Pierwsza w historii nagroda dla kobiecej literatury faktu. W tle pomyłka

Pierwsza nagroda Women’s Prize for Non-Fiction trafiła w ręce kanadyjskiej pisarki Naomi Klein. Jakie doświadczenie opisała w zwycięskiej powieści i co skłoniło jury do wprowadzenia wyróżnień w kategorii kobiecej literatury faktu?

Publikacja: 18.06.2024 11:14

Naomi Klein porusza wprawdzie osobisty wątek w nagrodzonej powieści swojego autorstwa, natomiast wyk

Naomi Klein porusza wprawdzie osobisty wątek w nagrodzonej powieści swojego autorstwa, natomiast wykorzystuje go do pogłębionej analizy sytuacji panującej obecnie w Strefie Gazy.

Foto: Adobe Stock

O ile nagroda Women’s Prize for Fiction wręczana jest od 1996 roku, a jej laureatkami były między innymi Margaret Atwood, Barbara Kingsolver, Zadie Smith, czy Sarah Waters, to kategorię Non-Fiction wprowadzono po raz pierwszy w bieżącym roku dla podkreślenia obecności kobiet na rynku wydawniczym oraz umożliwienia im należytego rozgłosu, który dotychczas był głównie udziałem pisarzy płci męskiej. Wśród nominowanych znalazły się między innymi Laura Cumming, Noreen Masud czy Tiya Miles, natomiast wybór padł na powieść „Doppelganger: A Trip into the Mirror World” autorstwa Naomi Klein. Jaka tematyka została w niej poruszona i jak uzasadniono decyzję?

Inna Naomi

Naomi Klein porusza wprawdzie osobisty wątek w nagrodzonej powieści swojego autorstwa, natomiast wykorzystuje go do pogłębionej analizy sytuacji panującej obecnie w Strefie Gazy. We wstępie książki opisuje swoje spostrzeżenia i komplikacje wynikające z częstego mylenia jej z aktywistką o takim samym imieniu – Naomi Wolf, której powieść w 2019 roku została wycofana z rynku wydawniczego w wyniku wykrytych w niej licznych nieścisłości. Sama autorka przyznała się wówczas do błędnej interpretacji dostępnych źródeł i wyraziła zgodę na wprowadzenie do jej treści niezbędnych poprawek. Dwa lata później o aktywistce znów było głośno za sprawą jej wypowiedzi przeciwko szczepieniom Covid-19, które sprawiły, że jej konto na platformie X zostało zablokowane.

Nieustannie mylona z kontrowersyjną działaczką Naomi Klein wykorzystuje ten wątek w swojej powieści o nieprzypadkowym tytule „Doppelganger: A Trip Into the Mirror World”, który nieoficjalnie, przy braku polskiej adaptacji, można przetłumaczyć jako: „Sobowtór: Podróż Do Świata Luster”. Przeinaczanie nazwiska autorki i skłanianie jej do wyjaśnień w kwestii wypowiedzi, których nie udzieliła, stanowi jedynie punkt wyjścia do bardziej pogłębionych przemyśleń związanych z zakłamaniem wizerunku ofiary i prześladowcy, jak również z ryzykiem wynikającym z nadużywania sztucznej inteligencji oraz mediów społecznościowych w przestrzeni medialnej.

Czytaj więcej

Przerywanie lektury książki to nie grzech. Wiadomo, jakie woluminy warto odkładać bez wahania

Kolejny bestseller

Nie jest to debiut literacki urodzonej w Montrealu 54-letniej autorki, która już w czasie studiów dziennikarskich na Uniwersytecie w Toronto pełniła rolę redaktor naczelnej wydawanej przez studentów gazety „The Varsity”. Studiów wprawdzie nie ukończyła, natomiast swój warsztat pisarski szlifowała niezmiennie, publikując artykuły w „The Globe and Mail” oraz „This Magazine”. W 1999 roku przyszedł czas na debiutancką powieść, „No Logo”, która stała się ówczesnym manifestem przeciwko globalizacji oraz konfrontacją z wszechobecnymi, potężnymi korporacjami, sprawiającymi, że konsumenci zamiast na jakości produktów, skupiają swoją uwagę na dołączonym do nich logo znanych marek. Autorka wyraziła też swój sprzeciw wobec nadużywania praw pracowników zatrudnianych w ubogich krajach za niewspółmiernie niskie wobec ich wysiłków wynagrodzenia. Powołując się na przykład jednej z najpopularniejszych marek sportowych na świecie, zapewniła swojej powieści rozgłos za sprawą wystosowanej przez przedstawicieli firmy obszernej odpowiedzi wyjaśniającej poszczególne kwestie poruszone na łamach książki.

