Katarzyna Urbańska: To, co wręczamy, świadczy o nas. Jakie prezenty warto kupić bliskim na Gwiazdkę

Jak trudną sztuką jest wybór odpowiedniego prezentu, wie dobrze każdy, kto już pod koniec listopada zaczyna zastanawiać się, czym obdarować bliskich na Gwiazdkę. Badania pokazują, że dla 70% Polaków to czynność niezwykle stresogenna. Tym bardziej, że prezentowa gorączka nie zawsze przekłada się na odpowiednie upominki, a z roku na rok lista tzw. prezentów przechodnich rośnie.

Badanie IBRiS i Amazona opublikowane w listopadzie tego roku pokazuje, że najbardziej oczekiwanymi prezentami są pieniądze i karty podarunkowe, choć, jak mówi Katarzyna Urbańska, trenerka rozwoju osobistego, etykiety i savoir-vivre'u, powinny one znaleźć się na "czarnej liście". W dalszej kolejności są kosmetyki, ubrania, książki i zabawne skarpetki - te ostatnie w ubiegłym roku otrzymał w wigilię co piąty Polak, mimo że obdarowywanie nimi to także gwiazdkowe faux pas.

Gabriela Wysocka: Co jest najważniejsze w myśleniu o prezencie? Mówi się, że prezent powinien być praktyczny, czy na pewno?

Katarzyna Urbańska: Myślenie o prezencie jest procesem i należy o tym pamiętać. Jeśli prezent ma coś mówić o nas i relacji z drugą stroną, trzeba do niego odpowiednio podejść. Nie możemy przerzucić na kogoś naszego zobowiązania do obdarowania danej osoby. Dobry prezent powinien być zgodny z zainteresowaniami i pasjami obdarowanego. Jeśli ktoś ma konkretne hobby, np. fotografię, podróże czy gotowanie, prezent związany z tymi dziedzinami będzie bardziej doceniony. Im lepiej znamy obdarowywaną osobę, tym większą mamy szansę wybrania prezentu, który będzie dla niej znaczący. A co za tym idzie, nasze zaangażowanie z pewnością zostanie zauważone.

Ten sam prezent w różnych sytuacjach i na różnych stopniach zażyłości może być albo strzałem w 10 albo wielkim faux pas…

Kluczowe jest zrozumienie obdarowywanej osoby, jej gustów, upodobań i komfortu. W przypadku prezentów o charakterze bardziej osobistym, zawsze warto mieć na uwadze stopień zażyłości w relacji i unikać prezentów, które mogą być zbyt intymne w zależności od sytuacji. Świadkami wręczania prezentów intymnych, np. bielizny nie powinien być nikt poza obdarowaną osobą. Bielizna to też trudna materia, bo możemy popełnić gafę wybierając niewłaściwy rozmiar czy styl.

Prezent w postaci perfum może być dobrym pomysłem w sytuacji bliskiej relacji. Ale niesie też ze sobą pewne ryzyko, że okaże się nietrafiony, zbyt uciążliwy, a nawet powodujący reakcję alergiczną.

Skarpetki — najpopularniejszy w Polsce prezent świąteczny dla mężczyzn, ale jednocześnie będący wciąż na 1. miejscu najbardziej niechcianych — czy naprawdę jest taki zły?

Jestem przeciwna wręczaniu skarpetek w prezentach, a już z pewnością jako prezent świąteczny. To codzienna i użyteczna część garderoby, która z pewnością nie będzie spełniała funkcji ani sentymentalnej, ani nie będzie mówiła nic o obdarowanym i jego pasjach. Nie powie też nic o nas. Albo i powie, ale niekoniecznie to, co chcielibyśmy przekazać.

Czy dobrym pomysłem na prezent są produkty żywnościowe - popularne stały się zestawy np. herbata, miód, bakalie, powidła, czekolada, sok np. z malin?

