Dzień Walki z Depresją. Oto zawody, w których najłatwiej nabawić się problemów z emocjami

Ciężka praca przy niskim poziomie satysfakcji, a nawet doświadczaniu niewdzięczności, niesatysfakcjonujące wynagrodzenie, praca w bezpośredniej relacji z pacjentem, klientem i jego emocjami i problemami, stykanie się w pracy bezpośrednio z traumą - to wszystko może przyczyniać się do zachorowania na depresję.

Publikacja: 23.02.2024 18:24

Środowisko pracy ma istotny wpływ na dobrostan psychiczny.

Środowisko pracy ma istotny wpływ na dobrostan psychiczny.

Foto: Adobe Stock

Marta Jarosz: O depresji wiemy i mówimy coraz więcej. Czy również coraz więcej ludzi ma z nią problem?

Agnieszka Zydroń, psycholog biznesu: Niestety tak. Statystyki światowe, ale także nasze bliskie otoczenie pokazuje, że jest to obecnie globalny problem. WHO szacuje, że do 2030 r. depresja może być najczęściej spotykaną chorobą na świecie. Coraz częściej osobiście mierzymy się z tym problemem w rodzinach, firmach, życiu codziennym.

Jakie są możliwe przyczyny tego stanu rzeczy? Co mówią na ten temat statystyki?

W 2020 r. depresja była według WHO drugą najczęściej występującą chorobą na świecie. Żyjemy w specyficznym świecie. Mamy kryzys relacji międzyludzkich, które pozwalały nam przetrwać trudne momenty. Dużo stresu, ogromna presja, ciągłe wyzwania, ale także niepokoje na świecie, kryzysy gospodarcze, wojny. Wielu z nas nie wytrzymuje napięcia, ale także utraty. Czasami spokoju, zdrowia, związku, stabilizacji. Ciężko nam nadążyć za pędzącym światem, ale także zatrzymać i zapytać, gdzie jestem Ja w swoim własnym życiu.

Która płeć częściej boryka się z tym problemem?

Badania pokazują, że kobiety są narażone na depresję zdecydowanie częściej, bo często aż dwukrotnie. Ważne jednak, aby nie bagatelizować męskiej depresji, która jest tak samo poważna i bolesna, a często mężczyznom dużo trudniej mówić o swoich trudnościach w tej przestrzeni. Są nauczeni, że mają być silni i wszystko unosić. To ogromne obciążenie.

Czy są badania wskazujące na zawody, w których ludzie najczęściej chorują na depresję?

Są różne badania na ten temat. Wiele z nich wskazuje, że zawodami obciążonymi są opiekunowie osób starszych mierzący się z bardzo dużym obciążeniem i pracą często bez widocznych efektów. Kolejną grupą są lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni. Ciągła presja, stres, zmęczenie, odpowiedzialność i często brak wdzięczności wypalają i doprowadzają do trudnych stanów psychicznych. Ale w grupach badaczy znaleźli się także sprzedawcy, którzy są w ciągłym kontakcie z klientami, kelnerzy i obsługa restauracji, pracownicy socjalni i księgowi.

Myślę jednak, że ważne jest, jak człowiek radzi sobie z nagromadzonym napięciem, ponieważ w każdej branży możemy być narażeni na stany depresyjne.

Problem stygmatyzacji w związku z depresją wciąż mocno daje o sobie znać, czy może coraz mniej?

Im więcej mówimy, im więcej oswajamy publicznie ten temat - tym mniejsza jest stygmatyzacja, a większe zrozumienie i akceptacja. Należy o tym rozmawiać, pokazywać przykłady osób, które przechodzą depresję i funkcjonują wspaniale, osób, które nie boją się o tym mówić. Myślę, że temat jest coraz bardziej powszechny, choć kilka lat temu oraz w mniejszych środowiskach często nadal jest stygmatyzowany i traktowany jak wstydliwa choroba psychiczna.

Kiedy w przypadku problemów emocjonalnych konieczna jest pomoc specjalisty?

