Doomscrolling, czyli przeglądanie treści na ekranach telefonów: groźny nałóg czy cenna nauka?

Gdy bohaterowie serialu „Biały Lotos” przybywają na wymarzone wakacje na Hawajach, zostają w asyście przejętych pracowników hotelu odprowadzeni do swoich apartamentów. Ku zaskoczeniu przedsiębiorczej matki, Nicole Mossbacher, której chorobliwe zaangażowanie w pracę pozwoliło zapewnić rodzinie luksusowy wyjazd, nastoletni syn zostaje ulokowany w ciemnej kuchni przestronnego apartamentu. Grająca jego zbuntowaną siostrę Olivię Sydney Sweeney uznaje, że takie lokum w zupełności wystarczy zapatrzonemu w ekran telefonu bratu, ponieważ zewnętrzny świat od wielu lat przestał dla niego istnieć.

Choć dalszy przebieg akcji obsypanego nagrodami serialu pozwoli nastolatkowi zrozumieć, że ten świat potrafi pozytywnie zaskoczyć, to jednak nie każdemu użytkownikowi nowoczesnych technologii dane jest docenić uroki rzeczywistości innej niż wirtualna. Na czym polega zjawisko doomscrolling i czy dotyka jedynie osoby w wieku nastoletnim? Zagadnienia te wyjaśnia psychoterapeuta integracyjny Piotr Wróblewski.

Czytaj więcej

Styl życia

Brain Rot czyli zgniły mózg - niebezpieczny skutek uzależnienia od sieci. Na czym polega?

Gdy memy, filmy na TikToku i nowości na Instastories stają się głównym źródłem informacji o świec...

Doomscrolling dotyczy osób w różnym wieku

Jak tłumaczy ekspert, pochodzący z języka angielskiego termin doomscrolling, używany jest do opisania nawyku kompulsywnego przeglądania treści o negatywnym wydźwięku, takich jak wiadomości o katastrofach, kryzysach politycznych, pandemii czy innych globalnych zagrożeniach. – Współczesny świat technologii, w którym dostęp do informacji jest niemal nieograniczony, przyniósł ze sobą nowe wyzwania dla zdrowia psychicznego. Jednym z takich zjawisk jest właśnie doomscrolling, czyli nawyk bezrefleksyjnego, długotrwałego przeglądania negatywnych lub przytłaczających wiadomości w Internecie. To zachowanie, choć pozornie niewinne, może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego, emocjonalnego i fizycznego. Zjawisko to zwykle występuje w mediach społecznościowych, na portalach informacyjnych czy forach internetowych, gdzie użytkownicy przewijają niekończące się wątki, czytając coraz to gorsze wiadomości – wyjaśnia psychoterapeuta.

Jak podkreśla Piotr Wróblewski, doomscrolling najczęściej dotyka ludzi, którzy aktywnie korzystają z mediów społecznościowych i są uzależnieni od bieżących informacji. – Są to osoby w różnym wieku, choć szczególnie podatne mogą być osoby młode, spędzające dużo czasu online oraz te, które w obliczu globalnych kryzysów odczuwają niepokój i niepewność co do przyszłości. To zjawisko nasila się zwłaszcza w trudnych momentach, takich jak pandemia COVID-19, kiedy wielu ludzi stara się być na bieżąco ze wszystkimi informacjami, mając nadzieję, że uzyska w ten sposób poczucie kontroli nad sytuacją – dodaje.

Czytaj więcej

Zdrowie

Siedzący tryb życia gorszy od nałogów? Eksperci alarmują

- Sitting is a new smoking – alarmują lekarze, porównując siedzący tryb życia do nałogu nikotynow...

Negativity bias jako jedna z przyczyn zjawiska doomscrolling

Wśród przyczyn, dla których użytkownicy nowoczesnych technologii popadają w ten niezdrowy nałóg, psychoterapeuta wymienia między innymi efekt negativity bias oraz uzależnienie od informacji. Ten pierwszy wyjaśnia jako biologiczne zaprogramowanie ludzkiego mózgu do zwracania większej uwagi na informacje negatywne niż pozytywne. – Z ewolucyjnego punktu widzenia było to konieczne, abyśmy mogli unikać zagrożeń. W dzisiejszych czasach ten mechanizm działa na naszą niekorzyść, sprawiając, że negatywne wiadomości przyciągają naszą uwagę i skłaniają do dalszego przeglądania – tłumaczy.

Jeśli chodzi o uzależnienie od informacji, psychoterapeuta zwraca uwagę na charakterystykę treści online oraz sposób konstruowania komunikatów adresowanych do konkretnych odbiorców. – Media społecznościowe i portale newsowe są zaprojektowane w sposób, który sprzyja uzależnieniu od ciągłego dopływu nowych informacji. Algorytmy dopasowują treści do naszych zainteresowań, podsycając w nas chęć dowiedzenia się „jeszcze jednej rzeczy". Często dochodzi do tego także efekt „scrollowania w nieskończoność”: treści są stale ładowane, co sprawia, że trudno jest przerwać ten cykl – wyjaśnia.

Czytaj więcej

Styl życia

Slow mornings: dlaczego spokojne rozpoczęcie dnia służy zdrowiu?

Czy przy natłoku codziennych zobowiązań pomysł na powolne, leniwe poranki, jest możliwy do zreali...

Doomscrolling: jak przerwać ten niezdrowy nawyk?

Istnieje kilka strategii, które mogą pomóc w przerwaniu cyklu doomscrollingu lub ograniczeniu jego intensywności. Wśród propozycji Piotr Wróblewski wymienia między innymi ustalanie limitów czasu przeznaczanego na przeglądanie treści na monitorach telefonów czy tabletów, a także ograniczanie źródeł informacji. – Ustawienie czasowych ograniczeń na korzystanie z aplikacji mobilnych, takich jak media społecznościowe, może pomóc w redukcji doomscrollingu. Wiele smartfonów ma wbudowane funkcje, które pozwalają na monitorowanie czasu spędzanego w poszczególnych aplikacjach oraz na ustawienie powiadomień, które przypominają o osiągnięciu limitu – wyjaśnia psychoterapeuta, zalecając jednocześnie wybieranie kilku zaufanych, sprawdzonych źródeł wiadomości i unikanie nadmiernego przeglądania różnych stron informacyjnych, ponieważ i taka strategia może pomóc w redukcji stresu związanego z doomscrollingiem.

W przerwaniu niezdrowego nawyku, jakim jest doomscrolling, może pomóc też praktykowanie mindfulness. – Techniki uważności, takie jak medytacja czy świadome oddychanie, mogą pomóc w zmniejszeniu potrzeby ciągłego przeglądania treści online. Uważność uczy nas świadomego doświadczania chwili obecnej, co może pomóc w zrozumieniu naszych nawyków i stopniowej ich modyfikacji – wyjaśnia rozmówca.