Takie upominki to często pomysł na firmowy prezent świąteczny- jestem zwolenniczką tego typu upominków. W okolicach Świąt bakalie, czekolady, herbaty odpowiednio skomponowane, pięknie zaaranżowane, mogą dać nam przestrzeń do osobistych przesłań. Ważne, by były to produkty wysokiej jakości i z dłuższym okresem przydatności do spożycia. Nie mogą to być po prostu czekoladki z supermarketu wrzucone do plastikowej torebki, to chyba oczywiste, ale już ręcznie robione przysmaki lub produkty od lokalnych, renomowanych producentów - jak najbardziej.

A co z alkoholem, również bardzo popularnym w Polsce prezentem, uznawanym za uniwersalny i bezpieczny — czy jest odpowiedni jako prezent gwiazdkowy?

Alkohol jest powszechnie uważany za popularny i uniwersalny prezent w Polsce oraz wielu innych krajach. Ja jestem przeciwniczką tego typu prezentów. Nie piję alkoholu z wyboru od dwóch lat, a takich osób jak ja przybywa. Czułabym się skrępowana takim prezentem, dlatego nie można o nim myśleć jak o rozwiązaniu uniwersalnym.

Ale faktycznie w świecie dyplomacji alkohole uznawane za symbol kultury, często również dziś są wręczane jako upominki. Wtedy są to jednak alkohole bardzo drogie, wysokiej jakości i w unikalnych opakowaniach. Alkohol wręczany jako prezent gwiazdkowy nie jest dobrym pomysłem. Uczuliłabym również firmy przed pokusą wysyłania tego typu prezentów świątecznych do osób, z którymi współpracujemy.

Ile powinien kosztować prezent?

Prezent, o czym już wcześniej wspominałam, ma być symbolem. Nie powinien wprawiać w zakłopotanie. Drogie prezenty mogą krępować osoby obdarowywane i kreować pewien rodzaj zobowiązania. Nie kupujemy uczuć, emocji, dlatego w dobrym tonie jest, znając gust i zainteresowania, wybrać coś w rozsądnej cenie. A rozsądna cena dla każdego będzie w innym miejscu. Znajomość tych granic też świadczy o naszej klasie. Musimy pamiętać, spędzając święta w większym gronie, żeby ktoś, kto został zaproszony, a nie zna zwyczajów np. drogich świątecznych prezentów, nie poczuł się skrępowany takimi okolicznościami. Jeśli chcemy już w wyjątkowych okolicznościach podarować kosztowny upominek najbliższej osobie, zróbmy to dyskretnie. No chyba, że jest to pierścionek zaręczynowy. Wtedy usprawiedliwiona jest i cena, i jeśli wiemy, że usłyszymy TAK, świadkowie. A pierścionek zaręczynowy niech świadczy o wartości naszego uczucia. Kupujemy najdroższe telefony, kupmy też na tę okazję wyjątkowy pierścionek. To oczywiście sugestia dla panów.

Czytaj więcej

Rozwój

Przepraszanie za spóźnienie jest w złym tonie. Katarzyna Urbańska o etykiecie w biznesie i codzienności

Myślę, że wzajemny szacunek jest czymś, co na starcie pomoże wejść w zasady savoir-vivre’u, bo reguły, które stosujemy w biznesie, to tylko dodatek do elementarnych zachowań społecznych - mówi Katarzyna Urbańska, która prowadzi szkolenia z etykiety.

Czego na pewno nie powinno się dawać w prezencie gwiazdkowym? Czy da się stworzyć listę prezentów zakazanych?

