Polka w Egipcie: Buziak czy przytulenie na powitanie to jest faux pas

O Egipcie mówi się: Om el Donia – matka świata. Czy dla pani Egipt też ma takie znaczenie? Jak odnalazła się pani w kraju muzułmańskim?

W moim przypadku Egipt nie jest matką świata, ale na pewno jest matką wielu dobrych rzeczy. Stąd pochodzi mój mąż, tutaj napisałam moją książkę, to w tym kraju przyszedł pomysł na własną działalność. W Egipcie urodziło się bardzo wiele ważnych pomysłów i przeżyłam wiele pięknych momentów. Ten kraj ma bardzo szczególne znaczenie w moim życiu, a odnalazłam się w nim bez najmniejszych problemów.

Czy Egipcjanie są społeczeństwem konserwatywnym?

I tak, i nie. To zależy w jakim kręgu się obracamy. Egipt jest bardzo różnorodny i zróżnicowany praktycznie pod każdym względem, ale na pewno dużo bardziej konserwatywny w porównaniu do Polski.

W mojej rodzinie część kobiet nosi hidżaby, a część nie. Ja na przykład nie noszę i nikt z mojej najbliższej rodziny nie zwrócił mi uwagi. Nawet na wsi, gdzie panują bardziej konserwatywne obyczaje i większość kobiet zakrywa włosy, przyjmowano moją decyzję ze zrozumieniem.

Gdy przyjedziemy na wakacje, nie musimy się tym przejmować. Nie musimy zakrywać włosów. Egipcjanie w przypadku obcokrajowców i turystów bardzo często przymykają oczy na zasadzie: „No dobra. U nich jest inaczej. Ich to po prostu nie dotyczy”.

W niektórych kwestiach społeczeństwo egipskie wydaje się nawet bardziej liberalne od polskiego.

Pewnie ma pani na myśli podejście do antykoncepcji. Tak, jest dozwolona, pod warunkiem że obydwoje małżonków się na nią zgadza. Chodzi o to, aby nie ukrywać tego przed sobą nawzajem. Tabletki antykoncepcyjne można nabyć bez recepty.

Dozwolone jest także in vitro. Znam pary, które miały problem z zajściem w ciążę, skorzystały z tej metody i teraz cieszą się z powiększonej rodziny.

Czytaj więcej

Ludzie

Anna Sawińska: Kobiety w Korei Południowej płacą ogromną cenę, żeby osiągnąć sukces zawodowy

W Korei Południowej kobiety na stanowiskach kierowniczych stanowią jedynie 15 proc. Zarabiają połowę tego, co mężczyźni. Gospodarka skoczyła do przodu, a społeczeństwo funkcjonuje na takich samych zasadach jak przed wiekami - mówi Anna Sawińska, mieszkanka tego kraju przez prawie 20 lat.

W swojej książce pisze pani o dużym rozwarstwieniu społecznym w Egipcie.

Egipt jest krajem nadal rozwijającym się, borykającym się z przeludnieniem, a co za tym idzie, mającym ograniczone zasoby. Posiadanie pieniędzy lub ich brak wpływa na dostęp do edukacji i determinuje przyszłość. Ci rodzice, których nie stać na prywatną szkołę, posyłają swoje dzieci do placówek państwowych, a tam poziom nauczania niestety jest kiepski. Te różnice tylko się pogłębiają.

Pracowała pani w szkole prywatnej, uczyła geografii i angielskiego. Miała więc pani kontakt z uprzywilejowaną grupą społeczną. Czy ta grupa hołduje tradycji czy raczej spogląda w stronę Zachodu?

Można odnieść wrażenie, że przedstawiciele wyższej klasy średniej próbują żyć tak, jak ludzie na Zachodzie. Mimo że mieliśmy wyznaczone reguły dotyczące ubioru w szkole, to dziewczyny przychodziły w strojach odkrywających brzuch, w bluzeczkach na ramiączkach czy z dużym dekoltem. Upominaliśmy je, a one i tak przychodziły ubrane jak chciały.

Uprzywilejowane grupy sięgają po wzorce zachodnie, opacznie rozumiejąc czym jest wolność. Wydaje im się, że wolność oznacza brak reguł i zasad, myślą, że to samowolka i w rezultacie trochę ze wszystkim przesadzają. Wyzwaniem według mnie jest znalezienie złotego środka.

Jak wygląda sytuacja kobiet w muzułmańskim kraju?

To zależy od otoczenia, w jakim obraca się kobieta. Bardzo często byłam o to pytana, więc sama postanowiłam zadać to pytanie Egipcjankom. Przeprowadziłam 12 rozmów z różnymi kobietami, mieszkającymi w mieście i na wsi, pracującymi, prowadzącymi swój biznes lub zajmującymi się tylko domem. Można je przeczytać w moim ebooku pt. „Kobiety Egiptu”. Wszystkie te wywiady pokazały jak bardzo zróżnicowane jest egipskie społeczeństwo. W niektórych kwestiach dostawałam zupełnie inne odpowiedzi, ale było też kilka cech wspólnych.

