Najpopularniejsze słowa 2023 w Niemczech, Szwajcarii i Austrii. Ciekawsze niż w Polsce?

Kraje niemieckojęzyczne regularnie wybierają swoje słowa roku. Co ciekawe, są to wyrażenia brzmiące po angielsku i na tyle uniwersalne, że wcale nie trzeba znać niemieckiego, aby sprawnie je zinterpretować. Jakich zwycięzców wytypowano w tym roku?

Publikacja: 04.12.2023 11:12

Plebiscyt na słowo roku organizowany jest w Niemczech przez wydawnictwo Langenscheidt od 15 lat.

Plebiscyt na słowo roku organizowany jest w Niemczech przez wydawnictwo Langenscheidt od 15 lat.

Foto: Adobe Stock

Plebiscyt na słowo roku organizowany jest w Niemczech przez wydawnictwo Langenscheidt od 15 lat. Z kolei od 2020 również młodzież może zgłaszać swoje propozycje słów lub wyrażeń, które ich zdaniem są najpopularniejsze w danym roku.

I to właśnie internauci między 10 a 20 rokiem życia zdecydowali, że w mijającym roku najpopularniejszy ich zdaniem jest przymiotnik goofy. Tuż za nim uplasowały się Side eye oraz NPC. Co oznaczają i w jakim kontekście są używane?

Goofy służy do opisania osoby niezdarnej, nieporadnej, lekko zagubionej. W glosowaniu internautów zyskało 39%. Samo określenie nawiązuje do fikcyjnej postaci z bajek Disneya. Znany nawet starszym pokoleniom wierny przyjaciel Myszki Mickey, słynął z wyjątkowej naiwności i niezgrabności. Tak też młodzi obecnie postrzegają nieporadne osoby, używając tego właśnie przymiotnika.

Zgodnie z definicją Oxford English Dictionary, goofy jest synonimem takich określeń jak stupid czy silly, czyli, mówiąc wprost: głupi.

Tuż za nim uplasowały się kolejno Side eye oraz NPC.

Side eye określa specyficzny wyraz twarzy, kiedy bez poruszania głową przewracasz oczami, chcąc wyrazić pogardę lub dezaprobatę wobec jakiegoś działania. Z kolei skrót NPC oznacza: Non-Player-Character. Wyrażenie, pochodzące z języka gier komputerowych, opisuje osobę pasywną, która tylko pozornie uczestniczy w sytuacji, ale nie przejmuje żadnej inicjatywy.

Warto podkreślić, że przed ogłoszeniem wyników jury upewnia się, że wytypowane wyrażenia nie zawierają treści krzywdzących pod względem rasowym, nie są nacechowane seksualnie ani nie nasuwają skojarzeń homofobicznych.

Beznadziejny, ale i sprawczy

W ubiegłym roku zwycięskim słowem w plebiscycie Langenscheidt był Smash, co w wolnym tłumaczeniu można rozumieć albo jako rzeczownik: podryw, albo czasownik: zarywać do kogoś, podbijać do kogoś. Słowo pochodzi z gry przypominającej nasz popularny flirt towarzyski: Smash oder Pass, w której potencjalni partnerzy są albo brani pod uwagę (Smash), albo odrzucani (Pass).

Drugie w kolejności na podium pojawiło się mało optymistyczne wyrażenie bodenlos, oznaczające mierny, słaby, bardzo zły. Przeciwwagą dla niego okazał się zdobywca trzeciego miejsca: Macher, oznaczający człowieka czynu, który sprawnie „załatwia” trudne sprawy.

W ubiegłych latach wygrywały m.in. takie słowa jak: Smombie (będące połączeniem smartphone’a i Zombie), YOLO (You Only Live Once), Babo na określenie szefa, czy Niveaulimbo opisujące pozbawione sensu, płytkie rozmowy, których poziom (Niveau) jest żenująco niski.

Czytaj więcej

Młodzieżowe Słowo Roku 2023. Językoznawczyni o potencjalnym zwycięzcy

Szwajcaria też zagłosowała

Wyniki swojego plebiscytu ogłosiła też Szwajcaria, dokonując wyboru z właściwą sobie precyzją. Na podstawie zbioru tekstów na platformie językowej Swiss-AL, która obecnie zawiera 976 681 684 słów z 1 763 977 tekstów z 2023 roku, program komputerowy ZHAW (Zürich University of Applied Sciences) zidentyfikował słowa, które powtarzały się w tekstach najczęściej. Do tego wyniku przystąpiło 4 sędziów z czterech różnych obszarów językowych Szwajcarii: niemieckiego, francuskiego, włoskiego i retoromańskiego. W trakcie 120-minutowej debaty wybrali oni 12 słów roku: po 3 dla każdego ze wspomnianych obszarów. Dla niemieckojęzycznego obszaru Szwajcarii wyróżniono trzy słowa: Monsterbank, Chatbot i Ghosting.

