Aktywność fizyczna i intelektualna wśród seniorów: czym jest rezerwa poznawcza?

Evelyn Block to jedna z ponad 3 tysięcy czytelników „The New York Times” poproszonych o odpowiedź na powyższe pytanie. Wśród ankietowanych znaleźli się też między innymi: 71-letnia Giannella Garrett, która w dojrzałym wieku zaczęła uczęszczać na lekcje baletu czy 82-letnia Malinda Hatch, poświęcająca czas na malowanie obrazów i projektowanie ogrodów. W młodości te wymarzone zajęcia musiały ustąpić miejsca obowiązkom zawodowym i rodzinnym.

Czytelnicy podzielili się z redakcją nie tylko pomysłami na zagospodarowanie wolnego czasu w trakcie emerytury, ale sposobami na utrzymanie imponującej kondycji fizycznej i intelektualnej w dojrzałym wieku. Wielu z nich podkreślało, jak ważne jest utrzymywanie kontaktów towarzyskich, powrót do zajęć porzuconych w młodości, a także regularne podejmowanie aktywności fizycznej na miarę własnych możliwości. Jaki wpływ mają te działania na samopoczucie seniorów? O opinię poprosiliśmy Aleksandrę Kuklińską z Gdyńskiego Centrum Zdrowia oraz Oktawię Szczęsną, zarządzającą działem metodyków, nauczycieli i managerów na platformie edukacyjnej Tutore.

Czytaj więcej

Zdrowie

Czy nauka języków obcych może pomóc w zapobieganiu demencji?

- Naukę języka można przyrównać do treningu, dzięki któremu mózg człowieka, niezależnie od wieku, nieustannie rozwija się i doskonali. Konieczność zapamiętywania nowych słów, wyrażeń i zasad gramatycznych stymuluje w mózgu obszary, które odpowiadają za mowę, koncentrację i pamięć - mówi dr Anna Pol, ekspert w zakresie nauczania języków obcych.

Aktywność fizyczna wśród seniorów: mocne mięśnie ułatwiają wykonywanie codziennych czynności

Choć nie każdy senior ma możliwość podejmowania aktywności fizycznej porównywalnej do tej, która wypełnia czas wspomnianym czytelniczkom „The New York Times”, to jednak nawet ćwiczenia o małej intensywności mogą okazać się zbawienne dla zdrowia i przynosić długofalowe korzyści w postaci dobrego samopoczucia czy podwyższonej samooceny. – Aktywność fizyczna jest kluczowa dla zdrowia i dobrego samopoczucia osób starszych. Regularne ćwiczenia przynoszą wiele korzyści zdrowotnych, które wpływają zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne seniorów. Regularna aktywność fizyczna poprawia wydolność serca, co zmniejsza ryzyko chorób, takich jak nadciśnienie czy choroba wieńcowa. Regularne ćwiczenia pomagają również w kontrolowaniu poziomu cholesterolu i cukru we krwi. Nawet ćwiczenia o małej intensywności, takie jak spacery, pływanie, pomagają w utrzymaniu siły mięśni i zmniejszają ryzyko sarkopenii, czyli utraty masy mięśniowej związanej z wiekiem. Wzmocnienie mięśni ułatwia wykonywanie codziennych czynności, co poprawia jakość życia i niezależność seniorów – wyjaśnia Aleksandra Kuklińska.

Wśród kolejnych korzyści wynikających z regularnych ćwiczeń ekspertka wymienia też poprawę elastyczności i ruchomości stawów, zmniejszenie ryzyka upadków czy wzmocnienie kości. – Sport może pomóc w zmniejszeniu bólu związanego z chorobą zwyrodnieniową stawów oraz poprawić ogólną ruchomość. Ponadto regularne ćwiczenia poprawiają równowagę, koordynację i siłę mięśni, co przekłada się na mniejsze ryzyko upadków, które są szczególnie niebezpieczne dla seniorów. Ćwiczenia takie jak joga czy trening równowagi mogą w tym bardzo pomóc. Regularna aktywność wzmacnia kości i pomaga w zapobieganiu osteoporozie. Wzmocnione kości zmniejszają ryzyko złamań, które są częste w starszym wieku – wymienia.

Czytaj więcej

Zdrowie

Kobiety częściej od mężczyzn zapadają na chorobę Alzheimera. Dlaczego tak jest?

Badania wskazują, że kobiety częściej niż mężczyźni zapadają na chorobę Alzheimera, a jednym z czynników, które o tym decydują, jest proces menopauzy. Czy istnieją sposoby na odsunięcie ryzyka rozwoju tego schorzenia? Neurolog wyjaśnia.