Istnieją pewne prezentowe strefy, które należy omijać lub przynajmniej zastanowić przed podarowaniem komuś danego przedmiotu. Należą do nich:

- produkty higieniczne: prezenty związane z higieną osobistą, takie jak dezodoranty, mydła, czy produkty do pielęgnacji ciała - mogą być postrzegane jako zbyt intymne lub sugerujące niedostateczną dbałość o higienę,

- prezenty sugerujące nadwagę lub niedostateczną formę fizyczną: produkty reklamujące utratę wagi, diety czy programy fitness mogą być krępujące i mogą nieświadomie sugerować, że obdarowywana osoba powinna coś zmienić w swoim wyglądzie,

- prezenty związane z wiekiem: produkty anty-aging, suplementy diety czy inne artykuły sugerujące starzenie się mogą być niezręczne, zwłaszcza dla osób, które dbają o własne zdrowie i wygląd,

- prezenty związane ze sprzątaniem: odkurzacze czy zestawy do utrzymania czystości mogą być odebrane jako sugestia dotycząca zaniedbywania domowych obowiązków,

- prezenty kontrowersyjne politycznie czy światopoglądowo: unikajmy dawania przedmiotów związanych z trudnymi tematami, które mogą budzić nieporozumienia czy spory,

- prezenty sugerujące potrzebę zmiany stylu życia czy poglądów: produkty mogące wywołać presję, że obdarowywana osoba powinna się zmienić czy poprawić, mogą być krępujące. To dotyczy na przykład poradników psychologicznych,

- prezenty o wyjątkowo niskiej jakości: produkty niewłaściwie zapakowane mogą sugerować brak staranności w wyborze prezentu, co może sprawić, że obdarowywana osoba poczuje się niedoceniona.

Niezgodne z etykietą jest darowanie pieniędzy, ale co w sytuacji, gdy dana osoba "zbiera" na coś droższego (rower, wyjazd, sprzęt grający)? Czy na prezent nadają się na przykład karty podarunkowe do konkretnych sklepów?

Jeśli ktoś nam bliski zbiera pieniądze na coś wyjątkowego, to okazja gwiazdkowa nie jest najlepszą okolicznością na tego typu rozwiązanie. Takie prezenty mogą się sprawdzić przy urodzinach, parapetówkach, weselach, ale sugestia nie powinna pojawić się na zaproszeniach. Zbieranie na właściwy prezent i „świąteczna zrzutka” to nie najlepsze połączenie. Święta hołdują pewnej tradycji, kulturze, a podarunki mają być symbolami bliskości, a nie drogą do realizacji celów czy pasji…

Tak samo jest z kartami podarunkowymi. Można dopisać na nich imię, ale bardziej zaskoczymy obdarowywaną osobę wcześniej sprawdzając dyskretnie z jakiego prezentu książkowego czy sportowego by się ucieszyła. Spełnimy wtedy warunek zaangażowania.

Co podarować osobie, którą mało znamy i rzadko się z nią widujemy — czy może pani wskazać jakieś przykłady prezentów, które rzeczywiście są uniwersalne, bezpieczne i odpowiednie? Czy taki maksymalny "uniwersalizm" nie kłóci się jednak z tym, że prezent powinien być dopasowany do osoby i sprawiać radość ? Często, kiedy nie wiemy, co kupić, kupujemy kubki, kapcie, słodycze, zestawy kosmetyków.

Są oczywiście bezpieczne rozwiązania, które sprawdzą się i będą uniwersalne.

Do takich należą wcześniej wspomniane upominki ze smakołykami. Ale wśród uniwersalnych prezentów, zawsze pod koniec roku, wymieniam kalendarze. Końcówka roku to dobry czas, żeby pomóc w planowaniu kolejnego. Elegancki i pięknie zapakowany kalendarz zawsze będzie dobrym pomysłem, podobnie jak zestaw długopisów, ołówków, akcesoriów, których potrzebujemy na co dzień, a które często nam giną w ferworze pracy. Ja zawsze mam przy sobie kilka i każdy ma dla mnie jakieś znaczenie, wiąże się ze wspomnieniami. Mnie też zawsze cieszą świece. To gadżet, który może zdobić wnętrze, nawet gdy nie jest zapalony. Każdy z tych prezentów da się spersonalizować dodając osobiste świąteczne życzenia i pięknie pakując. Często już samo opakowanie cieszy nie mniej niż prezent.