Monsterbank nawiązuje do trudnej sytuacji finansowej Credit Suisse, która naruszyła wizerunek stabilnej i bezpiecznej przystani finansowej, za jaką uchodzi Szwajcaria. Po nadzwyczajnych spotkaniach z Federalnym Departamentem Finansów, Szwajcarskim Bankiem Narodowym i Szwajcarskim Urzędem Nadzoru Rynku Finansowego, Credit Suisse i jego rywal UBS zawarli umowę o fuzji. W rezultacie powstał gigantyczny, wręcz monstrualny bank, przez Szwajcarów określany właśnie jako Monsterbank. Wprawdzie CS został uratowany, jednak wydarzenie było na tyle nagłośnione, że poruszyło opinię publiczną na wiele miesięcy.

– Dyskusja nad wyborem słowa roku była ożywiona – przyznaje Prof. Dr. Marlies Whitehouse, przewodnicząca obrad, wykładowczyni w Instytucie Lingwistyki Stosowanej ZHAW – jednak zawirowania w sektorze bankowym tak bardzo wstrząsnęły mieszkańcami Szwajcarii, że trudno było nie przyznać pierwszego miejsca w plebiscycie słowu Monsterbank właśnie. Dodatkowo – podkreśla – to narzędzia sztucznej inteligencji wytypowały je jako najczęściej występujące w tekstach publikowanych w 2023 roku.

Zdobywca drugiego miejsca, Chatbot, służy do opisania wszechobecnych robotów głosowych, bazujących na sztucznej inteligencji i udzielających informacji na temat niemal każdej sfery życia w Szwajcarii: od zakupu biletów do kina poprzez zgłoszenie reklamacji czy wykonanie transakcji w sklepie internetowym.

Trzeci pod względem popularności Ghosting oznacza ignorowanie lub ukrywanie się przed kimś, a wręcz próbę zniknięcia w celu zminimalizowania ryzyka kontaktu. Jeśli ktoś po nieudanej randce po prostu przestaje się odzywać, znajomy niespodziewanie zapada się pod ziemię lub po rozmowie o pracę potencjalny pracodawca nie nawiązuje z nami żadnego kontaktu, mamy do czynienia ze zjawiskiem Ghosting’u właśnie.

Austria nadal czeka na rozstrzygnięcie swojego plebiscytu. Głosować można drogą internetową, wybierając nie tylko pojedyncze słowo, ale i najpopularniejsze cytaty minionego roku. W 2022 wygrało niezbyt niemieckie, acz wszechobecne zjawisko Inflation, którego tłumaczyć nie trzeba, natomiast wśród tegorocznych kandydatów znajduje się m.in. przydługi zwrot 32-godzinny tydzień pracy, nawiązujący do wypowiedzi przewodniczącego partii SPÖ Andreasa Bablera. Czyżby zapowiedź konkretnych zmian w austriackim prawie pracy?

Źródła:

https://www.zhaw.ch/de/linguistik/ueber-uns/news-und-medienmitteilungen/detailansicht/event-news/wort-des-jahres-2023/

https://oewort.at/

https://www.langenscheidt.com/presse/jugendwort-2023-das-sind-die-top-10

Plebiscyt na słowo roku organizowany jest w Niemczech przez wydawnictwo Langenscheidt od 15 lat. Z kolei od 2020 również młodzież może zgłaszać swoje propozycje słów lub wyrażeń, które ich zdaniem są najpopularniejsze w danym roku.

I to właśnie internauci między 10 a 20 rokiem życia zdecydowali, że w mijającym roku najpopularniejszy ich zdaniem jest przymiotnik goofy. Tuż za nim uplasowały się Side eye oraz NPC. Co oznaczają i w jakim kontekście są używane?

Pozostało 92% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Styl życia
"Ciężkość w sercu". Jednopłciowa para o życiu w Polsce - najbardziej homofobicznym kraju Europy
Styl życia
Powrót do domu: kolekcja „The Walking Home” trafia do właścicielki po 3 dekadach
Styl życia
Królowa Kamila rezygnuje z naturalnych futer. Żona Karola III wydała oświadczenie
Styl życia
Kobieta czy robot? Właścicielka chińskiej restauracji podbija serca klientów i internet
Styl życia
Magdalena Kosowska: Interwencja dorosłych nie rozwiązuje problemu przemocy w szkole