Pacjenci coraz częściej fundują sobie psychoterapię u chatbotów. Co na to eksperci?

Czy sądzi pan, że wkrótce potrzebne będą systemowe rozwiązania regulujące wykorzystanie AI w psychoterapii?

Nie wiem, czy jakiekolwiek ograniczenia dotyczące rozwiązań AI są w ogóle możliwe – zwłaszcza w tak dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Przed nami jednak ogromne wyzwanie: edukacja pacjentów, jak mądrze i bezpiecznie korzystać z narzędzi AI. 28-letnia pacjentka powiedziała mi ostatnio: „Uwielbiam ChatGPT – wreszcie jest ktoś, komu mogłam powiedzieć wszystkie swoje największe sekrety, których najbardziej się wstydziłam”. Zapytałem ją, czy zdaje sobie sprawę, że te informacje są teraz przechowywane w miejscu, do którego nie wiadomo, kto ma dostęp i w jaki sposób oraz kiedy może ich użyć. Była zdziwiona.

Czy już teraz coś w tym obszarze może budzić niepokój? W jakich przypadkach korzystanie przez pacjenta z AI może zaszkodzić, a w jakich pomóc?

Jedna z najczęściej zgłaszanych obaw przez terapeutów w naszym badaniu dotyczy pacjentów, którzy od dawna skarżyli się na samotność – był to temat pracy terapeutycznej. Od kilku miesięcy, odkąd zaczęli korzystać z ChatGPT i rozmawiać z nim o wszystkim – nawet o tym, jaką zupę ugotować – przestali wnosić ten temat na sesje. Czy to dobrze?

Niektórzy terapeuci zauważają, że pacjenci zgłaszający się po pomoc po korzystaniu z ChatGPT są w gorszym stanie niż kiedyś – bo najpierw przez tygodnie próbują radzić sobie sami. Inni mówią, że ze względu na osobisty charakter rozmów z chatbotem pacjenci bardziej wierzą w jego odpowiedzi niż w to, co czytają w wyszukiwarce. To sprawia, że trudniej przekonać ich, iż niektóre informacje ich nie dotyczą – lub są po prostu błędne, co w przypadku ChatGPT także się zdarza.

Czytaj więcej

Psychologia

Polacy w niepokojący sposób podchodzą do swoich kłopotów z emocjami. Wyniki badania

Diagnoza problemów psychicznych brzmi dla wielu Polaków jak wyrok. Jednocześnie spora ich część m...

Czy uważa pan, że wiedza o AI powinna stać się częścią kształcenia terapeutów?

Tak, myślę, że narzędzia oparte na sztucznej inteligencji – zarówno te dedykowane psychoterapii, jak i ogólnego zastosowania, np. ChatGPT – zrewolucjonizują psychoterapię. Wszyscy będziemy musieli nauczyć się korzystać z nich mądrze i bezpiecznie.

Pańskie osobiste marzenie dotyczące tego, co pozytywnego AI mogłaby wnieść do psychoterapii? Jaki problem rozwiązać?

Psychoterapia to bardzo drogi sposób leczenia – miesięczny koszt to co najmniej 800 zł, a często ponad 1000 zł. Wykształcenie terapeuty jest kosztowne i długotrwałe (co najmniej 9 lat), dlatego w wielu miejscach pacjent musi czekać na pomoc nawet kilka lat. Mam nadzieję, że zastosowanie narzędzi AI sprawi, że skuteczne oddziaływania psychoterapeutyczne będą łatwiej i taniej dostępne. A psychoterapia prowadzona przez ludzi będzie zarezerwowana dla najciężej chorujących – taką pomoc będziemy mogli jako społeczeństwo szybko sfinansować i zapewnić bez długiego oczekiwania.