Kolejna powieść, „The Shock Doctrine”, opublikowana w 2007 roku, również zyskała światowy rozgłos i znalazła się na liście bestsellerów „New York Times”. Przetłumaczona na 28 języków, stała się podstawą kontrowersyjnego filmu dokumentalnego o tym samym tytule, którego oryginał zniknął wprawdzie z sieci, jednak dostępny duplikat został wyświetlony ponad milion razy. W 2009 roku autorce przyznano nagrodę Warwick Prize for Writing w wysokości £50,000.

Wielowarstwowa i pełna humoru

W latach 2014-2019 autorka publikowała kolejne powieści poświęcone między innymi tematyce zmian klimatycznych oraz konieczności podjęcia działań mających na celu powtrzymanie niszczycielskiego wpływu człowieka na środowisko naturalne. Spod jej pióra wyszły między innymi: „This Changes Everything”, „No Is Not Enough” czy “The Battle for Paradise”.

Zwycięska powieść, za którą Naomi Klein została wyróżniona debiutancką nagrodą dla kobiecej literatury faktu, zyskała uznanie jury między innymi ze względu na dogłębną analizę poruszanych kwestii oraz rzetelne ich zaprezentowanie w przystępny dla czytelnika sposób. – Ta wielowarstwowa, pełna humoru, wnikliwych obserwacji i wiedzy eksperckiej pozycja jest zarówno głęboko personalna, jak i uniwersalna. „Doppelganger” stanowi odważne, optymistyczne wezwanie do działania niezależnie od wyznania czy poglądów politycznych. Autorka nie zachęca czytelnika do obrania którejkolwiek ze stron, ale raczej do zajęcia neutralnego stanowiska pomiędzy głównymi nurtami – wyjaśnia przewodnicząca jury, Suzannah Lipscomb.

Czytaj więcej

AI partycypuje w tworzeniu powieści. Autorka nagrodzona

Błyskotliwa, wciągająca i głęboko poruszająca

Zwyciężczyni plebiscytu, w którym biorą udział autorki książek w języku angielskim, niezależnie od kraju pochodzenia, w nagrodę otrzymuje £30,000. Taka sama kwota przysługuje zdobywczyni głównego wyróżnienia w kategorii fikcji literackiej, wręczanego już po raz 29. Tegoroczną laureatką w tej dziedzinie Amerykanka V.V. Ganeshananthan nagrodzona za „Brotherless Night”. Powieść, nad którą autorka pracowała przez dwie dekady, opisuje losy rodziny, tragicznie naznaczone wojną domową w Sri Lance. – Błyskotliwa, wciągająca i głęboko poruszająca – tak zwycięskie dzieło opisała przewodnicząca jury w tej kategorii, Monica Ali. Autorka już w 2009 roku była nominowana do nagrody za swoją debiutancką powieść „Love Marriage”.

Obie zwyciężczynie zostały nagrodzone podczas uroczystej gali 13 czerwca, w trakcie której wręczono im statuetki: odpowiednio Bessie dla laureatki w kategorii fikcji literackiej oraz Charlotte dla pierwszej w historii zdobywczyni wyróżnienia dla powieści non-fiction. – Pogoda może i nie dopisała, ale siostrzane uczucia oraz wzajemne wsparcie ze strony wszystkich kobiet przybyłych na uroczystość rozgrzały nasze serca – podano na profilu instagramowym organizatora, podpisując wspólne zdjęcia członkiń jury, odpowiedzialnych za wskazanie laureatek w obu kategoriach.

Wobec tematyki poruszanej w powieściach Naomi Klein i V.V. Ganeshananthan pogoda ma rzeczywiście znaczenie drugorzędne.

Źródła:
https://www.bbc.com/
https://www.theguardian.com/
https://womensprize.com/

O ile nagroda Women’s Prize for Fiction wręczana jest od 1996 roku, a jej laureatkami były między innymi Margaret Atwood, Barbara Kingsolver, Zadie Smith, czy Sarah Waters, to kategorię Non-Fiction wprowadzono po raz pierwszy w bieżącym roku dla podkreślenia obecności kobiet na rynku wydawniczym oraz umożliwienia im należytego rozgłosu, który dotychczas był głównie udziałem pisarzy płci męskiej. Wśród nominowanych znalazły się między innymi Laura Cumming, Noreen Masud czy Tiya Miles, natomiast wybór padł na powieść „Doppelganger: A Trip into the Mirror World” autorstwa Naomi Klein. Jaka tematyka została w niej poruszona i jak uzasadniono decyzję?

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Społeczeństwo
7-latka zagryziona przez psy. Behawiorystka wskazuje winnych tragedii
Styl życia
Dojrzałe aktorki niepotrzebnie martwią się o pracę. Są dziś bardzo potrzebne
Styl życia
105-latka zdobyła upragniony dyplom uczelni. "Długo czekałam na ten moment"
Styl życia
Duża część młodzieży uważa, że poradzi sobie bez studiów. "Kariera nie jest wartością"
Styl życia
Taylor Swift zmienia miasta, w których koncertuje. Warszawa będzie Swiftszawą?
Materiał Promocyjny
Sztuczna inteligencja może być wykorzystywana w każdej branży