Przyjaźń międzypokoleniowa – to się bardzo opłaca. Kto i co na niej zyskuje?

Przy okazji współpracy dwóch firm z branży beauty, założonych przez Jennifer Aniston i Selenę Gomez, aktorki zamieściły zabawne nagranie w swoich mediach społecznościowych. Panie, prezentujące się nienagannie w klasycznej czerni, odtworzyły jedną z ikonicznych scen z serialu „Przyjaciele”:
– Coś wiesz?
– A ty coś wiesz?
– Mogę coś wiedzieć.
– Ja też mogę coś wiedzieć – wymieniały konspiracyjne szepty, niepewnie zerkając na siebie i trzymane w dłoniach flakony marki Rare Beauty i LolaVie. 

Spotkanie gwiazd miało jednak nie tylko charakter promocyjny. Zaprzyjaźnione od lat odtwórczynie głównych ról w tak popularnych produkcjach jak „Marley i ja” czy „Czarodzieje z Waverly Place”, poświęciły też czas na rozmowy, żarty, wspólne sesje zdjęciowe i uściski. – Najlepszy Dzień Singla, jaki można sobie wyobrazić – pisała Jennifer Aniston na Instagramie tuż po wydarzeniu, publikując nagrania i zdjęcia z młodszą o ponad dwie dekady przyjaciółką.

33-letnia gwiazda filmu „Emilia Pérez” z szacunkiem i sympatią wypowiada się też na temat innych przyjaciół, z którymi od czterech lat współpracuje na planie serialu „Zbrodnie po sąsiedzku”. – Odczuwam wdzięczność za to, że dzięki osobom, które mnie otaczają, sama staję się lepszym człowiekiem. Codziennie przypominają mi, że każda chwila jest darem. To prawdziwa radość móc z nimi przebywać – pisała utalentowana aktorka, wokalistka i przedsiębiorczyni w dniu swoich urodzin, publikując zdjęcie z Martinem Shortem i Stevem Martinem. Uśmiechnięci panowie z włosami przyprószonymi siwizną, w tym roku obchodzą odpowiednio 75. i 79. urodziny.

Serdeczna relacja między osobami reprezentującymi różne pokolenia pozwala nie tylko zyskać ciekawe spojrzenie na daną sytuację, ale i korzystać ze wsparcia i doświadczenia, zwykle znacznie bardziej wartościowego od tego, oferowanego przez rówieśników. Jakie inne korzyści wynikają z międzypokoleniowych przyjaźni i w jaki sposób warto pielęgnować tę cenną relację, by móc latami czerpać z jej dobrodziejstwa? Komentarza w tej kwestii udziela dr n. o zdr. Anna Kaźmierczak-Mytkowska, psycholog kliniczny, psychoterapeuta dzieci, młodzieży i rodzin, Prodziekan ds. Dydaktycznych kierunku Psychologia na Wydziale Medycznym Uczelni Łazarskiego w Warszawie.

Dobroczynny wpływ przyjaźni na ludzkie zdrowie potwierdzony naukowo

O nieocenionej wartości przyjaźni, również tej międzypokoleniowej, świadczą między innymi wyniki badania opublikowanego w 2021 roku na łamach „The Journals of Gerontology”. Naukowcy z Uniwersytetu w Tampere oraz Trinity College Dublin prowadzili analizy wśród 31 osób w wieku 13-18 lat w Finlandii oraz 23 mieszkańców Irlandii w grupie wiekowej 65+. Poczynione obserwacje pozwoliły wysnuć wnioski o następujących korzyściach wynikających z serdecznej relacji między przedstawicielami różnych pokoleń: niższy wskaźnik depresji, większa satysfakcja z życia czy lepsza regulacja emocji. – Badania pokazują, że empatyczna rozmowa z zaufanym przyjacielem obniża poziom stresu. Regularne interakcje z przyjaciółmi sprzyjają budowaniu pozytywnego nastroju, często w przeciwieństwie do kontaktów rodzinnych. Opisywane wsparcie emocjonalne i społeczne – dostępne i adekwatne do potrzeb – znacząco zmniejsza poziom napięcia emocjonalnego, a zatem osoby doświadczające trwałych relacji potencjalnie rzadziej chorują na depresję, objawy lękowe, rzadziej somatyzują trudności emocjonalne. Długoterminowe relacje korelują także z wyższą samooceną osób nimi związanych, bo wiążą się z poczuciem bycia ważnym i atrakcyjnym społecznie dla innych. Jakość relacji interpersonalnych (a nie ich ilość) określana jest jako silny predyktor także zdrowia fizycznego, ponieważ obniżony poziom stresu sprzyja lepszej odporności zarówno psychicznej, jak i fizycznej, zmniejsza ryzyko uzależnień i chorób serca –zauważa dr n. o zdr. Anna Kaźmierczak-Mytkowska.

