Jakie są normy ciśnienia tętniczego? Oto aktualne wytyczne

Aby organizm prawidłowo funkcjonował, ciśnienie krwi musi osiągać właściwe wartości. Nadciśnienie – czyli przekroczenie norm – wiązać się może ze wzrostem ryzyka wystąpienia między innymi udaru, zawału czy miażdżycy. Wpływa też negatywnie na wzrok i nerki. Jakie są aktualne normy ciśnienia krwi?

Publikacja: 21.06.2025 11:49

Normy ciśnienia tętniczego zależą między innymi od wieku.

Normy ciśnienia tętniczego zależą między innymi od wieku.

Foto: Adobe Stock

Jak podają „Wytyczne postępowania w nadciśnieniu tętniczym w Polsce 2024”, dane Narodowego Funduszu Zdrowia z lat 2018–2022 wskazują, że liczba pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w Polsce utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi około 11 milionów. Jesteśmy w europejskiej czołówce, zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn. Wśród osób dorosłych od 34 do 35 proc. cierpi na tę chorobę. W przypadku dzieci i młodzieży od 0 do 18. roku życia według danych międzynarodowych jest to około 5 proc. – głównie u chłopców w okresie pokwitania. W Polsce nadciśnienie tętnicze dotyka 9 proc. osób w wieku 18 lat – wśród chłopców natomiast nawet 16 proc. Przytoczone dane wskazują, że 75 proc. osób w wieku 60 lat i więcej ma nadciśnienie tętnicze, natomiast 66 proc. osób z nadciśnieniem tętniczym ma 60 lat i więcej.

Pomiary w gabinecie czy w domu?

Warto również podkreślić, że ciśnienie mierzone jest głównie w domu. Choć to właśnie pomiary gabinetowe są uznawane za kluczowe w diagnozie nadciśnienia i ocenie skuteczności leczenia, to jednak większą wartość prognostyczną mają pomiary domowe. Pomiary gabinetowe pełnią funkcję dodatkową oraz weryfikującą.

Czytaj więcej

Pokolenie X i milenialsi bardziej narażeni na rzadki typ raka. Naukowcy alarmują

Normy ciśnienia tętniczego

Jak wskazują „Wytyczne postępowania w nadciśnieniu tętniczym w Polsce 2024 – stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego/Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego”, istnieją trzy kategorie ciśnienia tętniczego dla pomiarów gabinetowych:

  • optymalne ciśnienie tętnicze: poniżej 120 i poniżej 70 mm Hg;
  • podwyższone ciśnienie tętnicze: od 120 do 139 i/lub od 70 do 89 mm Hg;
  • nadciśnienie tętnicze: 140 i/lub 90 mm Hg lub więcej.

Natomiast w przypadku pomiarów domowych:

  • optymalne ciśnienie tętnicze: poniżej 120 i poniżej 70 mm Hg;
  • podwyższone ciśnienie tętnicze: od 120 do 134 i/lub od 70 do 84 mm Hg;
  • nadciśnienie tętnicze; 135 i/lub 85 mm Hg lub więcej.

W przypadku osób w wieku równym lub wyższym niż 80 lat normą jest skurczowe ciśnienie tętnicze w zakresie 130–139 mm Hg.

Czytaj więcej

Przejście na tę dietę zmniejsza ryzyko demencji. Warto to zrobić w każdym wieku

Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży

Temat nadciśnienia tętniczego dzieci i młodzieży poruszył w 2022 roku w artykule „Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży” Łukasz Obrycki w czasopiśmie „Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce”.  Aby rozpoznać nadciśnienie tętnicze u dziecka, konieczne jest stwierdzenie w trzech niezależnych pomiarach wartości ciśnienia równych lub przekraczających 95 centyli dla wieku, płci i wzrostu. W przypadku natomiast młodzieży w wieku wyższym lub równym 16 lat stosuje się kryteria rozpoznania nadciśnienia tętniczego jak u dorosłych.

W artykule udostępniona została klasyfikacja nadciśnienia tętniczego (NT) u dzieci i młodzieży na podstawie pomiarów gabinetowych ciśnienia tętniczego (BP) według kryteriów polskich – rekomendacji Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” (IP-CZD) oraz wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) i wytycznych Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego [European Society of Hypertension (ESH)] oraz zaleceń Amerykańskiej Akademii Pediatrii [American Academy of Pediatrics (AAP)].

Rekomendacje IP-CZD (2016) wskazują, że w przypadku osób od 0 do 16. roku życia ciśnienie tętnicze prawidłowe wynosi poniżej 90 centyli, ciśnienie wysokie prawidłowe – powyżej lub 90 centyli i mniej niż 95 centyli, nadciśnienie 1. stopnia – powyżej lub 95 centyli i poniżej lub do 99 centyli + 5 mm Hg, nadciśnienie 2. stopnia – powyżej 99 centyli + 5 mm Hg. W przypadku młodzieży w wieku 16 lat i starszej prawidłowe ciśnienie jest niższe niż 130/85 mm Hg, ciśnienie wysokie prawidłowe wynosi 130–139/85–89 mm Hg, nadciśnienie 1. stopnia – 140–159/90–99 mm Hg, nadciśnienie 2. stopnia – 160–179/100–109 mm Hg, nadciśnienie 3. stopnia – powyżej lub równe 180/110 mm Hg.