Kiedy czujemy, że to nie chwilowy spadek nastroju, a głęboki smutek połączony z brakiem zainteresowania czynnościami, które zazwyczaj sprawiały nam przyjemność. Kiedy mamy brak energii, napędu do życia, zaburzenia snu, niepokój a nawet utratę sensu życia. U każdego depresja może objawiać się w inny sposób. Czasami jest uśmiechnięta, czasami zabiegana. Ważne, żeby nie bać się dać samemu sobie szansę na wsparcie i pomoc. Mam prawo chorować. Jak każdy - przyznanie tego to moc, a nie słabość.

Czytaj więcej

Jak ciche dni wpływają na relacje w związku? Psychologowie ostrzegają

Czy te potrzebę pójścia do lekarza jest w stanie dostrzec sam zainteresowany, czy konieczne jest zwrócenie uwagi przez kogoś z zewnętrz?

Często ludzie z rodziny, przyjaciele zauważają, że coś jest nie tak. Dzisiaj jednak wielu z nas czyta dużo, interesuję się i ma świadomość, że coś zaczyna nas samych niepokoić. Ważne, żeby nie denerwować sie, kiedy bliscy powiedzą, co czują i spokojnie odebrać to jako troskę a nie atak. Dać sobie szansę. Jak z każdą inną chorobą.

Kiedy zapadnie decyzja o szukaniu profesjonalnej pomocy, do kogo należy się udać w pierwszej kolejności?

Do psychologa, psychiatry. Dobry specjalista powinien poprowadzić nas mądrze lub pokazać nam, gdzie powinniśmy dalej się udać. Nie warto czekać. Ważne, by konsultować, szukać wsparcia.

Czy w kontekście depresji da się powiedzieć coś optymistycznego - szanse wyleczenia, zdolność do sprawnego funkcjonowania, jeszcze coś innego?

Oczywiście. Depresja to nie wyrok. To choroba, która nazywana jest cywilizacyjną. Najważniejsze, aby była leczona, prowadzona a możemy z niej wyjść mocniejsi, wspierać innych na tej drodze. Często wiąże się ona ze stratą. Joanna Chatizow ze Stowarzyszenia Aktywnie przeciwko Depresji tłumaczy, że depresja może być żałobą. Po sobie samym, po wyznaczonych sobie celach, które są już niemożliwe do osiągnięcia, po możliwościach, których już nie widzimy. Często wiąże się z bezsilnością.

Boimy się najbardziej tego, czego nie znamy. Ważne, żebyśmy dali sobie szansę poznać z czym się mierzymy, a strach zmniejszy się, a wzajemne wsparcie i siatka relacji będzie naszym fundamentem zdrowienia.

Ważne fakty

- Depresja jest chorobą, która może ujawnić się w sytuacji nadmiernego przeciążenia systemu zaradczego człowieka — mówi dr Joanna Mesjasz, ekspertka Uniwersytetu WSB Merito Warszawa. - Brak równowagi nadmierne przeciążenie, brak uzupełniania utraconych w wysiłku zasobów, których nie można zrównoważyć satysfakcją czy korzyściami, może uaktywnić genetyczne skłonności w tym zakresie. To choroba, która trzeba leczyć - dodaje specjalistka.

Po czym poznać, że bliska osoba zmaga się z depresją?

- Depresja przejawia się stopniowo obniżającym się nastrojem, czyli smutkiem, utratą radości i cieszenia się tym, co do tej pory sprawiało radość, utratą zainteresowań. Wyraźnie odczuwalny może być spadek energii i aktywności życiowej (tzw. napędu psychoruchowego) - mówi dr Mesjasz

Objawia się to:

• poczuciem stopniowej utraty energii życiowej,

• zmęczeniem,

• trudnością w rozpoczynaniu czy podejmowaniu nawet prostych decyzji czy codziennych działań (takich jak wstanie z łóżka, wykonanie czynności higienicznych),