Jak podkreśla psycholog, przyjaźń jest znaczącą relacją społeczną, istotnym źródłem satysfakcji i radości ze względu na specyfikę tej więzi zarówno dla młodych ludzi, jak i w późniejszym życiu. – Warto zacząć od tego, że trwałe przyjaźnie tworzą przestrzeń do budowania poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego, do swobodnego eksplorowania i wyrażania emocji, które są akceptowane przez innych, co przekłada się na poczucie bycia rozumianym i ważnym przez zaangażowane w tę relację osoby. Przyjaźń wiąże się zatem z dwustronną dostępnością emocjonalną, zaufaniem i przewidywalnością w zakresie reakcji innych, którzy mogą się z nami nie zgadzać, ale nas nie odrzucają. Ogromne znaczenie w przyjaźni ma czynnik wyboru: chcemy utrzymywać ważne kontakty z określonymi osobami, które uważamy za bliskie, a nie np. z powodu pokrewieństwa – podkreśla.

Czytaj więcej

Biznes i prawo

Zaniedbywanie przyjaźni nie służy rozwojowi kariery? Wyniki badań

Dbałość o przyjacielskie relacje nie zawsze znajduje się na liście priorytetów osób pochłoniętych...

Punkty wspólnej narracji w przyjaźni

Nie bez znaczenia w kontekście przyjaźni jest też dzielenie doświadczeń, które następnie stają się ciekawym tematem fascynujących rozmów i wspomnień po latach. – Przyjaciele pomagają budować i podtrzymywać znaczenie naszych wspólnych doświadczeń, a więc wspierają tzw. poczucie sensu życia, co traktowane jest jako kluczowy czynnik dobrostanu człowieka, sprzyjający subiektywnemu poczuciu szczęścia (well-being). Trwałe przyjaźnie opierają się na tworzeniu wspólnej historii życia: wspomnienia, żarty, symbole. Psychologowie narracyjni wskazują, że więzi są tym głębsze, im więcej „punktów wspólnej narracji” mają ze sobą przyjaciele – wyjaśnia dr n. o zdr. Anna Kaźmierczak-Mytkowska.

Deficyty w tej ważnej strefie życia negatywnie odbijają się na ludzkim zdrowiu, wywołując poczucie osamotnienia i braku stabilności emocjonalnej. – Z kolei brak przyjaciół rodzi poczucie samotności, które jak wykazano, jest nie tylko stanem emocjonalnym, ale także fizjologicznym. Prowadzi do zmian w aktywności układu limbicznego, zaburzeń snu, zwiększonego poziomu cytokin zapalnych, a wszystko to zwiększa ryzyko zachorowań. Bez przyjaciół tracimy dostęp do ważnego źródła refleksji nad własną tożsamością, co może prowadzić do zagubienia i destabilizacji emocjonalnej. Deficyt przyjacielskiego wsparcia w trudnych momentach może nasilać zjawisko życiowej bezradności, co oznacza, że osoby samotne nie widzą swojego wpływu na otoczenie, szybciej tracą motywację do działania – wylicza psycholog.

Czytaj więcej

Styl życia

Międzynarodowy Dzień Przyjaźni: jak pielęgnować tę ważną relację?

W Międzynarodowym Dniu Przyjaźni, obchodzonym 30 lipca, psycholożki radzą, jak utrzymać serdeczną...

Obopólne korzyści czerpane z przyjaźni międzypokoleniowych

Przy wielu zaletach wynikających z przyjaźni, warto zwrócić uwagę również na te, związane z serdeczną relacją między przedstawicielami różnych pokoleń. – Przyjaźń międzypokoleniowa jest zgodna z cechami przyjaźni w ogóle, ale wspiera również troskę, radość, przynależność i integrację w alternatywny sposób w porównaniu z przyjaźnią między rówieśnikami. Na najbardziej powierzchownym poziomie można powiedzieć, że przyjaźnie międzypokoleniowe przeczą dychotomii: „młodzi” i „starzy”, ponieważ przyjaciele pochodzą z różnych pokoleń, a mimo to decydują się na nawiązanie bliskiej relacji, co pozwala im funkcjonować w szerszych kanonach niż normy charakterystyczne dla własnej grupy wiekowej. Warto podkreślić, że przyjaźnie te opierają się na równości i wzajemności, wbrew obiegowym opiniom, które często przedstawiają jedno (młodsze) pokolenie jako biernego odbiorcę, a drugie (starsze) jako stronę aktywną: „dawcę” opieki, wsparcia lub rady – zastrzega dr n. o zdr. Anna Kaźmierczak-Mytkowska.