Od mieszkanki jednej wsi usłyszałam: „U nas kobiety nie pracują”. W innej wsi natomiast okazało się, że mnóstwo kobiet pracuje i jest to czymś normalnym. A jedna z moich rozmówczyń opowiadała, że musiała przejść długą drogę, żeby pójść do pracy. W jej przypadku nie zabraniał tego mąż, a rodzina. Od męża usłyszała: „Chcesz pracować? Proszę bardzo”. Innego zdania byli jej matka i ojciec. Przez rok się z nimi spierała, jednak się udało, postawiła w końcu na swoim i pracuje.

W wyższych klasach społecznych oczekuje się natomiast od kobiety ukończenia studiów. Bez dyplomu wyższej uczelni, bez wykształcenia na odpowiednim poziomie kobieta traci szansę na zamążpójście, bo rodzina może nie zaakceptować niewykształconej synowej i nie zgodzić się na ślub.

Czytaj więcej

Wywiad

Polka w Szwajcarii: Tutaj świat pod wieloma względami urządzony jest na niekorzyść kobiet

W Szwajcarii kobiety wywalczyły sobie prawo głosu dopiero 7 lutego 1971 roku. Jak zmienił się kraj pięćdziesiąt lat po osiągnięciu równouprawnienia wyborczego? I dlaczego wciąż mówi się, że Szwajcarki są ofiarami własnego dobrobytu? Odpowiada Agnieszka Kamińska, autorką książki "Złota klatka? O kobietach w Szwajcarii".

W moim otoczeniu większość kobiet pracuje, ma dzieci, są aktywne zawodowo i to jest normalne. W Kairze widać dużo kobiet na ulicach, w miejscach pracy, nawet na stacjach benzynowych, bo w Egipcie, żeby zatankować auto, nie trzeba wysiadać z samochodu. Ktoś ci zatankuje, przyniesie przenośny terminal, żebyś mogła zapłacić. I właśnie tam teraz pracują kobiety. Można je też coraz częściej spotkać w restauracjach, pracujące jako kelnerki. Kobiety stają się coraz bardziej aktywne w branżach wcześniej zdominowanych przez mężczyzn.

A co z hidżabem?

Hidżab dla wielu kobiet nie jest już tylko kwestią religijną, ale również kulturową. Tak jest nie tylko na wsiach, ale również w miastach, nawet w Kairze. W bardziej tradycyjnych i konserwatywnych miejscach, kobiety w większości się zakrywają, robią tak nawet chrześcijanki.

Choć z drugiej strony w Kairze można spotkać mnóstwo kobiet, które tego nie robią. Niektóre ubierają się jak Europejki, ale już na basenie nie pokażą się w bikini, jeśli już to w burkini.

Ja się nie zakrywam, ale uważam, że każda kobieta ma prawo ubierać się tak, jak chce. W mojej rodzinie są kobiety, które ubierają się jak Europejki i pływają w bikini, są takie, które się nie zakrywają, ale nie założą skąpych sukienek czy bikini i są też takie, które noszą hidżab czy nawet nikab, który odsłania tylko oczy. Ciocia Magda sama podjęła decyzję, że będzie nosić nikab. Nikt jej do tego nie zmuszał, ona się po prostu z tym dobrze czuje, chce to robić i będzie to robiła nadal.

W moim kręgu towarzyskim, w tej samej warstwie społecznej są też osoby, dla których noszenie hidżabu jest wyrazem tożsamości i podążaniem za swoją religią. Nieraz mówiły mi, że mają dosyć tego, jak nisko są oceniane, tylko dlatego, że nie odsłaniają włosów. „Studiowałam, ciężko pracuję i jestem wartościową osobą. To, że noszę hidżab wcale nie znaczy, że jestem głupia, wręcz przeciwnie”.

Noszenie hidżabu może być źle widziane?

Zdarzają się takie sytuacje, gdy kobieta chce się zakrywać z pobudek religijnych, a rodzina mówi: „Nie. Lepiej tego nie rób”. Takie rodziny chcą być częścią specyficznej grupy społecznej, takiej, która swoim stylem życia próbuje upodobnić się do mieszkańców krajów zachodnich.

Słyszałam o zakazie wstępu na basen dla kobiet w burkini (czyli muzułmańskim stroju kąpielowym). Nad Morzem Śródziemnym kilka lat temu przedstawiciele firmy deweloperskiej, sprzedając domki na zamkniętym osiedlu, dali do zrozumienia, że nie życzą sobie na swoich plażach kobiet w hidżabie, upewniając się, że w rodzinach kupujących u nich posiadłości, większość kobiet się nie zakrywa.

Egipcjanie skarżyli się natomiast na zasady, które wprowadzone zostały w niektórych restauracjach. Chodziło o ograniczenia dotyczące liczby kobiet w hidżabach. Podczas rezerwacji stolika zadawano pytania o ich strój. Czy będą miały zakryte włosy? Wielu Egipcjan poczuło się urażonych.

Przeszła pani na islam w wieku 19 lat i co podkreśla w swojej książce – decyzję tę podjęła pani zanim poznała swojego męża.

Ta wiara daje mi spokój, ostoję i nadzieję w trudnych chwilach. Każdy ma czasem wzloty i upadki, i właśnie podczas tych upadków bardzo pomogła mi religia. Przypomina mi też o tym, co jest ważne w życiu.