Czytaj więcej

Naukowcy odkryli, co zmniejsza ryzyko nawrotu raka jelita grubego. Wyniki badań

Zgodnie z wytycznymi ESH (2016) w przypadku dzieci i młodzieży od 0 do 16. roku życia ciśnienie tętnicze prawidłowe wynosi poniżej 90 centyli, wysokie prawidłowe – powyżej lub 90 centyli i mniej niż 95 centyli, nadciśnienie 1. stopnia – powyżej lub 95 centyli i poniżej lub do 99 centyli + 5 mm Hg, nadciśnienie 2. stopnia – powyżej 99 centyli + 5 mm Hg. Natomiast w przypadku młodzieży w wieku 16 lat i więcej ciśnienie prawidłowe wynosi mniej niż 130/15 mm Hg, wysokie prawidłowe – 130–139/85–89 mm Hg, nadciśnienie 1 stopnia – 140–159/90–99 mm Hg, nadciśnienie 2. stopnia – 160–179/100–109 mm Hg.

Zalecenia AAP (2017) wskazują z kolei, że w przypadku dzieci i młodzieży od 1. do 13. roku życia ciśnienie tętnicze prawidłowe wynosi poniżej 90 centyli, wysokie prawidłowe – powyżej lub 90 centyli i mniej niż 95 centyli lub powyżej 120/80 mm Hg, nadciśnienie 1. stopnia – powyżej lub 95 centyli i mniej lub do 99 centyli + 12 mm Hg, nadciśnienie 2. stopnia – powyżej 99 centyli + 5 mm Hg. Natomiast w przypadku osób w wieku 13 lat i więcej ciśnienie tętnicze prawidłowe wynosi mniej niż 120/80 mm Hg, wysokie prawidłowe – 120–129/poniżej 80 mm Hg, nadciśnienie 1. stopnia – wyższe lub równe 130–139/80–89 mm Hg, nadciśnienie 2. stopnia – wyższe lub równe 140/90 mm Hg.

Natomiast wytyczne PTNT (2019) wskazują, że w przypadku dzieci i młodzieży od 0 do 16. roku życia ciśnienie tętnicze prawidłowe wynosi poniżej 90 centyli, wysokie prawidłowe – powyżej lub 90 centyli i mniej niż 95 centyli, nadciśnienie 1. stopnia – powyżej lub 95 centyli i mniej lub do 99 centyli + 5 mm Hg, nadciśnienie 2. stopnia – powyżej 99 centyli + 5 mm Hg. W przypadku osób w wieku 16 lat i więcej ciśnienie prawidłowe wynosi poniżej 130/85 mm Hg, wysokie prawidłowe – 130–139/85–89 mm Hg, nadciśnienie 1. stopnia – 140–159/90–99 mm Hg, nadciśnienie 2. stopnia – 160–179/100–109 mm Hg, nadciśnienie 3. stopnia – powyżej lub równe 180/110 mm Hg.

Źródła:

https://journals.viamedica.pl/nadcisnienie_tetnicze_w_praktyce/article/view/103769

https://journals.viamedica.pl/nadcisnienie_tetnicze_w_praktyce/article/view/87869

Jak podają „Wytyczne postępowania w nadciśnieniu tętniczym w Polsce 2024”, dane Narodowego Funduszu Zdrowia z lat 2018–2022 wskazują, że liczba pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w Polsce utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi około 11 milionów. Jesteśmy w europejskiej czołówce, zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn. Wśród osób dorosłych od 34 do 35 proc. cierpi na tę chorobę. W przypadku dzieci i młodzieży od 0 do 18. roku życia według danych międzynarodowych jest to około 5 proc. – głównie u chłopców w okresie pokwitania. W Polsce nadciśnienie tętnicze dotyka 9 proc. osób w wieku 18 lat – wśród chłopców natomiast nawet 16 proc. Przytoczone dane wskazują, że 75 proc. osób w wieku 60 lat i więcej ma nadciśnienie tętnicze, natomiast 66 proc. osób z nadciśnieniem tętniczym ma 60 lat i więcej.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Zdrowie
Praca nocą szkodzi zdrowiu kobiet. O 50 proc. zwiększa ryzyko zachorowania na tę chorobę
Zdrowie
Monika Szubrycht o kobietach w spektrum: Tolerancja nie wystarczy, potrzebna jest empatia
Zdrowie
Biodruk 3D w terapii onkologicznej: cenne informacje, dotychczas niedostępne
Zdrowie
Potęga ciszy. Psycholog wyjaśnia, dlaczego warto ją zrozumieć
Materiał Promocyjny
Firmy, które zmieniły polską branżę budowlaną. 35 lat VELUX Polska
Zdrowie
Badanie: Polacy za mało wiedzą o chorobach otępiennych. Oto ich nieoczywiste symptomy