Nauka języków obcych działa na umysł seniorów jak trening

Choć korzyści wynikające z aktywnego trybu życia seniorów są niezliczone, warto też podkreślić, jak ważnym elementem stymulującym pracę mózgu pozostaje aktywność intelektualna. – Każda aktywność intelektualna, w szczególności nauka języków obcych, odgrywa dużą rolę w utrzymaniu dobrej kondycji psychicznej osób starszych. Stymuluje ona pracę mózgu, co pomaga w zachowaniu sprawności poznawczej, poprawia pamięć oraz wspiera koncentrację. Nauka języków działa na nasz umysł jak trening: pobudza wiele obszarów mózgu jednocześnie, co pomaga zapobiegać problemom z pamięcią i opóźnia procesy starzenia się umysłu. Dodatkowo, opanowanie nowych słów i zwrotów daje seniorom poczucie osiągnięcia oraz większej pewności siebie, co pozytywnie wpływa na ich samopoczucie i komfort w codziennym życiu. Do tego nawet niewielka aktywność fizyczna jak spacer czy lekkie ćwiczenia na siłowni plenerowej poprawiają nastrój i sprawiają, że łatwiej i chętniej uczymy się nowych rzeczy – zauważa Oktawia Szczęsna.

Seniorzy podejmujący wysiłek nauki nowego języka lub kontynuacji kursów rozpoczętych w przeszłości, nie tylko nabywają nowe umiejętności komunikacyjne i poznają ciekawe słownictwo, ale mogą też urozmaicić codzienną rutynę i powrócić wspomnieniami do czasów szkolnych. Te czynniki pozytywnie wpływają na ich samopoczucie i pewność siebie. – Widzimy wyraźne zmiany u seniorów, którzy zaczynają naukę języków. Po kilku tygodniach regularnej nauki kursanci zyskują większą pewność siebie, a często także otwierają się na nowe doświadczenia i kontakty społeczne. Nauka języków daje im możliwość lepszego zrozumienia świata oraz nawiązania relacji z osobami z różnych kultur, co buduje poczucie przynależności i otwartości na świat. Dzięki regularnym zajęciom rozwijają umiejętność skupienia, zapamiętywania i szybszego przetwarzania informacji, co wpływa korzystnie na ich samodzielność i poziom energii – wymienia Oktawia Szczęsna.

Czytaj więcej

Styl życia

Ćwiczenia umysłu równie ważne jak rozwijanie muskulatury? Specjalista wyjaśnia

Czy gra na instrumentach, a nawet korzystanie z gier video pozwalają nieustannie stymulować pracę mózgu i przyczyniać się do jego rozwoju? Specjalista wyjaśnia: Nasz mózg lubi odmianę i różnorodność bodźców.

„Rezerwa poznawcza” w mózgu dzięki aktywności fizycznej i intelektualnej

Aktywność fizyczna i intelektualna pozwalają nie tylko utrzymać dobrą kondycję i cieszyć się sprawnością, ale też stanowią doskonały sposób na jak najdłuższe zachowanie młodości. – Badania pokazują, że regularna nauka języków obcych może pomóc zapobiegać lub opóźniać wystąpienie takich schorzeń jak demencja i choroba Alzheimera. Poprzez ćwiczenie pamięci i funkcji poznawczych, osoby uczące się języków wzmacniają swoje mózgi i budują tzw. „rezerwę poznawczą”, która chroni przed degeneracyjnymi zmianami w mózgu. Aktywność intelektualna może również zmniejszyć ryzyko depresji i innych zaburzeń nastroju, gdyż daje satysfakcję, cel i poczucie rozwoju, co jest niezwykle ważne dla zdrowia psychicznego seniorów – zauważa Oktawia Szczęsna.

Postępy w nauce nowego języka czy obserwacja zmian zachodzących organizmie dzięki regularnym ćwiczeniom pozytywnie wpływają na nastrój osoby podejmującej takie wyzwania, co z kolei przekłada się na obniżenie poziomu stresu i lęku, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji. – Regularna aktywność fizyczna zwiększa produkcję endorfin, co poprawia samopoczucie i pomaga w radzeniu sobie ze stresem. Osoby starsze często mają problemy ze snem, a aktywność fizyczna może pomóc w regulacji rytmu snu. Regularne ćwiczenia pomagają szybciej zasypiać, poprawiają jakość snu. Ponadto wzmacniają układ odpornościowy, co jest szczególnie ważne dla osób starszych, które są bardziej podatne na infekcje. Ćwiczenia o umiarkowanej intensywności pomagają w utrzymaniu odporności i mogą zmniejszyć ryzyko infekcji sezonowych. Poprawiają sprawność, co przekłada się na większą niezależność w codziennych czynnościach, takich jak chodzenie po schodach, zakupy czy dbanie o higienę. Dzięki lepszej kondycji fizycznej i samodzielności seniorzy mogą dłużej cieszyć się pełnią życia i czuć się bardziej pewnie. Wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej dla seniorów przynosi nieocenione korzyści zdrowotne i jest jednym z najlepszych sposobów na utrzymanie dobrej jakości życia oraz niezależności w starszym wieku – konstatuje Aleksandra Kuklińska.