Reklama

Ubóstwo nasila problemy psychiczne u dzieci? Zaskakujący wynik badania

Naukowcy z Uniwersytetu w Sheffield, Uniwersytetu w Ankarze, Lancaster University i Uniwersytetu SWPS zadali sobie pytanie, jaki wpływ może mieć niski status ekonomiczny na wzajemny związek między stresem rodzicielskim a problemami ze zdrowiem psychicznym dziecka zarówno w obrębie rodziny, jak i poza nią. Wyniki badania okazały się zaskakujące.

Publikacja: 08.08.2025 17:08

Z badań wynika, że kumulacja negatywnych doświadczeń w dzieciństwie ma konsekwencje psychologiczne.

Z badań wynika, że kumulacja negatywnych doświadczeń w dzieciństwie ma konsekwencje psychologiczne.

Foto: Adobe Stock

W badaniu, o którym mowa, postawiono hipotezę, że wzajemne relacje między stanem rodziców a zdrowiem psychicznym dziecka będą silniejsze w rodzinach żyjących w ubóstwie niż w rodzinach o wyższych dochodach. Ponadto, ponieważ odnotowano pewne różnice w ścieżkach rozwoju między chłopcami i dziewczętami, modele dopasowano oddzielnie dla obu płci. Do analizy wykorzystano dane z podłużnego badania kohortowego Millennium Cohort Study (2000-2002) z Wielkiej Brytanii. Dotyczyły one tej samej grupy dzieci, kiedy miały one 9 miesięcy, 3, 5, 7, 11, 14 i 17 lat. W sumie wzięto pod uwagę 10309 osób, w tym 5161 płci żeńskiej i 5148 płci męskiej. Analizy przeprowadzono za pomocą zaawansowanej metody statystycznej – ALT-SR.

Jak ubóstwo wpływa na funkcjonowanie rodzin?

– Dzieci z rodzin o niższych dochodach są bardziej narażone na zaburzenia psychiczne, ale nie jest jasne, dlaczego tak się dzieje – powiedziała dr hab. Agata Dębowska, prof. Uniwersytetu SWPS, psycholog z Wydziału Psychologii w Warszawie USWPS, współautorka badań.  –  Większość badań na temat roli statusu społeczno-ekonomicznego w relacji między zdrowiem psychicznym dziecka a rodziców ma pewne wady metodologiczne. Badania nie wskazują, czy dochód rodziny (jako wskaźnik ubóstwa) wpływa na dwukierunkowe relacje między stanem psychicznym rodziców a zdrowiem psychicznym dziecka. Usunięcie tej luki w literaturze jest ważne, gdyż ułatwi zrozumienie zależności między trudnościami ekonomicznymi a problemami zdrowia psychicznego rodziców i dzieci – tłumaczyła, wyjaśniając powody, które zachęciły naukowców do przeprowadzenia omawianych badań.

Czytaj więcej

Depresja ma swój „kod komunikacyjny”. Przełomowe odkrycie naukowców

Wbrew temu, co zakładano, odwołując się do modelu Context of Stress, badanie nie wykazało, aby ubóstwo wzmacniało relacje między problemami psychicznymi rodziców a zaburzeniami psychicznymi u dzieci, zarówno w obrębie rodziny, jak i w porównaniu z innymi rodzinami. Wyniki te kwestionują dotychczasowe przekonania sugerujące, że ubóstwo wzmacnia wpływ stresu rodzicielskiego na zdrowie psychiczne dzieci.

Jak negatywne doświadczenia z dzieciństwa wpływają na psychikę?

Z innego badania, które również współprowadziła prof. Dębowska, wynika z kolei, że kumulacja negatywnych doświadczeń w dzieciństwie miała konsekwencje psychologiczne i społeczne trwające od dzieciństwa aż do połowy okresu dojrzewania. Następstwa trudności w domu obserwowano od wczesnego okresu dojrzewania aż do jego połowy, podczas gdy przeciwności niezwiązane z gospodarstwem domowym odbijały się tylko na wczesnym okresie dojrzewania.

Reklama
Reklama

Czytaj więcej

Raport „Dobrostan Polek 2025” pokazał, ile musi dziś zarabiać kobieta, żeby dobrze się czuć

Prof. Dębowska zwraca uwagę, że zaobserwowano również, iż gorsze funkcjonowanie psychospołeczne przewidywało więcej negatywnych doświadczeń w okresie dojrzewania, co podkreśla dwukierunkowość między negatywnymi doświadczeniami a funkcjonowaniem psychospołecznym.

Autorzy badania dotyczącego relacji statusu ekonomicznego rodzin z kondycją psychiczną ich członków zauważają, że skoro wpływ cierpienia psychicznego rodziców na zdrowie psychiczne dzieci nie zależy od poziomu dochodów, to interwencje w zakresie problemów ze zdrowiem psychicznym powinny dotyczyć wszystkich warstw społeczno-ekonomicznych.

Źródło:
https://www.swps.pl/

W badaniu, o którym mowa, postawiono hipotezę, że wzajemne relacje między stanem rodziców a zdrowiem psychicznym dziecka będą silniejsze w rodzinach żyjących w ubóstwie niż w rodzinach o wyższych dochodach. Ponadto, ponieważ odnotowano pewne różnice w ścieżkach rozwoju między chłopcami i dziewczętami, modele dopasowano oddzielnie dla obu płci. Do analizy wykorzystano dane z podłużnego badania kohortowego Millennium Cohort Study (2000-2002) z Wielkiej Brytanii. Dotyczyły one tej samej grupy dzieci, kiedy miały one 9 miesięcy, 3, 5, 7, 11, 14 i 17 lat. W sumie wzięto pod uwagę 10309 osób, w tym 5161 płci żeńskiej i 5148 płci męskiej. Analizy przeprowadzono za pomocą zaawansowanej metody statystycznej – ALT-SR.

/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Psychologia
Co zachęca do działania na rzecz klimatu? Badanie dało zaskakujący wynik
Psychologia
Więcej niż small talk. Oto lista pytań, które sprzyjają budowaniu relacji z dziećmi
Psychologia
Dlaczego Polki i Polacy boją się wizyty u psychologa? Zaskakujące powody
Psychologia
Quiet cracking. Na czym polega coraz częstsze ciche załamanie pracownika?
Psychologia
Jak uniknąć powikłań po syndromie złamanego serca? Rady kardiologów
Reklama
Reklama