Reklama

Właściwa dieta może wydłużyć życie nawet o 11 lat

Czy ograniczenie mięsa to tylko moda, czy realna zmiana, która może uratować nasze zdrowie – i planetę? W najnowszym odcinku programu „Powiedz to kobiecie” gościnią była dr Alicja Baska, lekarka i współzałożycielka Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia.

Publikacja: 05.11.2025 19:00

dr Alicja Baska, lekarka i współzałożycielka Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia

dr Alicja Baska, lekarka i współzałożycielka Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia

Foto: podcasty.rp.pl

W rozmowie z prowadzącą mówiła o tym, jak nasze codzienne wybory żywieniowe wpływają na długość życia, ryzyko chorób i środowisko.

Reklama
Reklama

Już na początku rozmowy dr Baska przypomniała: – „To, co jemy, ma ogromne znaczenie. Możemy nasze życie wydłużać albo skracać”. Jak podkreśliła, badania pokazują, że właściwy model żywienia może wydłużyć życie kobiet nawet o 11 lat.

Ekspertka odniosła się do najnowszego raportu opublikowanego w The Lancet o tzw. diecie planetarnej. – „To model uniwersalny, który globalnie zakłada ograniczenie spożycia mięsa, zwłaszcza czerwonego i przetworzonego” – wyjaśniła. Statystyczny Polak zjada ponad 70 kg mięsa rocznie, z czego ponad 45 kg to mięso czerwone. Tymczasem polskie wytyczne żywieniowe żywieniowe zalecają zmniejszenie konsumpcji do mięsa czerwonego i przetworzonego do maksymalnie 500 g tygodniowo (ok. 26 kg rocznie), a zalecenia dot. diety planetarnej - do mniej niż 6 kg rocznie (ok. 100 g tygodniowo).

Między kotletem a soczewicą – jak wygląda dieta planetarna?

– „To nie jest dieta restrykcyjna, jak się czasem mówi. To model diety fleksitariańskiej, w której produkty zwierzęce występują, ale w mniejszych ilościach” – tłumaczyła dr Baska. Wskazała, że kluczowe jest nie tylko ograniczanie mięsa, ale wprowadzanie jego roślinnych alternatyw: fasoli, ciecierzycy, soi, bobu, grochu, a także orzechów i pestek.

Reklama
Reklama

Jak podkreśliła: – „W naszej diecie powinno być więcej roślinnych źródeł białka, więcej błonnika, więcej dobrych tłuszczów”. Dieta planetarna, jak dodała, łączy troskę o zdrowie z troską o planetę – zmniejsza emisję gazów cieplarnianych nawet o połowę.

Czytaj więcej

Prowadzisz siedzący tryb życia? Naukowcy polecają ten popularny napój

Co dzieje się w organizmie, gdy ograniczamy mięso?

Zdaniem lekarki zmniejszenie spożycia mięsa przynosi wymierne efekty zdrowotne. – „Nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych sprzyja chorobom sercowo-naczyniowym. A to pierwsza przyczyna zgonów w Polsce” – przypomniała.

Dr Baska zwróciła też uwagę, że mięso przetworzone (wędliny, kiełbasy, parówki) od lat znajduje się na liście substancji kancerogennych Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem. – „Na tej samej liście, co azbest czy papierosy” – dodała.

Ograniczanie mięsa może więc obniżyć ryzyko nowotworów, zawałów i cukrzycy typu 2. – „Gdy na talerzu jest dużo mięsa, nie ma miejsca na inne produkty” – zauważyła. W zamian warto sięgać po rośliny strączkowe, które dostarczają błonnika, antyoksydantów i witamin.

Czytaj więcej

Magia zawarta w pojedynczych słowach: jak Japończycy opisują unikalne zjawiska?
Reklama
Reklama

Czy dieta roślinna jest bezpieczna?

W drugiej części rozmowy prowadząca zapytała o osoby, które całkowicie rezygnują z mięsa. Dr Baska powołała się na stanowisko Amerykańskiego Towarzystwa Dietetyki: – „Prawidłowo zbilansowana dieta wegańska jest bezpieczna na każdym etapie życia – również w ciąży, u dzieci i sportowców”.

Zaznaczyła jednak, że kluczem jest planowanie. – „Witamina B12 musi być suplementowana. Bez tego nabawimy się niedoborów” – ostrzegła. Żelazo roślinne, choć gorzej przyswajalne, można wzmocnić witaminą C. – „Natka pietruszki, papryka, cytrusy – to naturalni sprzymierzeńcy przyswajania żelaza” – dodała.

Zamienniki mięsa – most do zmiany nawyków

Na rynku pojawia się coraz więcej tzw. „mięs roślinnych”. Czy są zdrowe? – „Nie każde przetwarzanie jest złe. Trzeba patrzeć na etykiety: na zawartość soli, tłuszczów nasyconych, cukru i błonnika” – podkreśliła ekspertka.

Dodała, że te produkty mogą być pomocne na początku drogi – „mostem” między tradycyjnym jedzeniem a zmianą stylu życia. – „Porównując kotlet schabowy do roślinnego, ten drugi często wypada lepiej. Ale najlepsze będą nieprzetworzone nasiona roślin strączkowych”.

Czytaj więcej

Delegowanie obowiązków domowych opłaca się związkom. Ustalono, jak to działa

Edukacja lekarzy i presja na decydentów

W końcowej części rozmowy pojawił się temat roli lekarzy. – „Na studiach medycznych wciąż jest bardzo mało edukacji żywieniowej. Lekarze często nie czują się kompetentni, by o tym rozmawiać” – przyznała dr Baska.

Reklama
Reklama

Zwróciła też uwagę na brak regulacji zawodu dietetyka i potrzebę systemowych zmian: – „Żyjemy w środowisku, które wspiera nadwagę i otyłość. Trudniej jest dziś dokonywać zdrowych wyborów, bo te niezdrowe są tańsze, szybsze i bardziej dostępne”.

Jej apel był mocny: – „Marzę o świecie, w którym łatwiej jest podjąć decyzje najlepsze dla zdrowia”.

PODCAST „POWIEDZ TO KOBIECIE”
Ekspertka od świadomego przywództwa: Urlop to nie luksus, to liderski obowiązek
PODCAST „POWIEDZ TO KOBIECIE”
Sekrety Paryża – kolekcjonerka opowieści o mieście miłości
Wywiad
Szefowa Szlachetnej Paczki: Uwierzyłam, że różni ludzie potrafią działać razem
Wywiad
Mł. insp. Małgorzata Sokołowska: Oznaką siły jest też proszenie o pomoc
Wywiad
Dr Grażyna Bastek: Aby zająć się sztuką, wystarczy fascynacja i ciekawość
Materiał Promocyjny
Działamy zgodnie z duchem zrównoważonego rozwoju
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama