Reklama

Ćwiczenia w tym wieku najlepiej chronią przed demencją. Nowe wyniki badań

Regularna aktywność fizyczna w średnim i późnym okresie dorosłości może zmniejszać ryzyko demencji nawet o 45 proc. – wynika z najnowszego badania. Włączając do życia ruch, można też opóźnić wystąpienie tej choroby.

Publikacja: 08.12.2025 11:56

Wyniki badań sugerują m.in., że czynniki genetyczne mogą wpływać na sposób, w jaki organizm reaguje

Wyniki badań sugerują m.in., że czynniki genetyczne mogą wpływać na sposób, w jaki organizm reaguje na aktywność fizyczną w kontekście ochrony przed otępieniem.

Foto: Adobe Stock

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jakie okresy życia zapewniają największą ochronę przed chorobą Alzheimera dzięki aktywności fizycznej?
  • Jakie specyficzne mechanizmy sprawiają, że aktywność fizyczna wspiera zdrowie mózgu?
  • Jakie znaczenie ma intensywność ćwiczeń w różnych etapach życia dla redukcji ryzyka demencji?

Zdaniem badaczy z demencją żyje obecnie ponad 55 milionów osób na świecie, a prognozy mówią o wzroście tej liczby do 78 milionów w 2030 r. i 150 milionów w 2050 r. Choć istnieją leki spowalniające postęp niektórych typów schorzenia, w tym choroby Alzheimera, nie istnieje terapia, która pozwoliłaby cofnąć diagnozę. Z tego względu szczególne znaczenie mają tzw. czynniki modyfikowalne, które można włączyć do życia jeszcze zanim pojawią się objawy otępienia. Wyniki najnowszego badania zostały opublikowane w JAMA Network.

Jakie korzyści dla mózgu zapewnia aktywność w średnim i późnym wieku?

Eksperci od lat mówią o pozytywnym wpływie ruchu na kondycję fizyczną i psychiczną. Naukowcom z Boston University School of Public Health oraz Chobanian and Avedisian School of Medicine udało się jednak uzyskać bardziej precyzyjne dane na temat okresów życia, w których aktywność fizyczna zapewnia najlepszą ochronę przed rozwojem choroby Alzheimera i innych postaci demencji. 

Czytaj więcej

Jaki wpływ na dzieci poniżej 12 lat mają smartfony? Nowe badanie nie pozostawia wątpliwości

Zespół badaczy wykorzystał dane ponad 4300 ludzi, w tym 1526 osób we wczesnej dorosłości, 1943 osób w średnim wieku i 885 osób w późnym wieku. Na początku obserwacji żadna z nich nie miała rozpoznanej demencji. Poziom aktywności fizycznej oceniano z wykorzystaniem specjalnego wskaźnika – złożonego wyniku uwzględniającego liczbę godzin snu oraz aktywności siedzącej, lekkiej, umiarkowanej lub intensywnej. Na tej podstawie uczestników podzielono na pięć grup – od najniższego do najwyższego poziomu aktywności.

Reklama
Reklama

Analiza wykazała, że aktywność w wieku 45-64 lat wiązała się z obniżeniem ryzyka demencji o 41 proc., natomiast w grupie osób w wieku 65-88 lat z redukcją ryzyka o 45 proc. W przypadku osób w średnim wieku duże znaczenie miała intensywność wysiłku – osoby wykonujące ćwiczenia o wysokiej intensywności miały najniższe ryzyko demencji. W późnym okresie życia nie stwierdzono wyraźnych różnic między poziomami intensywności ćwiczeń.

„Choć każda aktywność fizyczna prawdopodobnie przynosi korzyści, zaobserwowaliśmy, że bardziej intensywne formy ruchu miały najsilniejszy związek z ryzykiem demencji. Poświęcenie czasu na aktywność fizyczną już teraz, szczególnie poprzez intensywniejsze ćwiczenia podnoszące tętno, może w przyszłości pomóc obniżyć ryzyko demencji w starszym wieku” – stwierdziła Francesca Marino, jedna z autorek badania.

W jaki sposób aktywność fizyczna może wspierać mózg?

Autorzy badania opisują kilka mechanizmów, dzięki którym aktywność fizyczna może zmniejszać ryzyko demencji.

„Aktywność fizyczna pomaga poprawiać strukturę i funkcjonowanie mózgu i może bezpośrednio zmniejszać ilość neuropatologii choroby Alzheimera, takiej jak beta-amyloid i białko tau. Może także obniżać poziom stanu zapalnego oraz wspierać układ sercowo-naczyniowy poprzez obniżanie ciśnienia krwi czy zmniejszanie ryzyka cukrzycy” – wyjaśnia Francesca Marino. 

Badacze podkreślają, że aktywność fizyczna znajduje się w grupie najbardziej podatnych na zmianę czynników ochronnych dla funkcji poznawczych i zdrowia mózgu w kolejnych dekadach życia.

Naukowcy zajęli się również oceną powiązań między aktywnością fizyczną a obecnością allelu APOE ε4, uznawanego za najsilniejszy genetyczny czynnik ryzyka choroby Alzheimera. Okazało się, że korzyści wynikające z ruchu różniły się w zależności od tego, czy dana osoba była nosicielem tej odmiany genu. Wśród uczestników bez allelu APOE ε4 aktywność fizyczna wiązała się z obniżeniem ryzyka demencji zarówno w średnim, jak i późnym okresie życia. U nosicieli allelu zależność tę odnotowano jedynie w późnym wieku. Wyniki sugerują więc, że czynniki genetyczne mogą wpływać na sposób, w jaki organizm reaguje na aktywność fizyczną w kontekście ochrony przed otępieniem.

Reklama
Reklama

Czytaj więcej

Oto olej, który może sprzyjać otyłości. ​Przedstawiono wyniki nowych badań

Co ciekawe, nie zaobserwowano, aby aktywność fizyczna we wczesnym okresie dorosłego życia zapewniała zwiększoną ochronę przed demencją. Wynik ten zaskoczył autorów, którzy jednocześnie zaznaczają, że nie oznacza to, iż taka aktywność nie przynosi korzyści. „Ponieważ demencja jest zazwyczaj diagnozowana dopiero w starszym wieku, możliwe, że nie dysponowaliśmy wystarczającą ilością informacji z obserwacji osób w grupie wczesnej dorosłości. To mogło ograniczyć nasze możliwości wykrycia statystycznych zależności” – wyjaśnia Marino. Autorzy podkreślają, że potrzebne są kolejne badania, w których autorzy uważniej przyjrzą się temu, w jaki sposób rodzaj aktywności, jej czas trwania, intensywność i moment w cyklu życia wiążą się z rozwojem demencji.

Źródła:
www.bu.edu
jamanetwork.com
edition.cnn.com

Zdrowie
Kobiety w średnim wieku powinny uważać na stawy bardziej niż mężczyźni. Oto, co odkryto
Zdrowie
Światowy Dzień AIDS. System wpływa w Polsce na wykrywalność zakażeń w pewnej grupie wiekowej?
Zdrowie
Jemy coraz mniej cukru. Pozytywna zmiana w nawykach żywieniowych Polek i Polaków
Zdrowie
Zaprojektowano inteligentny stanik, który wykryje raka piersi we wczesnym stadium
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Zdrowie
Tatiana Schlossberg, wnuczka prezydenta Johna F. Kennedy’ego, cierpi na nieuleczalną chorobę
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama