Przełomowe ustalenia badaczy. Tych 6 objawów może zdradzić ryzyko demencji

Autorzy nowej publikacji naukowej podkreślają, że zapobieganie demencji powinno być traktowane priorytetowo w skali globalnej. Demencja dotyka obecnie ok. 55 mln ludzi na całym świecie. Szacuje się, że do 2050 r. choroba obejmie nawet do ok. 153 mln osób.

Nowe badanie: Objawy depresji a ryzyko rozwoju demencji

Najnowsza publikacja w temacie demencji to efekt współpracy zespołów badaczy z University College London (UCL), Inserm i Uniwersytetu Helsińskiego. Publikacja ukazała się 15 grudnia w czasopiśmie „Lancet Psychiatry”. Głównym autorem badania jest dr Philipp Frank z Wydziału Psychiatrii UCL.

Punktem wyjścia badania był raport Lancet Commission z 2024 r. W dokumencie podkreślono, że depresja jest „potencjalnie modyfikowalnym czynnikiem ryzyka w wieku średnim” w kontekście późniejszego rozwoju demencji. Związek ten wymagał jednak dalszych badań, w tym analiz opartych na długich okresach obserwacji pacjentów. Autorzy badania zdecydowali się badać depresję (w kontekście ryzyka rozwoju demencji) nie jako „pojedyncze zjawisko”, ale zestaw konkretnych objawów.

Czytaj więcej

Nauka

Nowa broń w walce z cukrzycą? Wyniki najnowszych badań mogą zmienić sposób leczenia choroby

Nowe odkrycie naukowców może zmienić sposób leczenia cukrzycy. Badania potwierdziły, że cząsteczk...

Metodologia badania: Prawie 6 tys. osób i 25 lat obserwacji 

Na potrzeby nowej publikacji wykorzystano dane z badania „Whitehall II”. Jest to brytyjskie badanie kohortowe, przeprowadzone na grupie 5811 osób dorosłych w wieku od 35 do 55 lat, zrekrutowanych z brytyjskiej służby cywilnej. W pierwszym etapie badania (lata 1997-1999) oceniono objawy depresji uczestników projektu. W tym celu wykorzystano kwestionariusz obejmujący 30 tzw. typowych objawów depresji.

Kolejny etap projektu obejmował 25-letni okres obserwacji stanu zdrowia uczestników projektu. W podanym okresie u 10,1 proc. badanych osób rozwinęła się demencja. Dzięki długiemu okresowi obserwacji badaczom udało się zaobserwować potencjalnie ważny związek. Z ryzykiem rozwoju demencji powiązano konkretne objawy przypisane depresji (w wieku średnim).

6 objawów i potencjalnie ważny związek

Do grupy „osób z depresją” zaliczono uczestników projektu, którzy zgłaszali w kwestionariuszu pięć lub więcej objawów depresji. Według autorów nowego badania, członkowie tej grupy mieli o 27 proc. wyższe ryzyko późniejszego rozwoju demencji.

Czytaj więcej

Nauka

Nowe odkrycie naukowców. Tak ciało walczy z nowotworem, gdy trenujesz

Naukowcy od dawna wiedzą, że aktywność fizyczna jest czynnikiem wpływającym na zmniejszenie ryzyk...

Ważnych informacji dostarczyły także dane o poszczególnych objawach. Naukowcom udało się namierzyć 6 konkretnych objawów, które mogą mieć związek z podwyższonym ryzykiem wystąpienia demencji. Nazwano je „wczesnymi markerami leżącymi u podstaw procesów neurodegeneracyjnych”. Do tej grupy objawów zaliczono:

Najsilniejszy związek z ryzykiem rozwoju demencji (51 proc.) zaobserwowano u osób, które w pierwszym etapie badania zgłaszały „utratę pewności siebie”. „Brak zdolności do stawiania czoła problemom” powiązano z ryzykiem 49 proc. późniejszego rozwoju demencji. Najniższe ryzyko rozwoju demencji (29 proc.) dotyczyło osób z objawami trudności z koncentracją.

Warto również dodać, że analiza nie wykazała związku ryzyka rozwoju demencji z takimi objawami (powiązanymi z depresją), jak m.in. problemy ze snem czy obniżony nastrój.

Czytaj więcej

Zdrowie

Ćwiczenia w tym wieku najlepiej chronią przed demencją. Nowe wyniki badań

Regularna aktywność fizyczna w średnim i późnym okresie dorosłości może zmniejszać ryzyko demencj...

Eksperci o wynikach: Dalsze badania konieczne

Zarówno autorzy, jak i eksperci komentujący publikację podkreślają że nowa analiza otwiera dalsze pole do badań. Te są niezbędne m.in., aby poszerzyć analizę o badania objawów kobiet i mniejszości etnicznych (w oryginalnym badaniu większość stanowili biali mężczyźni). Eksperci zwracają także uwagę na złożoność i różnorodność objawów depresji. Zastrzegają także, aby nowo odkrytego związku nie traktować ze zbyt dużym uproszczeniem.

„Należy zauważyć, że nie każda osoba z depresją zachoruje na demencję, a osoby z demencją niekoniecznie będą miały depresję” – podkreśla na łamach The Independent dr Richard Oakley z Alzheimer’s Society (ekspert nie brał udziału w badaniu).

Główny autor badania dr Philipp Frank wyjaśnia z kolei, że odkryte wzorce to nowe możliwości dla wczesnej, spersonalizowanej profilaktyki demencji. „Codzienne objawy, których wiele osób doświadcza w średnim wieku, wydają się nieść ważne informacje na temat długoterminowego zdrowia mózgu” – podsumowuje badacz.