• znacznym spowolnieniem tempa myślenia i wypowiedzi,

• zaburzeniami koncentracji i uwagi,

• zaburzeniami pamięci,

• drażliwość i niechęć w kontaktach międzyludzkich,

W skrajnych przypadkach może dojść do tzw. zahamowania psychoruchowego – pacjent pozostaje wtedy w bezruchu, nie można z nim nawiązać kontaktu słownego czy wzrokowego. Depresji w towarzyszy często nadmierna senność w ciągu dnia i nocy (hipersomnia) lub innego typu problemy ze snem. Występuje zazwyczaj spadek popędu seksualnego oraz zaburzenia apetytu. Może się także pojawić zwiększone poczucie napięcia, lęku.

Czytaj więcej

"Rozmowa to podstawa". Katarzyna Szczerbowska o tym, jak rozpoznać problemy psychiczne i z nimi żyć

Dane statyczne według Komendy Głównej Policji 2022

1. Czwartym najczęstszym powodem zamachów samobójczych zakończonych zgonem jest problem w szkole lub pracy.

2. 83 proc. udanych samobójstw popełniają mężczyźni, 17% kobiety. Brak danych dla osób transpłciowych i płynnych płciowo.

3. W 2022 roku było odnotowanych 14 520 zamachów samobójczych. 5 108 było udanych.

4. Według badań Zan Li i in. Na pracującej populacji Shanghaju w 2019 roku, osoby pracujące ponad 60 h tygodniowo są bardziej narażone na depresję i niskie samopoczucie. Osoby , które pracują podobną ilość godzin ale przeznaczają czas na hobby i relaks są mniej narażone.

Według danych opublikowanych w 2024 roku w UK:

• globalnie około 12 miliardów dni roboczych (50 lat pracy) jest straconych przez depresję i stany lękowe.

• problemy ze zdrowiem psychicznym kosztują globalną gospodarkę $1 trylion dolarów każdego roku.

• 48 proc. badanych pracowników twierdzi że ich zdrowie psychiczne pogorszyło się w 2022 roku, 28% że czują się bardzo źle w swoim miejscu pracy, 60 proc. przyznało że są emocjonalnie odseparowani od swojego miejsca pracy.

• 1 na 6 osób doświadcza problemów ze zdrowiem psychicznym w miejscu pracy.

Dr Joanna Mesjasz

Doktor nauk humanistycznych w dziedzinie psychologii, konsultant, trener i coach z 30-letnim doświadczeniem. Przez 20 lat sprawowała funkcje menedżerskie na poziomie operacyjnym i strategicznym. Obecnie wykłada na Uniwersytecie WSB Merito Warszawa i pełni funkcję menedżera kierunku psychologia w biznesie. 

Agnieszka Zydroń

Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Psychologii w biznesie na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Autorka książek, artykułów do prasy kobiecej, warsztatów z psychologii relacji w firmach i życiu zawodowym. Prelegent, wykładowca.

Marta Jarosz: O depresji wiemy i mówimy coraz więcej. Czy również coraz więcej ludzi ma z nią problem?

Agnieszka Zydroń, psycholog biznesu: Niestety tak. Statystyki światowe, ale także nasze bliskie otoczenie pokazuje, że jest to obecnie globalny problem. WHO szacuje, że do 2030 r. depresja może być najczęściej spotykaną chorobą na świecie. Coraz częściej osobiście mierzymy się z tym problemem w rodzinach, firmach, życiu codziennym.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Biznes i prawo
Oto miejsca w Polsce, w których kobiety zarabiają lepiej od mężczyzn. Koniec z luką płacową?
Biznes i prawo
Lucy Cohen - księgowa, która wie i radzi, jak zarobić więcej niż pierwszy milion
Biznes i prawo
Nieprzewidziane konsekwencje obniżki VAT na kobiece produkty higieniczne w Niemczech
Biznes i prawo
Kobiety ocenia się w pracy inaczej niż mężczyzn. Nowy raport nie daje powodów do radości
Biznes i prawo
Praca zdalna na różnych etapach kariery kobiet. Zbadano, kto zyskuje, a kto traci