzi najbardziej atrakcyjne w wirtualnym świecie?

Z raportów statycznych wynika, że najczęściej pobieranymi aplikacjami były: Instagram, Facebook, TikTok oraz WhatsApp; Duża popularnością cieszy się także aplikacja CupCut, umożliwiająca edycję filmów, jak zakładam, wrzucanych na wymienione platformy. Z kolei najczęściej odwiedzaną stroną przez młode osoby niezmiennie pozostaje YouTube.

Czytaj więcej

Styl życia

Messaging guilt: czy brak reakcji na wiadomość musi wiązać się z poczuciem winy?

Przepraszam za późną odpowiedź! – takie sformułowanie nasuwa się automatycznie, gdy w natłoku obo...

Czy powinny istnieć lub istnieją ograniczenia co do ilości czasu spędzanego przed ekranami urządzeń mobilnych na dobę?

Trudno jednoznacznie wskazać, ile czasu można spędzić przed ekranem urządzenia mobilnego. Bardziej istotne wydaje się to, co przykuwa naszą uwagę i jakie wywołuje w nas emocje. Przykładowo: możemy spędzić cały dzień szukając ciekawostek na interesujący nas temat lub oglądać, co pokazują na temat swojego życia inni – tu wniosek na temat korzyści i szkodliwości nasuwa się sam. Z kolei Jonathan Haidt, psycholog społeczny, sugeruje ograniczenie, a nawet zakaz, używania urządzeń mobilnych przed 14. rokiem życiem. Zwraca też uwagę na szkodliwy wpływ treści w mediach społecznościowych i zaleca, by były dostępne one dla użytkowników powyżej 16. roku życia. Według Haidta korzystanie z mediów społecznościowych przyczynia się do pogarszania stanu zdrowia psychicznego nastolatków. Na potwierdzenie swoich tez przytacza dane z raportów US National Survey on Drug Use and Health wskazujące, że od 2010 roku dający się zbadać poziom lęku u dorastających chłopców wzrósł o 160 proc., a u dziewcząt o 145 proc. Dodatkowo, badanie przeprowadzone w 2018 roku na 14-latkach wykazało, że dziewczęta, które spędzają pięć lub więcej godzin dziennie w sieciach społecznościowych, są trzy razy bardziej narażone na depresję niż nastolatki, które prawie ich nie używają.

Źródła:
https://edition.cnn.com/
https://www.pewresearch.org/