Epidemia udarów wśród młodych. "Nie należy jechać z chorym do dowolnego najbliższego szpitala"

Najogólniej rzecz biorąc: jakie czynniki najczęściej zwiększają ryzyko udaru?

Prof. dr hab. n. med. Bożena Walewska-Zielecka, NIZP PZH – PIB, członkini Rady Naukowej Medicover: Z perspektywy całej populacji największym ryzykiem jesteśmy my sami – czynniki ryzyka związane ze stylem życia, najczęściej kojarzone z chorobami serca.  Nadciśnienie tętnicze, siedzący tryb życia, palenie papierosów, dyslipidemia wiążą się również z ryzykiem wystąpienia udarów. Sama prawidłowa kontrola ciśnienia tętniczego pozwala zmniejszyć ryzyko udaru o niemal 40 proc.

Prof. dr hab. n. med. Bożena Walewska-Zielecka

Foto: Archiwum prywatne

Statystycznie: która płeć częściej doświadcza udaru?

Jest to zależne od grupy wiekowej – na podstawie raportu NFZ dot. Udaru mózgu w Polsce z października 2023 r. - u osób poniżej 75 r. ż. są to mężczyźni, natomiast po tym okresie zaczynają przeważać kobiety.

Czy udar można przewidzieć, dostrzec jego wczesne symptomy?

Sam udar jest niemal niemożliwy do przewidzenia, natomiast jego najczęstsze objawy dość łatwo zauważyć i właściwie zinterpretować. To, co ważne: cechują się one nagłością występowania – z greki apoplexia oznacza porażenie. Dostrzeżenie ich pozwala na szybką reakcję, co bywa kluczowe dla rokowania po udarze. Tą czujnością warto się wykazać, gdy dostrzega się u siebie lub kogoś bliskiego osłabienie i/lub drętwienie twarzy, ramion lub nóg – zazwyczaj po jednej stronie ciała, niewyraźną lub zniekształconą mowę, trudności w rozumieniu innych, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, utratę równowagi czy koordynacji ciała. 

Czytaj więcej

Zdrowie

Szczupłe ciało nie gwarantuje długiego życia w zdrowiu. Zbadano, co jest ważniejsze

Choć naukowcy są zgodni co do tego, że duża nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko wystąpienia takic...

Jakiego rodzaju udaru są najbardziej niebezpieczne dla pacjenta, a w jakich wypadkach zwykle udaje się mu pomóc?

Im większe ognisko uszkodzenia mózgu i lub zajęcie kluczowych dla funkcjonowania organizmu ośrodków w mózgu, tym udar jest gorzej rokujący dla pacjenta, natomiast im większa jest świadomość objawów udaru mózgu w populacji, tym większa szansa na jak najszybszą pomoc osobie z udarem.

Jak reagować w przypadku podejrzenia symptomów udaru?

Należy jak najszybciej wezwać pogotowie i przekazać jak najdokładniejszą informację o tym, o której godzinie wystąpiły objawy udaru bądź kiedy osoba była ostatni raz widziana bez objawów. Nie należy jechać z chorym do dowolnego najbliższego szpitala, gdyż może on nie mieć oddziału specjalizującego się w leczeniu udarów. Dla personelu medycznego ważne będą też informacje, czy pacjent cierpi na choroby przewlekłe, w tym nowotworowe, czy stosuje na stałe jakieś leki i kiedy ostatnio je przyjął - szczególnie leki wpływające na krzepnięcie krwi, czy przebył w ostatnich miesiącach zabiegi medyczne. 

Czy po udarze można wrócić do pełnej sprawności?

Odpowiadając wprost – tak, można, jednak zależy to od wielu czynników, jak chociażby ciężkość udaru, stan funkcjonalny przed zachorowaniem, zastosowanie leczenia w ostrej fazie udaru oraz wcześnie rozpoczęta rehabilitacja neurologiczna.

Czytaj więcej

Zdrowie

Zmieniło się oblicze epidemii raka. Nowy raport pokazuje, kto dziś częściej zapada na tę chorobę

Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne opublikowało raport, z którego płyną niepokojące wnioski. C...

Czy po raz przebytym udarze ryzyko wystąpienia kolejnego jest większe?

Niestety tak, szczególnie w pierwszych dniach po wystąpieniu udaru, dlatego konieczna jest obserwacja w warunkach szpitalnych oraz wdrożenie działań mających jak najbardziej zmniejszyć ryzyko kolejnego udaru.