Wzajemność, o której mowa, znajduje odzwierciedlenie w wartościach przekazywanych sobie nawzajem przez przyjaciół, których dzieli spora różnica wieku. – Starsi ludzie oferują ugruntowane doświadczenie i mądrość życiową, która opiera się na dojrzałym osądzie, refleksji i akceptacji niejednoznaczności; dzięki relacjom z młodszymi, zaspokajają potrzebę przekazania wiedzy i wartości kolejnemu pokoleniu. Młodsze osoby zyskują mentorów, co buduje ich samoocenę i kompetencje społeczne. Oni natomiast wnoszą energię, innowacje i otwartość na zmiany kulturowe, kontakt z najnowszymi technologiami, ale także niedostępnymi dla starszych odsłonami współczesnej kultury i sztuki. Starsi ludzie cenią i poszukują przyjaciół z różnych pokoleń, aby być częścią współczesnych sposobów działania oraz zachować tożsamość „dostosowaną do wszystkich grup wiekowych”. Regularne kontaktowanie się z osobami z innych pokoleń wzbogaca oferowane im wsparcie społeczne i poczucie integracji. Aktywności z młodszymi osobami mogą opóźniać pogorszenie funkcji poznawczych u starszych uczestników: stymulują pamięć, refleks i chęć uczenia się. Wspólne inicjatywy międzypokoleniowe (gry, zajęcia, spacer) utrzymują aktywność fizyczną i intelektualną. Relacja staje się zatem wzajemnym uczeniem się. Dzięki wymianom doświadczeń emocjonalnych i kulturowych, wymagających większego dostrojenia, cierpliwości i elastyczności poznawczej, rozwija się inteligencja emocjonalna obu stron oraz ich kreatywność. W ten sposób przyjaźnie międzypokoleniowe stwarzają obu pokoleniom możliwość bycia użytecznym i sprawczym, promują społeczności inkluzywne, łamią bariery wiekowe i przeciwdziałają upowszechnianiu stereotypów związanych z wiekiem (pod warunkiem równego statusu i współpracy) – wymienia psycholog.

Czytaj więcej

Psychologia

Jaka przyjaźń służy duszy i ciału? Eksperci wyjaśniają i podpowiadają, jak o nią dbać

Na czym polega potęga przyjaźni i jak należy tak cenną relację pielęgnować, by przetrwała lata? E...

Przyjaźnie międzypokoleniowe zapewniają nowe i różnorodne doświadczenia

Przyjaźnie między osobami w różnym wieku mają szansę rozwinąć się dzięki wspólnym zainteresowaniom czy pracy. – Potencjalnych młodszych lub starszych przyjaciół poznaje się najczęściej w kilku kontekstach, którymi są: podobne zainteresowania, wspólna praca oraz interakcje w swojej społeczności, ale aktywności podejmowane z przyjaciółmi z różnych pokoleń często różnią się od aktywności podejmowanych w ramach przyjaźni w tym samym wieku. Na przykład bardzo młodzi ludzie odwiedzają muzea, teatry, biorą udział w konkretnych zajęciach na świeżym powietrzu oraz miejscach pracy swoich starszych przyjaciół. Starsi ludzie spędzają czas razem ze swoimi młodymi przyjaciółmi w klubach piłkarskich i stowarzyszeniach skupionych wokół wspólnego zainteresowania muzyką, teatrem lub historią – zauważa psycholog.

Jak dodaje rozmówczyni, ogromne znaczenie w doświadczaniu przyjaźni międzypokoleniowej ma wspólna beztroska, zbudowana na poczuciu humoru. – Ważne jest przebywanie w towarzystwie, które wydaje się łatwe i naturalne. Przyjaciele międzypokoleniowi oferują towarzystwo i zabawę w nieoczekiwany sposób, zapewniając nowe i różnorodne doświadczenia. Ale przyjaciel to przede wszystkim lojalny i zaufany powiernik, który wysłucha zmartwień i obaw, rozszerzy perspektywę dostępnych rozwiązań, osoba wspierająca i wspierana, zwłaszcza gdy „bardziej tradycyjne” kanały, takie jak wsparcie rówieśnicze, są ograniczone lub zawodne – podkreśla.

Czytaj więcej

Psychologia

Szydełkowanie i haftowanie mają wpływ na zdrowie psychiczne. Psycholog wyjaśnia

Zajęcia zwykle praktykowane przez seniorów wracają do łask. Jak szydełkowanie czy haftowanie wpły...